"صراط" - سرویس سیاسی/
«روني» و «ميشل»، عكس هاي كاربران اسرائيلي و ايراني از سراسر جهان و
پيغام آنها را پوستر كرده و در صفحه «فيس بوك» منتشر مي كنند. گويي پيامشان
به مردم ايران چنين است: ما از شمايي كه «هسته اي» و «خطرناك» شده ايد نمي
هراسيم و با اين كه موجوداتي خطرآفرين هستيد، اما اين قدر خوبيم كه
دوستتان داريم!
طي ماه اخير، يك زوج اسرائيلي كمپيني براي ابراز محبت و دوستي به شهروندان ايراني و مخالفت با جنگ به راه انداخته اند. روني ايده خود را در ويديوي كوتاهي كه در تاريخ 15 مارس در سايت «يوتيوب» به اشتراك گذاشته است، در پيامي اقدام به دعوت عمومي از مردم ايران و اسرائيل براي شركت در فراخوان عمومي صلح و دوستي كرده است. «روني» و «ميشل» عكس هاي كاربران اسرائيلي و ايراني از سراسر جهان و پيغام آنها را پوستر كرده و در صفحه «فيس بوك» اين كمپين منتشر مي كنند. تنها چند روز بعد از ويديوي كوتاه روني، صدها شهروند اسرائيلي از عكس هاي خود پوسترهايي با پيام «مردم ايران، اسرائيلي ها شما را دوست دارند» ساخته و در وبلاگ ها يا شبكه هاي اجتماعي منتشر كرده اند.
كاربران ايراني هم از همان شعار و قالب پوستر پيشنهادي روني استفاده كردند و از سراسر دنيا شروع به انتشار پيغام دوستي خود خطاب به اسرائيلي ها كردند. بعضي از آنها نيز عكس و پيغام خود را براي روني و همسرش ميشل فرستادند. به ظاهر كاربران ايراني مجهول الهويه در توضيح صفحه فيس بوكي به سه زبان فارسي، انگليسي و عبري نوشته اند: «ايرانيان هرگز از اسرائيلي ها نفرت ندارند.»
طي ماه اخير، يك زوج اسرائيلي كمپيني براي ابراز محبت و دوستي به شهروندان ايراني و مخالفت با جنگ به راه انداخته اند. روني ايده خود را در ويديوي كوتاهي كه در تاريخ 15 مارس در سايت «يوتيوب» به اشتراك گذاشته است، در پيامي اقدام به دعوت عمومي از مردم ايران و اسرائيل براي شركت در فراخوان عمومي صلح و دوستي كرده است. «روني» و «ميشل» عكس هاي كاربران اسرائيلي و ايراني از سراسر جهان و پيغام آنها را پوستر كرده و در صفحه «فيس بوك» اين كمپين منتشر مي كنند. تنها چند روز بعد از ويديوي كوتاه روني، صدها شهروند اسرائيلي از عكس هاي خود پوسترهايي با پيام «مردم ايران، اسرائيلي ها شما را دوست دارند» ساخته و در وبلاگ ها يا شبكه هاي اجتماعي منتشر كرده اند.
كاربران ايراني هم از همان شعار و قالب پوستر پيشنهادي روني استفاده كردند و از سراسر دنيا شروع به انتشار پيغام دوستي خود خطاب به اسرائيلي ها كردند. بعضي از آنها نيز عكس و پيغام خود را براي روني و همسرش ميشل فرستادند. به ظاهر كاربران ايراني مجهول الهويه در توضيح صفحه فيس بوكي به سه زبان فارسي، انگليسي و عبري نوشته اند: «ايرانيان هرگز از اسرائيلي ها نفرت ندارند.»
ابعاد جنگ رواني اسرائيل بر ضد ايران
عمليات رواني به دو روش اعمال مي شود. يكي تاسيس رسانه هاي ويژه و با اهداف تعريف شده و ديگري هدايت جريان رسانه هاي موجود در كشور يا در سطح جهان به سمت اهداف مطلوب. عمليات رواني اسرائيل بر ضدايران با استفاده از راديو را شايد بتوان يكي از قديمي ترين ابزارهاي مورد استفاده اسرائيل دانست كه از سال 1958م. با عنوان «راديو فارسي اسرائيل»، فعاليت هاي خود را با هدف تحكيم روابط ايران و اسرائيل آغاز كرده است. در زمان حاضر عمليات رواني اسرائيل بر ضد ايران اغلب از راه شبكه هاي راديويي با عنوان هاي «راديو اسرائيل» و همكاري با ساير شبكه ها و رسانه هاي آمريكايي نظير «راديو فردا» و «راديو صداي آمريكا» و همين طور شبكه هاي تلويزيوني خبري ديگر كه دقيقاً در راستاي منافع دولت هاي غربي و در راس آنها آمريكا و اسرائيل است، صورت مي گيرد.
«راديو پيام دوست»(1) و تلويزيون مربوط به آن كه توسط بهاييان در كوه «كرمل» واقع در فلسطين اشغالي اداره مي شود نيز از اين جمله است. از نظر مقام هاي رژيم صهيونيستي اين رسانه ها بايد افكار عمومي ايران را بر ضد نظام جمهوري اسلامي برانگيزانند و آنان را براي حمايت از اقدام هاي احتمالي اسرائيل آماده نمايند.
در يك تحليل انجام شده از برنامه هاي اين شبكه ها (كه مي توان آن را به شبكه هاي تلويزيوني، ماهواره اي و شبكه هاي مجازي ضدايران نيز تعميم داد) مشخص شد كه چندين موضوع داخلي بيش از همه مورد توجه آن ها قرار داشته است. اين موضوع عبارت اند از: «خدشه در صلح آميز بودن پروژه هسته اي، مردمي نبودن حكومت، بي كفايتي مسئولان كشور و جنگ قدرت بين مسئولان كشور.» در واقع عمليات رواني رسانه اي اسراييل و آمريكا تلاش كرده است تا به مخاطبان خود القا كند كه جمهوري اسلامي ايران به دنبال تسليحات كشتار جمعي است و نيز فاقد مشروعيت است و توجهي به خواسته هاي مردمي ندارد، همچنين مسئولان ايراني فاقد مهارت و توانايي كافي براي اداره كشور هستند ونيز مسئولان بيش از آن كه در پي تحقق خواسته هاي مردمي باشند، درگير چالش و كشمكش با يكديگر براي كسب قدرت سياسي هستند. در بعد بين المللي نيز حمايت از تروريسم، تلاش براي توليد سلاح هاي هسته اي، مداخله در امور كشورهاي ديگر و عامل تشنج در خاورميانه، مهم ترين نكات مورد توجه رسانه هاي وابسته به اسراييل بوده است.
در خصوص استفاده از روش دوم نيز مي توان به اين جنبش اخيري كه در فيس بوك راه اندازي شده است، اشاره كرد. اين روش در پي به كار گرفتن مضاميني خاص در زماني معين براي تأمين منظور و هدفي مشخص است. از نظر اصطلاحي، روش كيفيت انتقال موضوع با ابزار همان روش و تدبير عملي مجري عمليات رواني براي رسيدن به هدف مورد نظر است.
روش ها وسيله اي براي رسيدن به هدف به شمار مي رود و هر كسي، هر گروهي و هر نظامي با توجه به اوضاع خود ممكن است آن ها را به كار بگيرد. در عمليات رواني نيز روش هاي گوناگون و مؤثري هست كه كاربران عمليات رواني با به كارگيري به موقع و مناسب يكي و يا تركيبي از آن ها براساس حالات ذهني و رواني مخاطبان، مي توانند، افكار، اعتقادها، احساسات، تمايلات و رفتار مخاطبان را تحت تأثير قراردهند.
بررسي اهداف شكل گيري اين جنبش
جنبش هاي اجتماعي خاستگاه و اهداف خاص خود را دنبال مي كنند، از اين رو اين سؤال مطرح مي شود كه هدف از به راه انداختن چنين جنبشي آن هم در مقطع زماني كه سردمداران رژيم صهيونيستي بر طبل جنگ با ايران مي كوبند، چيست؟ در نگاه اول، نكات قابل توجهي در خصوص اين جنبش مجازي قابل اشاره است كه در زير به آن مي پردازيم:
1- حمايت از پروژه بي ثبات سازي: اولين هدف از به راه انداختن چنين پروژه اي، بي ثبات سازي در قالب شبكه سازي گسترده در فضاي مجازي و سايبري است و اهدافي چون جمع آوري اطلاعات، جريان سازي و جنگ رواني بر ضد نظام جمهوري اسلامي ايران را در سرمي پروراند. چرا كه بار ديگر اين سؤال را برمي انگيزد كه آيا ايران مردم اسراييل را همانند مردم آمريكا دوست خود مي داند و تنها با دولت هاي ايشان سر سازگاري ندارد يا ايران ملتي به نام ملت اسراييل را نيز به رسميت نشناخته است و آيا اين تنها ديدگاه حاكميت ايران است يا ملت ايران نيز چنين ديدگاهي دارند؟
2- بهره گيري به عنوان ابزار مكمل: بهره گيري دشمن از شبكه هاي اجتماعي به ابزاري مكمل براي حاشيه سازي در جنگ نرم برضد جمهوري اسلامي ايران تبديل شده و به همين منظور عاملان اين جريان براي تسهيل و تسريع در تحقق اهداف خويش از عمليات رواني در فضاي مجازي، به دنبال جوسازي رواني و شبكه سازي مجازي در جامعه هستند. چنان كه در مورد نخست توضيح داده شد، واكنش جامعه ايران به اين جنبش مي تواند به عنوان ميزاني براي سنجش ميزان شكاف ميان مردم و حاكميت باشد.
3. هدايت افكار عمومي: اصلي ترين هدف دشمنان در استفاده از شبكه هاي اجتماعي هدايت و انحراف در افكار عمومي داخلي و خارجي است كه به دنبال ايجاد تزلزل در باورهاي ضدصهيونيستي جامعه و نيز تخطئه انديشه هاي مقاومتي در آحاد جامعه هستند. در همين راستا با ايجاد موجي از ناامني و سردرگمي در مخاطبان براي پذيرش اين كه رهبران سياسي بي توجه به نظرات و خواست اجتماعي ملت هستند.
از اين روست كه عمليات رواني، اقدامي روان شناسانه است كه در زمان جنگ و صلح براي تأثير گذاشتن بر نگرش و رفتار مخاطبان طرح ريزي و در راستاي دست يابي به اهداف سياسي دشمنان توسط مجريان و كارگزاران حرفه اي و آشنا به افكار عمومي دنبال مي گردد كه شامل اقدام هاي طرح ريزي شده به منظور تأثير بر عواطف و عقايد روحيه آحاد جامعه و تخريب و تضعيف سياست هاي اعمالي و اعلامي رهبران سياسي مي باشد.
4. ايجاد جنبش اجتماعي: براساس قدرت و تأثير نفوذ شبكه هاي اجتماعي نظير فيس بوك و تويتر يك طراح گرافيك بدون هرگونه سوابق مبارزاتي و سياسي، توانسته يك موج ارتباطي و يك مجرا براي گفت وگو فارغ از مناسبات رسمي به وجود آورد. بر اين اساس طراحان و عناصر پشت صحنه اميدوارند كه اين حركت در نهايت بتواند از يك فضاي مجازي و فيس بوكي به جنبشي اجتماعي و عمل گرا بدل شده و در راستاي منافع اسراييل، وارد عمل شود.
5. جنگ نرم همه جانبه بر ضد ايران: قدرت نظامي ايران براي كنترل حوزه جغرافيايي گسترده از افغانستان، آذربايجان، عراق، تركيه و نيز خليج فارس، آمريكا، اسراييل و رژيم هاي عربي و غربي را نيز به وحشت انداخته است. به همين دليل اذعان مقام هاي غربي به اين كه قدرت ايران از توانايي اين كشور در به كارگيري نيروهاي اجتماعي (قدرت نرم) ناشي مي شود نه از قدرت سخت و سلاح هاي هسته اي، آنان را به اين باور رسانده است: «هرگونه حمله بر ضد ايران بايستي بسيار وسيع تر از حمله يا «ضربه اول» نظير آنچه كه در اسيراك عراق در سال 1981م. و يا حمله به تأسيسات سوريه كه از سوي اسراييل اتفاق افتاده، باشد.»
6. تدوين و پيگيري دكترين جنگ اطلاعاتي: جنگ اطلاعاتي و سايبري بخش ادامه دار پروژه ايران هراسي و نمودي از عمليات رواني و جنگ نرمي است كه از سوي اسراييل و آمريكا بر ضد جمهوري اسلامي ايران حمايت و هدايت مي شود. از اين رو جنگ اطلاعاتي عبارت است از استفاده از شبكه هاي مجازي و الكترونيكي در جهت تضعيف باور عمومي و نيز القاي تفكرات يأس و نااميدي نسبت به آينده (اين كه ما به دنبال بمباران ايران نيستيم) و نيز تهديد و استفاده از سياست چماق و هويج در اين زمينه است.
دلايل شكل گيري جنبش هاي مجازي:
فروپاشي از درون: «نتانياهو» نخست وزير رژيم صهيونيستي در اظهارنظري به مقام هاي كاخ سفيد توصيه كرده بود كه براي از بين بردن مشروعيت داخلي جمهوري اسلامي ايران «لازم است از سايت هاي اجتماعي استفاده كنيم و با ارايه اطلاعات و هدايت مخالفان به آشوب هاي داخلي (نظير آنچه در اغتشاشات سال 1388 در تهران مشاهده شد) دامن بزنيم.»(2) در همين راستا رژيم صهيونيستي كه همواره مخالف سرسخت برنامه هسته اي ايران بوده است، با اطلاع از هزينه بالاي درگيري نظامي با ايران و نيز احتمال قريب به يقين شكست در مواجهه نظامي با ايران به توسعه و افزايش هزينه در جنگ سايبري و تحريك افكار عمومي در فضاي مجازي برضد ايران كرده است.
هراس از ايران هسته اي: وحشت رژيم صهيونيستي از وجود يك ايران هسته اي باعث شده است تا اين رژيم عمليات هاي پرهزينه اي نظير پروژه «ويروس استاكس نت» را كليد بزند. به نظر مي رسد يكي از اهداف راه اندازي چنين كمپيني القاي اين انديشه در ذهن مخاطبين است كه «هسته اي شدن» وضعيت خطرناكي است اما ما از «شمايي كه چنين خطرناك» شده ايد، نمي هراسيم. از اين رو مخاطب اين بار در قبال باورهاي پيشين خود كه «انرژي هسته اي» حقي مسلم و دست آوردي مثبت است، دچار سؤال و شبهه مي شود.
توجه به جنگ نرم و كاهش ضريب شكست: ناظران سياسي براين باورند كه تفكر برخي مقام هاي اسراييل مبني بر «درگير نشدن اسراييل در عمليات هاي پرمخاطره بر ضد ايران» به دليل باور آن ها مبني بر افزايش ضريب شكست دراين اقدام هاست. درحالي كه با بهره مندي از ظرفيت شبكه هاي اجتماعي و رسانه هاي خبري مي توان با هزينه كم تر بيش ترين دست آورد را داشت. از اين رو نگارنده معتقد است كه جنبش فيس بوكي «اسراييليان طرفدار ايران» و يا «ايرانيان طرفدار اسراييل» كه به طرز مشكوكي و با تقارن زماني اتفاق افتاده است، به طور مستقيم توسط سرويس هاي اطلاعاتي و دولت اسراييل ايجاد، هدايت و سازماندهي مي شود.
سخن آخر
امروزه اسراييل و آمريكا براي مقابله با ايران راه كم هزينه تري را پيدا كرده اند كه از آن با عنوان «جنگ نرم» يا «جنگ رواني» ياد مي شود و در فضاي رسانه و فضاي مجازي (اينترنت) صورت مي گيرد. اين نوع جنگ، هزينه بسيار كمتري را چه به لحاظ نظامي، چه به لحاظ سياسي و چه به لحاظ تاريخي براسراييل تحميل مي كند. به باور نگارنده، رژيم صهيونيستي با طرح بحث حمله نظامي صرفا به دنبال ارعاب و ناامني در روابط خارجي ايران است و با طرح جنگ سايبري به دنبال براندازي نرم و فروپاشي از درون است. از اين رو درصدد برآمده است تا توسعه صلح آميز هسته اي ايران را از راه حمايت از آشوب هاي داخلي، كنترل كند. در مجموع مي توان محورهاي مختلف تقابل و دشمني آمريكا و اسراييل با ايران را چنين دانست:
- حمايت آشكار از صداهاي مخالف نظام جمهوري اسلامي ايران توسط بالاترين سطوح تصميم گيري در آمريكا؛
- تعميق و گسترش تحريم ها برضد ايران به صورت هوشمند؛
- مخدوش و بدنام كردن چهره جمهوري اسلامي و مقام هاي ايراني در خارج از كشور و در مجامع بين المللي در قالب كمك به تروريسم و يا پروژه هايي مانند طرح مجدد دادگاه ميكونوس و آرژانتين و دستگيري ديپلمات هاي ايراني در عراق به اتهام خراب كاري و...؛
- تلاش براي محدود كردن روابط كشورها و سازمان هاي بين المللي با ايران؛
- تلاش براي مشروعيت بخشي، گسترش و توانمندسازي سازمان هاي غيردولتي ايراني مخالف نظام جمهوري اسلامي ايران؛
- دخالت گسترده در امور داخلي ايران در محور انتخابات، حقوق بشر، زنان، رسانه ها و مذاهب؛
- آموزش عناصر و تشكل هاي خارج نشين مخالف نظام و حمايت سياسي و مالي از آن ها؛
- تحديد نفوذ ايران در منطقه؛
- ممانعت از دست يابي ايران به فن آوري نوين؛
- تبليغ و ترويج دوگانگي حاكميت در ايران؛
- راه اندازي جنگ عقيدتي و ايدئولوژيك در منطقه؛
- تخريب اركان نظام جمهوري اسلامي و تلاش براي انحلال برخي نهادها مانند سپاه و بسيج؛
- فعال سازي و حمايت از شبكه هاي رسانه اي ضدايراني؛
- حمايت از جنبش هاي معترض و اجتماعي در فضاي مجازي و برنامه ريزي براي تحقق اين فضا در صحنه داخلي ايران.
دانشجوي دكتراي روابط بين الملل
پي نوشت ها:
[1]. http://www.bahairadio.org/about-us.html
[2]. http://www.timesofisrael.com/netanyahus-at-aipac-full-text/]
پي نوشت ها:
[1]. http://www.bahairadio.org/about-us.html
[2]. http://www.timesofisrael.com/netanyahus-at-aipac-full-text/]
مهدي ذوالفقاري¤
مرگ بر هر چی ................