حضرت علی اکبر (ع) الگوی اخلاق اسلامی و عزت نفس

به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از مهر، امروز یازدهم شعبان سالروز میلاد باسعادت حضرت علی اکبر (ع) است. انسان در طول زندگی خود نسبت به برخی از امور آگاهی و تجربه ندارد و از آنجا که فقط یک بار زندگی می‌کند و در صورت اشتباه و تباهی عمر، حق و فرصت بازگشت ندارد، برای آگاهی از این امور و زندگی شایسته و خداپسند می‌تواند الگوی بایسته اخلاقی برای خود انتخاب نماید. از طرفی، انسان نمی‌تواند هر کسی را برای خود الگو قرار بدهد. به همین خاطر خداوند خودش افرادی را برای انسان الگو قرار داده است؛ افرادی که سراسر زندگی آن‌ها مورد رضایت خدا بوده است.

البته نمی‌توان چنین افرادی را در جایی جز خانه اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله پیدا کرد. اهل بیتی که برای هر سنی از افراد جامعه، الگویی دارند. به عنوان نمونه برای نسل جوان می‌توان حضرت علی اکبر را به عنوان یک الگوی برتر معرفی کرد که زندگی سرشار از ادب، شجاعت و علم داشتند.

رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) زیبنده‌ترین سجایای اخلاقی را دارا بود. از همین رو خداوند متعال می‌فرماید: «وَ إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ؛ [سوره قلم، آیه ۴]و به یقین تو بر بلندای سجایای اخلاقی عظیمی قرار داری.»

فضائل اخلاقی حضرت علی اکبر (ع)

حضرت علی اکبر نیز این فضائل اخلاقی را از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) به ارث برده است. ایشان از لحاظ صورت و سیرت اخلاقی و منطق، کاملاً به پیامبر شباهت داشتند؛ به طوری که هر وقت کسی مشتاق دیدار رسول خدا می‌شد به چهرۀ مبارک ایشان نگاه می‌کرد.

این شباهت به رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) در میدان جنگ، زمانی که امام حسین (علیه السلام) می‌خواست ایشان را به میدان بفرستد نمایان شد؛ هنگامی که فرمودند: «اللَّهُمَّ اشْهَدْ عَلی هَؤُلاءِ الْقَوْمِ، فَقَدْ بَرَزَ إِلَیْهِمْ غُلامٌ اشْبَهُ النَّاسِ خَلْقاً وَ خُلْقاً وَ مَنْطِقاً بِرَسُولِکَ محمد (صلّی الله علیه و آله)، کُنَّا إِذَا اشْتَقْنا إِلی نَبِیِّکَ نَظَرْنا إِلی وَجْهِهِ؛ [العوالم الامام الحسین (ع)، ص ۲۸۵]خدایا! بر این گروه ستمگر گواه باش که اینک جوانی به مبارزه با آنان می‌رود که از نظر صورت و سیرت و گفتار، شبیه‌ترین مردم به رسول تو، حضرت محمد است. ما هر زمان که مشتاق دیدار پیامبرت می‌شدیم، به چهره او می‌نگریستیم.»

الگوی بصیرت

جهت دیگری که ما می‌توانیم از زندگی حضرت علی اکبر (ع) الگو بگیریم بصیرت ایشان می‌باشد. جوان امروزی می‌تواند با الگوپذیری از حضرت در سخت‌ترین شرایط زندگی بصیرت داشته باشد و بهترین تصمیم‌ها را بگیرد.

به عنوان نمونه: «وقتی امام حسین در کربلا لحظه‌ای به خواب رفتند و بیدار شدند فرمودند: شنیدم هاتفی می‌گوید: شما می‌شتابید و مرگ، شما را به سوی بهشت می‌شتاباند. در این هنگام، حضرت علی اکبر سؤالی بسیار تأمل برانگیز پرسید: پدر جان! آیا ما بر حق نیستیم؟ حضرت پاسخ داد: آری پسرم! به آن خدایی که بازگشت بندگان به سوی اوست، ما در راه حقّ و عدالت و در اندیشه نجات و آزادی مردم و زنده ساختن حقوق پایمال شده آنان و شرایط و روابط آزاد منشانه و خدا پسندانه هستیم و برای خدا این رنج‌ها را به جان می‌خریم. حضرت علی اکبر عرضه داشت: در این صورت پس چه باک از مرگ پرافتخار و شهادت در راه خدا؟!» [مثیر الأحزان، ص ۴۷]حضرت علی اکبر با بصیرت نافذ سوالی را پرسید که حق مداری او را اثبات می‌کند. ایشان به همه حاضران فهماند که ملاک سعادت و شقاوت، بر حق بودن است و باید در این مسیر پافشاری کرد حتی اگر منجر به شهادت شود.

عزت نفس، فضیلت اخلاقی است که باید در زندگی از حضرت الگو بگیریم؛ زیرا عزت نفس انسان را از عقب نشینی درباره هدف والا بازمی دارد و انسان با بصیرت هرگز عزت نفس و اهداف والای خویش را رها نمی‌کند؛ بلکه با شجاعت بسیار در این مسیر و برای رسیدن به آن اهداف گام برمی دارد.

از این رو وقتی در عاشورا به خاطر قرابت جد مادری حضرت با ابوسفیان به ایشان پیشنهاد امان داده شد. حضرت با عزت نفس کامل به قرابت خود با رسول خدا اشاره کرد و به خاطر امان، عزت نفس و قرابت خود با رسول خدا را زیر پا نگذاشت و فرمود: «به خدا سوگند رعایتِ خویشاوندی پیامبر خدا، لازم‌تر از رعایت خویشاوندی ابوسفیان است.» [سر السلسلة العلویة، ص ۴۰]در نتیجه، حضرت علی اکبر الگو و نمونه خوبی برای جوانان در زندگی دینی می‌باشد. جوان امروزی می‌تواند با الگوگیری از ایشان خود را مزین به صفات اخلاقی نماید که چراغ راه او برای سعادت و رستگاری شود.