به گزارش صراط به نقل از فارس ، هرکس ممکن است دلیلی برای غذا دادن به سگها داشته باشد. حس حیوان دوستی، باور اینکه سگ ها، حیوانات بیآزاری هستند و یا حتی عمل به دستورات اسلام در بحث حقوق حیوانات؛ به هرحال دلیل هرچه که باشد، امروزه منجر به حمایت افراطی از سگ ها، اختلال اکوسیستم، افزایش غیرطبیعی این حیوانات و آسیبهای ثانویه شده است، بطوریکه سال گذشته، ۷۵ درصد از ۳۷ هزار گزیدگی در کشور مربوط به سگها بوده و ۱۸ مورد فوتی نیز به علت هاری گزارش شده است؛ آماری رسمی که طبعا تمام کسانی که دچار گزش شدهاند را دربر نمیگیرد و میزان آسیب در واقعیت فراتر از آمار است. حالا با چنین شرایطی و البته رشد ۵۰ هزار گزیدگی به نسبت سال ۱۴۰۱ و آمارهایی از فوت انسانها به علت حملههای کشنده، این سوال پیش میآید که بالاخره باید هوای سگها را داشته و به آنها غذا بدهیم یا نه؟ سوالی که احتمالا ذهن بسیاری از مردم را به خود مشغول کرده و آنها را در برزخ باید و نباید قرار داده است. در این گزارش قصد داریم ابعاد مختلف این مساله را از نگاه کارشناسان مورد بررسی قرار دهیم.
بالاخره به سگها غذا بدهیم یا نه؟

غذا دادن یا ندادن به سگ ها؟! بله دقیقا مساله این است. مسالهای مورد مناقشه میان افراد مختلف جامعه که عملا منجر به سردرگمی مردم شده است.
همانطور که میدانید در سالهای اخیر افزایش قابل توجه سگهای ولگرد، سلب آسایش و امنیت خانوادهها و حتی مرگ کودکان و بزرگسالان را به همراه داشته، اما با این حال هنوز هم برخی از مدعیان حقوق حیوانات، اعتقادی به کنترل جمعیت سگها ندارند و با حمایتهایی افراطی از جمله تامین غذای سگ ها، روند کنترلگری جمعیت سگها را مختل میکنند. حمایتهایی که اکثر کارشناسان محیط زیست با آن مخالفند و دلایلی علمی و منطقی برای این مخالفت دارند. پوریا سرداری کارشناس محیط زیست در این باره میگوید: «باید بپذیریم که غذا دادن به سگ ها، دسترسی آنها به منابع غذایی را از حد طبیعی خارج کرده و باعث میشود آنها زایمانهای بیشتری داشته و جمعیتشان روندی صعودی به خود بگیرد که این مساله در تعارض با زندگی شهری است و نباید اجازه چنین اتفاقی را بدهیم. خیلی وقتها ما محیط زیستیها را قاتل سگها میدانند، در حالی که اصلا اینطور نیست و ما میگوییم جمعیت سگها باید با روشهای مختلف انسانی کنترل شود که یکی از اثرگذارترین روشها نیز غذا ندادن به آن هاست. در همین راستا غلامرضا ابدالی کارشناس ارشد محیط زیست به آسیبهای افزایش جمعیت سگها اشاره کرده و میگوید: «حضور بیش از حد سگهای ولگرد در محیطهای طبیعی و حاشیه شهرها علاوه بر آسیبهای انسانی، به حیات وحش آسیب میرساند. آنها با خوردن تخم پرندگان یا جوجهها و حمله به مارها و کبکها و…، امنیت زیستگاهها را از بین میبرند؛ همچنین با حضور در آبشخورها یا محل تجمع پسماندهای شهری سبب انتقال بیماریهای مشترک حیات وحش میشوند، بنابراین غذا دادن دستی به حیوانات، مصداق واقعی حیوان آزاری است نه حیوان دوستی.»
و اما حامیان سگها چه میگویند؟ محمد بخشایش یکی از فعالان حمایت از حیوانات میگوید: «متاسفانه در کشور ما قانون مشخصی برای مواجهه با این سگها وجود ندارد و مسئولان مربوطه هم به عنوان یک طرح و برنامه ثابت، کاری برای جمع آوری اصولی و مراقبت از سگهای ولگرد نمیکنند که همین مساله نیز باعث میشود تا ارتباط مردم با سگها بیشتر و کمپینهای حمایتی تشکیل شود. ما از غذا دادن به سگها حمایت میکنیم چون معتقدیم هیچ موجودی نباید گرسنه بماند و مهمتر اینکه وقتی سگها گرسنه بمانند، طبق غریزه عمل میکنند و از آنجایی که در محیط شهری به شکار دسترسی ندارند، احتمال حمله آنها به انسان بیشتر میشود، بنابراین باید آنها را سیر کنیم تا مانع از اتفاقات بعدی شویم.» عاطفه عمویی یکی از شهروندان حامی سگها نیز توضیح میدهد: «تصور کنید سگی حامله به شما زل زده و یا تولههای کوچک برایتان دم تکان میدهند تا غذایی به آنها بدهید، چطور میتوانیم از کنار این حیوانات به سادگی عبور کنیم؟ میگویند به سگها غدا ندهید تا جمعیتشان کم شود اما به اعتقاد من این کار، انسانی نیست و باید با راهکارهایی چون عقیمسازی سگ ها، جمعیت آنها را کنترل کرد نه گرسنه نگه داشتنشان.» و اما مجتبی طباطبائی پژوهشگر اخلاق محیطزیست نیز کلا افزایش جمعیت سگها به سبب غذا دادن به آنها را در تایید نمیکند. او توصیح میدهد: «گرچه به لحاظ آزمایشگاهی وقتی شرایط یک حیوان بهتر باشد، زاد و ولدش بیشتر میشود اما در شرایط واقعی با توجه به پیچیدگیهای اکولوژی، وابستگی آنها به غذایی که مردم میدهند، ناچیز است. با وجود این همه زباله در پسماندها، غذا دادن یا ندادن ما عملا دسترسی به منابع غذایی را کاهش یا افزایش نمیدهد.»
در بین این بایدها و نبایدها، برخیها در توجیه غذادادن به سگ ها، پای توصیههای اسلام در بحث حقوق حیوانات را وسط میکشند اما با نگاهی به روایات میتوان دریافت که اکثر این توصیهها در بابعدم حیوان آزاری، کمک به حیوان آسیب دیده و یا حقوق حیوان بر صاحبش بوده که اینها را نمیتوان معیاری برای غذا دادن به سگها به شمار آورد. حجت الاسلام رضا غلامی کارشناس مذهبی در این باره توضیح میدهد: «واقعیت این است که اکوسیستم باید طبق نظم آفرینش پیش رود که این شامل سگها هم میشود. این حیوانات دارای غریزه شکار هستند و روند رشد وزاد و ولدشان باید به شکل طبیعی پیش رود اما متاسفانه انسانها با بیتوجهی به چارچوب قواعد خلقت، به شکل قابل توجهی این روند را مختل میکنند و کاری هم که جریان اکوسیستم انسان و حیوان را به خطر بیندازد، مجاز نیست.» او همچنین در مورد موضوع غذا دادن ائمه به سگها میگوید: «غذا دادن به سگها نزد ائمه یک رویه و مثل کسانی نبوده که سطلی از ضایعات در دست میگیرند تا سگها را سیر کنند، درحالیکه مثلا کیسه پر از نان حضرت علی (ع) برای سیر کردن فقرا یک رویه بوده است، بنابراین اگر قرار است، خیرخواهی کنیم، میتوانیم در این زمینه سرمایهگذاری کنیم. البته براساس سیره اهل بیت، اگر درجایی مشغول غذا خوردن باشید و سگی بیاید، دادن لقمهای به او خوب است اما غذادادن نباید حالتی افراطی گرفته و تبدیل به رویه شود. در روایاتی که از ائمه میخوانیم نیز غذا دادن به سگها در چنین شرایطی بوده است. مثلا امام حسن (ع) در مورد علت غذا دادن به سگی اینطور گفته اند: «دوست ندارم جانداری به من بنگرد، درحالیکه غذا میخورم و چیزی به او ندهم.»
در بحث حمایت از سگهای ولگرد، اضافه بر حس حیوان دوستی مردم، نباید از فضاسازی برخی رسانهها در تحریک احساسات مردم و ایجاد کمپینهای حقوق حیوانات در ایران غافل شد و این درحالی است که در بسیاری از کشورها از جمله برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی، قوانین سخت گیرانهای درمورد غذا دادن به حیوانات از جمله سگها وجود دارد و این کار جرم محسوب میشود. حالا با تمام این تفاسیر شما بگویید که بالاخره به سگها غذا بدهیم یا نه؟