به گزارش صراط به نقل ازقارس ، فارس: اگر خودتان یا اطرافیانتان مبتلا به دیابت هستید ممکن است سؤالاتی دربارۀ نحوۀ رعایت رژیم غذایی دیابت برایتان پیشآمده باشد. بهعنوان مثال شاید این سؤال به ذهنتان برسد که رژیم دیابت چگونه است یا اینکه دیابتیها چه بخورند؟جالب است بدانید رژیم غذایی ویژهای برای دیابت وجود ندارد و هر فرد باید برنامۀ غذایی متناسب با شرایط خود را داشته باشد. زیرا بدن هر شخص، به غذاها، رژیمها و الگوهای غذایی گوناگون، پاسخ متفاوتی میدهد.
همچنین میزان نیاز روزانۀ هر فرد به غذا هم متفاوت است و عوامل مختلفی روی آن اثر میگذارند. ازجملۀ این عوامل میتوان به سن، جنسیت، میزان فعالیت بدنی، وزن، نوع دیابت و میزان کنترل قند خون اشاره کرد.برخی هم تصور میکنند با ابتلا به دیابت، باید بهطور کامل مصرف بعضی مواد غذایی را کنار بگذارند. درصورتیکه در تغذیۀ دیابتی احتیاجی نیست غذاها و خوراکیهای مورد علاقهتان را کنار بگذارید، تنها کافی است اصل تعادل، تنوع و تناسب در رژیم غذایی را رعایت کنید.یعنی روزانه از همۀ گروههای غذایی موجود در هرم مواد غذایی، به تناسب نیاز بدنتان، مصرف کنید. زیرا نهایتاً آنچه بهعنوان غذا میخورید نهتنها در میزان کنترل دیابت اثرگذار است، بلکه در احساس سلامتی و سطح انرژیتان هم موثر خواهد بود.
فرشته فزونی،رئیس گروه بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
کنترل نوسانات قند خون را از راهکارهای مقابله با بیماری دیابت دانست و تاکید کرد: محدودیت شدید کالری یا حذف وعدههای غذایی در بیماران دیابتی به هیچگاه توصیه نمیشود و باعث بروز عوارض در بیمار میشود.وی افزود: برخی مواد غذایی در کنترل قند خون نقش دارند اما هیچ یک از مواد غذایی را نمیتوان جایگزین داروهای تجویزی کرد و همه بیماران باید داروهای خود را به طور منظم با نظر پزشک معالج مصرف کنند. فزونی زمانبندی مناسب برای مصرف غذا را در مدیریت بیماری دیابت بسیار مهم برشمرد و تأکید کرد: تاحدامکان مواد غذایی را طبق رژیم غذایی تنظیم شده در ساعات معینی از روز مصرف کنید.به گفته وی فاصله زیاد بین وعدههای غذایی یکی از عوامل افت قند خون است و نظم و ترتیب در زمان مصرف غذا میتواند تاثیر مثبتی در کنترل قند خون داشته باشد.فزونی خاطرنشان کرد: کربوهیدرات مصرفی (برنج، نان، سیبزمینی و...) باید باتوجهبه داروهای کنترل قند خون یا میزان و نوع انسولین مصرفی و طبق برنامه غذایی تنظیم شود و در وعدههای اصلی غذا و میانوعدهها توزیع و مصرف شوند.رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت استفاده از کربوهیدراتهایی که شاخص گلایسمیک پایینتری دارند را برای کنترل قند خون مناسبتر عنوان کرد.به گفته وی شاخص گلایسمیک، سرعت آزادشدن قند موجود در مواد غذایی در خون را نشان میدهد. بنابراین ممکن است دو ماده غذایی میزان قند یکسانی داشته باشند اما یکی از آنها قند خون را سریعتر افزایش دهد.
توصیههای مهم برای بیماران دیابتی
فزونی یادآور شد: انواع نان های سبوسدار (مانند نان سنگک و نان تهیه شده از آرد کامل) به دلیل فیبر بالاتری که دارند از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری میکنند. اما باید توجه داشت که نباید از نانهای سبوسدار به هر میزان و بدون محدودیت مصرف کرد بلکه باید مقدار کربوهیدرات آن در هر وعده غذایی محاسبه شود.وی به ضرورت مصرف روزانه حبوبات، غلات کامل، لبنیات کم چرب سبزی و میوه به میزان متعادل اشاره کردو گفت: حبوبات منبع غنی از فیبر، پروتئين گیاهی و کربوهیدرات با شاخص گلایسمیک پایین هستند و از افزایش ناگهانی قند خون بعد از غذا خوردن جلوگیری میکنند بنابراین انتخاب خوبی برای بیماران مبتلا به دیابت هستند.رییس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت تصریح کرد: افراد دیابتی در انتخاب میان وعدهها نیز باید به میزان و نوع کربوهیدرات و تاثیر آنها بر قند خون خود توجه کنند.وی با بیان این که میوهها میتوانند به عنوان میان وعدههای سالم انتخاب شوند افزود: هر واحد از انواع میوه 15 گرم کربوهیدرات دارد بنابراین میوه ها باید به تعداد مشخص و به دفعاتی که در برنامه غذایی تنظیم شده در طول روز مصرف شود و از استفاده همزمان چند نوع میوه یا مقادیر زیاد در یک وعده پرهیز شود.این کارشناس تغذیه یک واحد میوه را شامل یک عدد میوه متوسط مانند سیب، پرتقال، گلابی یا نصف لیوان میوههای ریزمانند دانه انار و... عنوان کرد.
مصرف سالاد و سبزی همراه با غذا و میوه از افزایش ناگهانی قندخون جلوگیری میکند
فزونی توصیه کرد:برای پیشگیری از افزایش ناگهانی قند خون، میوه را به همراه یک واحد سبزی ، (مثل یک عدد خیار، کرفس) یا همراه با کمی ماست مصرف کنید. وی تاکید کرد:مصرف سالاد و سبزی های تازه همراه با وعده های غذایی از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری می کند.رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت استفاده از منابع غذایی حاوی امگا 3 ( مانند انواع ماهیها) و اسیدچرب غیراشباع (مثل روغن زیتون) یا سایر انواع روغنهای مایع (آفتابگردان، کنجد) به مقدار مناسب و طبق رژیم غذایی تنظیم شده را پیشنهاد کرد.وی توصیه کرد روزانه 2 تا 3 واحد لبنیات کم چرب خصوصا از نوع پرو بیوتیک مصرف شود.
فزونی با تأکید بر این که رژیم غذایی هر بیمار دیابتی باتوجهبه شرایط بیمار و داروهای مصرفی تنظیم میشود به بیان توصیهها و نکاتی برای کنترل بهتر قند خون پرداخت که به شرح زیر است:* بهترین روش پخت غذا آب پز کردن ، بخارپز کردن و کبابکردن در فر است هرچه زمان پخت کمتر باشد بهتر است. زمان دمکشیدن برنج و ماکارونی را کوتاه کنید و همراه با سبزیجات و حبوبات مصرف کنید.* میوههای خشک در مقایسه با قند و شکر ارزش غذایی بالاتری دارند و حاوی فیبر و ریزمغذی هستند. دو قاشق غذاخوری کشمش یا توت خشک تقریباً 15 گرم قند یا 60 کیلوکالری انرژی دارد. افراد مبتلا به دیابت میتوانند باتوجهبه میزان توصیه شده در برنامه غذایی از این مواد استفاده کنند و بهتر است این میزان در یک وعده مصرف نشود و در طول روز تقسیم شود.
* بسیاری از غذاهای فراوری شده دارای شکر افزوده ، مواد مغذی کم، چربی بالا و سدیم زیاد هستند و نباید مصرف شود.* به نشانگرهای رنگی تغذیهای توجه کنید و محصولات غذایی که قند، نمک و روغن کمتری دارد انتخاب کنید* از مصرف مواد غذایی با سدیم بالا و مواد غذایی پرچرب حاوی کلسترول بالا و یا اسیدهای چرب ترانس پرهیز کنید.* سعی کنید غذا را بهآرامی و در محیط با آرامش میل کنید.برای دریافت مشاوره تغذیه رایگان به مراکز خدمات جامع سلامت نزدیک محل سکونت مراجعه کنید.