پنجشنبه ۲۲ شهريور ۱۴۰۳ - ساعت :
۲۸ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۳:۴۴

پاسخ به چند پرسش کلیدی درباره یک نگرانی تازه به نام آبله میمونی

پاسخ به چند پرسش کلیدی درباره یک نگرانی تازه به نام آبله میمونی
نگرانی‌ها از انتشار ویروس «ام پاکس» یا «آبله میمون» در جهان، روز‌به‌روز بیشتر می‌شود. به‌دنبال تداوم انتشار و اوج گرفتن روز‌به‌روز بیماری در جمهوری دموکراتیک کنگو، سازمان جهانی بهداشت هفته گذشته وضعیت اضطراری جهانی اعلام کرد که اقدامات فوری برای مقابله با انتقال ویروس به مناطق دیگر جهان را ضروری می‌کند.
کد خبر : ۶۶۹۲۳۳

به گزارش صراط به نقل از ایران وایر،به تعدادی از سوالات اساسی درباره این موضوع پاسخ خواهیم داد:

آبله میمون به ایران رسیده؟

هنوز موردی از ابتلا به بیماری آبله میمون در ایران منتشر نشده است. «بابک عشرتی»، معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت این موضوع را شنبه۲۷مرداد تایید کرد، اما گفت که بیماری به مرز شرقی ایران، یعنی پاکستان رسیده و سه مورد ابتلا در آن کشور شناسایی شده است. 

ضمن اینکه به گفته «آرتمیس رمضانی»، عضو هیات‌علمی انستیتو پاستور، کیت‌های شناسایی بیماری در این موسسه وجود دارد.

آبله میمون چیست و چطور منتقل می‌شود؟

براساس اطلاعاتی که سازمان کنترل بیماری‌های آمریکا منتشرکرده، ام پاکس یا آبله میمون، بیماری است که از طریق آلودگی به ویروس آبله میمون ایجاد می‌شود. این ویروس از همان خانواده ویروس بیماری آبله است. افرادی که به آبله میمون مبتلا می‌شوند، ضایعات پوستی شبیه دانه، جوش یا زگیل روی بدنشان ایجاد می‌شود و ممکن است علائم دیگری هم همراهش باشد. این عارضه پوستی به‌اشکال مختلف و در سطوح متفاوت ایجاد می‌شود، از‌جمله ممکن است به‌صورت لکه‌های خون مردگی روی پوست در بیاید.

آبله میمون ارتباطی با آبله مرغی دارد؟

آبله میمون یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان است و شیوع آن از همان ابتدا به‌صورت اندمیک در بخش‌هایی از مرکز و غرب آفریقا بوده است. این ویروس در جوندگان کوچک، میمون و تعدادی دیگر از جانوران که در آن منطقه زندگی می‌کنند دیده شده است.

اولین بار کی آبله میمون دیده شد؟

بیماری آبله میمون برای اولین بار در سال ۱۹۵۸ دیده شد. در آن هنگام دو مجموعه از میمون‌هایی که برای مطالعه نگهداری می‌شدند، به آبله مبتلا شدند. اگرچه اسم این ویروس و بیماری آبله میمون گذاشته شده، ولی واقعا منشا بیماری شناخته نشده است. پژوهشگران حدس می‌زدند بیماری از جوندگان یا جانورانی از خانواده میمون‌ها به انسان سرایت کرده است.

اولین مورد انسانی ابتلا به آبله میمون در سال ۱۹۷۷ در جمهوری دموکراتیک کنگو شناسایی شد. در سال ۲۰۲۲ ویروس و بیماری آبله میمون در یک مقطع در مناطق مختلف جهان منتشر شد. پیش‌از آن، انتقال بیماری به کشورهای مختلف بسیار نادر بود و تنها موارد اندکی وجود داشت که ویروس به‌دلیل انتقال حیواناتی از مناطق آندمیک در آفریقا به کشورهای دیگر منتقل شده بود.

سازمان بهداشت جهان در آن سال نام بیماری را به‌دلیل پیامدهای منفی فرهنگی و منطقه‌ای عوض کرد، اما همچنان نام قبلی در بسیاری موارد استفاده می‌شود.

انواع ویروس آبله میمون چیست؟

آبله میمون دو ویروس دارد: کلِید یک (Clade I) و کلِید دو (Clade II). ویروس کلِید یک که نوع شدیدتری از بیماری را ایجاد می‌کند، در آفریقا مرکزی شناسایی شد. اوج‌گیری بیماری ناشی از انتشار این ویروس تلفاتی حدود ۱۰ درصد داشته، اما اخیرا تاثیر نسبتا ضعیف‌تری روی بیماران داشته است.

ویروس کلِید دو نوع ضعیف‌تری است که در سال ۲۰۲۲ موجب همه‌گیری بیماری آبله میمون شد. این ویروس ابتدا در کشورهای غرب آفریقا دیده شد.

راه‌های انتقال ویروس چیست؟

ویروس ام پاکس یا آبله میمون، از سه راه منتقل می‌شود؛ تماس مستقیم با جانور آلوده، تماس نزدیک (ازجمله رابطه جنسی) با فرد آلوده، تماس مستقیم با اشیا آلوده شده به ویروس.

اگرچه موارد ابتلا به بیماری ام پاکس یا آبله میمون معمولا خطر مرگ ندارد، اما چند دسته از افراد ممکن است دچار بیماری شدیدتری شوند. این افراد، کودکان زیر یک سال، زنان باردار، افرادی با سیستم ایمنی ضعیف و کسانی که سابقه ابتلا به بیماری اگزما دارند را شامل می‌شوند.

چطور از ابتلا به بیماری جلوگیری کنیم؟

راه‌های مختلفی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری آبله میمون وجود دارد. اول، پرهیز از ارتباط پوستی با افرادی است که مبتلا هستند، یا ضایعات پوستی مشکوک به آبله میمون، مثل زگیل، دانه و جوش یا لکه‌های خشک خون مردگی روی پوست دارند. دوم، بالا بردن اطلاعات و دانش در مورد کاهش خطر ابتلا در حین رابطه جنسی و ارتباطات اجتماعی نزدیک. سوم، واکسن زدن.

سازمان بهداشت جهانی علاوه‌بر این توصیه‌ها توصیه کرده است که اگر متوجه شدید بیماری در منطقه شما در حال انتشار است، اطلاعات و دانش خود درباره بیماری را با اطرافیان و ساکنان منطقه خود در میان بگذارید. در عین حال، حتما در روزی چند بار دستان خود را با آب و صابون بشویید. 

کسانی که مبتلا شده‌اند باید از دیگران جدا بمانند، تا هنگامی که ضایعات پوستی آن‌ها رفع شود، خونمردگی‌ها بیفتد و لایه تازه پوست ساخته شود. کسانی که مبتلا شده‌اند همچنین تا ۱۲ هفته بعد از بهبودی، باید هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنند.

سازمان بهداشت جهانی درباره واکسن هم گفته است که سه واکسن تولید شده برای جلوگیری از ام پاکس (آبله میمون)، تایید شده و توصیه شده که در جوامعی که احتمال شیوع در آن‌ها وجود دارد، افراد واکسینه شوند. یک عضو هیات‌علمی انستیتو پاستور گفته که هنوز واکسن این بیماری در ایران وجود ندارد.

احتمال تبدیل شدن به همه‌گیری جهانی وجود دارد؟

هشدار سازمان جهانی بهداشت در مورد وضعیت اضطراری انتشار بیماری آبله میمون در‌حالی صورت گرفته که کشور کنگو از اوایل سال میلادی جاری با یک سویه جدید از ویروس درگیر شده است؛ سویه‌ای که گفته می‌شود راحت‌تر از سویه‌های قبلی منتقل می‌شود.

در روزهای اخیر هم سوئد اعلام کرد که اولین مورد ابتلا به آبله میمون در این کشور شناسایی شده است؛ پیش‌تر موارد ابتلا در کشورهای آفریقایی و افرادی که به آنجا سفر می‌کردند، دیده می‌شد.

در سال ۲۰۲۲ که سازمان بهداشت جهانی وضعیت اضطراری اعلام کرد و بیماری در آفریقا اوج گرفت، کشورهای آفریقایی به‌ندرت از واکسن‌های تولید شده بهره بردند. امسال هم گفته می‌شود که دسترسی اندک به واکسن و امکانات پزشکی در برخی از مناطق کنگو موجب انتشار هرچه بیشتر بیماری شده و احتمال انتقال آن به مناطق دیگر جهان بالا رفته است.

از همین رو است که دانشمندان معتقدند کشورهای ثروتمند در این مورد باید به داد کشورهای فقیر آفریقایی برسند؛ یک محقق دانشگاه یورک می‌گوید که به‌ نفع جهان است که این آندمیک را در آفریقا خفه کند.