به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از تسنیم، شب قدر از باورهای مشترک مسلمانان است. بر این اساس، شب قدر، شب نزول دفعی (یکبارۀ) قرآن بر قلب پیامبر صلی الله علیه و آله است. این شب در بین شبهای نوزدهم، بیست و یکم یا بیست و سوم ماه مبارک رمضان سیّال است. همچنین روایات گویای آن است که هرکه این رویداد را انکار کند، به کفر گراییده است. عبدالله بن محمد با اسنادی از عمر بن یزید نقل میکند که گفت به امام صادق علیهالسلام عرض کردم: نظر شما دربارۀ کسی که اقرار به آنچه برای شما در شب قدر است نکند آنطور که شما معتقدید و همچنین آنکه آن را انکار هم نکند چیست؟ حضرت فرمود: اگر بر آن کس که حجت تمام شده باشد و نسبت به علم ما اعتماد دارد، اما به آن اعتماد نکند، او کافر است و کسی که چنین مقامی را نشنود، او معذور است تا زمانی که بشنود. سپس به این آیه اشاره کرد: «یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ یُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِینَ» (سوره مبارکه توبه، آیه ۶۱) «او به خدا ایمان دارد و مؤمنان را تصدیق و باور میکند.» أَمَّا إِذَا قَامَتْ عَلَیْهِ الْحُجَّةُ من [مِمَّنْ]یَثِقُ بِهِ فِی عِلْمِنَا فَلَمْ یَثِقْ بِهِ فَهُوَ کَافِرٌ وَ أَمَّا مَنْ لَایَسْمَعُ ذَلِکَ فَهُوَ فِی عُذْرٍ حَتَّى یَسْمَعَ ثُمَّ قَالَ: یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ یُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِینَ.
طبق روایات ما، این شب مبارک، شبی است که مقدرات عالم و آدم طی مدت یک سال مقدر میشود و صاحب اصلی این امر از جانب خداوند، امام هر زمانی است؛ از این رو به اهل بیت وحی علیهمالسلام صاحب الأمر یا به تعبیر قرآنی «اولوا الأمر» اطلاق میشود. در این باره امام صادق علیهالسلام فرمود:
حضرت امیرالمومنین علی علیهالسلام در صبح اولین روزی که رسول خدا صلی الله علیه و آله رحلت کرد، فرمود: هر چه میخواهید از من بپرسید، به خدا قسم هر چه تا سیصد و شصت روز دیگر پیش خواهد آمد را میدانم و به شما خبر خواهم داد از آنچه در عالم ذر اتفاق میافتد تا پایینتر از آن و بالاتر از آن و این خبر دادن هم نه هیچگونه تکلف و سختی برای من ندارد و نه از پیش خود میگویم نه ادعایی در علم دارم، جز اینکه پاسخ اهل هر کتاب از اهل تورات و انجیل و زبور و اهل فرقان را را جداگانه به حکم کتاب خودشان خواهم داد.
راوی گوید: به حضرت عرض کردم آیا آنچه در شب قدر تلقی میکنید آیا همان سال امضا و اجرا میشود و آیا باز چیزی باقی میماند که (پنهان کنید) و درباره آن سخن نگفته باشید؟ حضرت فرمود: نه، قسم به آنکه جانم در دست اوست، اگر در آنچه در آن شب به آن آگاهی مییابیم، از ما بخواهند که به خاطر دشمنان سکوت کنیم، هر آینه سکوت میکنیم، اما سکوت سختتر از سخن گفتن است.۱
این روایت حاوی چند پیام است:
اول اینکه با شهادت هر یک از معصومین علیهمالسلام، امام بعدی صاحب شب قدر است و در این روایت امیر مؤمنان علیهالسلام بلافاصله پس از شهادت رسول الله صلی الله علیه و آله صاحب الأمر شدند.
دوم اینکه امام عالم به تمام امور عالم است و مقدرات یک سالۀ خلایق را از جانب خداوند علم دارد.
سوم اینکه محدودۀ علم امام، کل عالم را فرا میگیرد و در این روایت محدودۀ عوالم، به مافوق عالم ذر و مادون آن تقسیمبندی شده است.
چهارم اینکه امور شب قدر باید از دشمنان پنهان بماند و افشاء نشود تا آنها بهرهبرداری نکنند.
با این توصیفات، از زیباترین رفتارها در شب قدر آن است که ابتدا بدانیم صاحب شب قدر از جانب خداوند امام زمان عجلالله تعالی فرجه است و بعد به فراخور این معرفت، تمام نیاز خود را به درگاه آن امام بزرگوار ببریم و در ابتدا تعجیل در ظهور آن حضرت و عافیت ایشان را بخواهیم و بعد نیازهای اطرافیان را در نظر بگیریم و بعد نیازهای خود را مدنظر داشته باشیم.
--------------------
پاورقی:
۱. عَلَى أَبِی جَعْفَرٍ (ع) فَأَقَرَّ بِهِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ عَلِیٌّ (ع) فِی صُبْحِ أَوَّلِ لَیْلَةِ الْقَدْرِ الَّتِی کَانَتْ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) سَلُونِی فَوَ اللَّهِ لَأُخْبِرَنَّکُمْ بِمَا یَکُونُ إِلَى ثَلَاثِمِائَةٍ وَ سِتِّینَ یَوْماً مِنَ الذَّرِّ فَمَا دُونَهَا فَمَا فَوْقَهَا ثُمَّ لَأُخْبِرَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنْ ذَلِکَ لَا بِتَکَلُّفٍ وَ لَا بِرَأْیٍ وَ لَا بِادِّعَاءٍ فِی عِلْمٍ إِلَّا مِنْ عِلْمِ اللَّهِ وَ تَعْلِیمِهِ وَ اللَّهِ لَا یَسْأَلُنِی أَهْلُ التَّوْرَاةِ وَ لَا أَهْلُ الْإِنْجِیلِ وَ لَا أَهْلُ الزَّبُورِ وَ لَا أَهْلُ الْفُرْقَانِ إِلَّا فَرَّقْتُ بَیْنَ کُلِّ أَهْلِ کِتَابٍ بِحُکْمِ مَا فِی کِتَابِهِمْ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) أَ رَأَیْتَ مَا تَعْلَمُونَهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ هَلْ تَمْضِی تِلْکَ السَّنَةُ وَ بَقِیَ مِنْهُ شَیْءٌ لَمْ تَتَکَلَّمُوا بِهِ قَالَ لَا وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَوْ أَنَّهُ فِیمَا عَلِمْنَا فِی تِلْکَ اللَّیْلَةِ أَنْ أَنْصِتُوا لِأَعْدَائِکُمْ لَنَصَتْنَا فَالنَّصْتُ أَشَدُّ مِنَ الْکَلَامِ.