به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از ایرنا، محققان دانشگاه نورثوسترن در آمریکا پی بردهاند که با افزایش سن تقریباً در تمام سلولهای بدن حیواناتی مانند موش، موش صحرایی، برکهماهی و حتی انسانها عدم تعادل تدریجی ژنهای بلند و کوتاه ایجاد میشود. این کشف نشان میدهد که یک ژن خاص، روند پیری را کنترل نمیکند؛ بلکه به نظر میرسد تغییرات در سطح سیستم و اثرات پیچیدهاش در کهولت سن نقش دارد و این احتمالاً بر هزاران ژن مختلف و پروتئینهای مربوط به آنها تأثیر میگذارد.
تغییراتی که در هر ژن منفرد ایجاد میشود ناچیز است و احتمالاً به همین دلیل است که تا به حال توجه دانشمندان را به خود جلب نکرده است.
لوئیس آمارال (Luís Amaral)، دانشمند علم دادهها (دانشی میانرشتهای درباره استخراج دانش و آگاهی از مجموعهای داده و اطلاعات)، میگوید: روی تعداد کمی از ژنها بیشتر تمرکز کردهایم و فکر میکنیم چند ژن بیماری را توضیح میدهند. به طور معمول، در یک سلول منفرد یا گروهی از سلولها، یک کد نشان دادهشده در دیاِناِی به آراِناِی ترجمه و به مجموعهای از دستورالعملهای شناور آزاد تبدیل میشود که بهعنوان رونوِشتام (transcriptome) شناخته میشوند. این کتابخانه سیار دستورالعملهای ژنتیکی همان چیزی است که سلول برای ایجاد قطعات خود و انجام عملکردهای مختلف استفاده میکند و ظاهراً محتویاتش نیز با افزایش سن تغییر میکند.
در یک حیوان سالم و جوان، فعالیت ژنهای کوتاه و بلند در یک رونوشتام متعادل میشود و این تعادل به دقت کنترل و حفظ میشود؛ اما با افزایش سن، ژنهای کوتاه بیشتر به یک روند غالب تبدیل میشوند. به گفته دانشمندان، تغییرات در فعالیت ژنها بسیار بسیار اندک است و این تغییرات کوچک در هزاران ژن روی میدهند.
یکی از دانشمندان گفت: این تغییر در بافتهای مختلف و در حیوانات مختلف ثابت است. تقریباً در همهجا آن را یافتیم. به نظر من بسیار جالب است که یک اصل واحد و نسبتاً مختصر، تقریباً همه تغییراتی را توضیح میدهد که با افزایش سن در فعالیت ژنها در حیوانات رخ میدهد.
مانند خودِ فرایند پیری، انتقال به رونوشتامهای کوچکتر زود شروع میشود و تدریجی است. در موشهای صحرایی، میانگین ژنهای نمونههای بافتی که در چهار ماهگی گرفته شده بودند، در مقایسه با نمونههایی که در ۹ ماهگی گرفته شده بودند، بلندتر بودند.
دانشمندان نتیجه گرفتند که نمیتوان عدم تعادل رونوشتام را تنها منشأ پیری دانست و احتمالاً شرایط محیطی و درونی متعدد به فعالترشدن ژنهای کوتاه در بدن منجر میشود. آنها امیدوارند با استفاده از یافتههایشان بتوانند مسیرهای جدیدی را در زمینه مبارزه با پیری باز کنند.