به گزارش صراط به نقل از فارس؛ هوش مصنوعی در کشور روندی را طی کرده که همراه با حاشیه و چالش‌هایی در زمینه متولی آن بوده است. از ابتدای دولت چهاردهم حواشی پیرامون متولی هوش مصنوعی در کشور و سازمان ملی هوش مصنوعی بسیار است تا جایی که هر از گاهی یک متولی برای هوش مصنوعی معرفی می‌شود. از آنجا که زمان در این فناوری بسیار مهم است باید هرچه سریعتر متولی هوش مصنوعی مشخص شود و یک نهاد تصمیم‌گیر نهایی باشد تا در این حوزه بتوان به توسعه چشمگیری رسید.هوش مصنوعی در جهان به یکی از اولویت‌های کلیدی کشورها تبدیل شده است. کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، با توجه به منابع و استراتژی‌های خود، در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. هوش مصنوعی توانسته انقلابی در حوزه سلامت، کشاورزی و حمل و نقل ایجاد کند.در ایران نیز چند سالی است که مسئله هوش مصنوعی پررنگ شده و دولت سیزدهم توجه ویژه‌ای به این فناوری نوین داشت و جدیت و پیگیری در تأسیس مرکز ملی هوش مصنوعی یکی از ابتکارهای شهید رئیسی در حوزه علم و فناوری بود.در روزهای آخر دولت سیزدهم سازمان ملی هوش مصنوعی با حضور سرپرست وقت ریاست جمهوری و معاون سابق علمی رئیس‌جمهور افتتاح شد. دستور تشکیل شورای ملی راهبری و مرکز ملی هوش مصنوعی را شهید رئیسی در آذرماه 1402، در حکمی به روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون سابق علمی داده و وی را مسئول تشکیل این شورا کرده بود.
مدتی بعد از تغییر دولت، برخی رسانه‌ها خبر از خروج سازمان ملی هوش مصنوعی از ذیل معاونت علمی دادند. این خبر به دنبال مصاحبه‌ای از معاون علمی منتشر شده بود. حسین افشین در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که ریاست سازمان هوش مصنوعی از طرف رئیس جمهور به معاون اول تفویض شد. بعد از آن معاون علمی رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با فارس به‌نحوی این موضوع را رد کرد. وی با بیان اینکه رئیس‌جمهور در حکمی ریاست سازمان ملی هوش مصنوعی و شورای راهبردی آن را به محمدرضا عارف، معاون اول خود تفویض کرده است، گفت: در این حکم معاون علمی رئیس‌جمهور به‌عنوان دبیر سازمان ملی هوش مصنوعی و جانشین رئیس منصوب شد. این سازمان نه‌تنها از ذیل معاونت علمی خارج نشده بلکه در عالی‌ترین سطح حاکمیتی به فعالیت خود ادامه خواهد داد.
به دنبال این خبر برخی رسانه‌ها به اشتباه عارف را رئیس جدید سازمان ملی هوش مصنوعی معرفی کردند. فائزه دولتی دستیار ویژه معاون اول رئیس‌جمهور در واکنش به این اخبار عنوان کرد که رئیس‌جمهور صرفا مسئولیت انتخاب ریاست سازمان ملی هوش مصنوعی و شورای راهبردی آن را به معاون اول واگذار کردند و عارف رئیس سازمان هوش مصنوعی نشده است. به گفته افشین نیز اختیارات قانونی توسط رئیس‌جمهور در حکمی به معاون اول وی تفویض شده است و این تفویض به معنای ریاست ایشان بر این سازمان نیست.
اساسنامه‌ای که در معاونت علمی تدوین شد و انتظار می‌رود بلاتکلیفی سازمان به سرانجام برسد
تمام حواشی پیش‌آمده بر سر ریاست سازمان ملی هوش مصنوعی در جایی بود که این سازمان هنوز اساسنامه نداشت. در اوایل آبان از حیات دولت، سخنگوی دولت از تدوین اساسنامه سند سازمان ملی هوش مصنوعی خبر داد و اعلام کرد که تدوین اساسنامه این سازمان در معاونت علمی ریاست‌جمهوری و تصویب آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد بود.در آخرین روزهای آبان دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد که سند ملی هوش مصنوعی توسط رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ و قرار شد اساسنامه آن در معاونت علمی ریاست جمهوری تدوین شود. با این حساب تدوین این اساسنامه به معاونت علمی واگذار شد.اواخر آذرماه معاون علمی خبر داد که اساسنامه سازمان ملی هوش مصنوعی تدوین و به دولت ارسال شده و قرار است ابتدا در کمیسیون‌های تخصصی و پس از آن در کمیسیون‌های فرعی و کمیسیون اصلی دولت مورد بررسی قرار گیرد. این اساسنامه در معاونت تدوین و منتظر تصویب هیئت وزیران است.
ابلاغ سند معماری کلان هوش مصنوعی
در آخرین روز آذر نیز معاون علمی خبر از ابلاغ سند معماری کلان هوش مصنوعی به دستگاه‌های اجرایی مرتبط داد. در توضیح این سند و تفاوت آن با سند ملی هوش مصنوعی، مجتبی علیزاده دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور به خبرنگار فارس گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی سندی را در حوزه هوش مصنوعی مصوب کرده و در آنجا به یک‌سری اهداف اشاره کرده است. رسیدن به آن اهداف نیازمند برنامه‌ریزی است و معاونت علمی برنامه‌ریزی آن را تحت عنوان سند معماری کلان تدوین کرده که در آن وظایف معاونت و سایر نهادها و بخش خصوصی را کاملا مشخص کردیم و به برخی ذ‌ینفعان، این سند معماری کلان را تحویل دادیم.
متولی هوش مصنوعی در کشور کیست؟ پای وزارت ارتباطات هم در برخی رسانه‌ها به میان آمد
در جایی که به گفته معاون علمی، انتخاب ریاست سازمان ملی هوش مصنوعی بعد از تصویب اساسنامه خواهد بود، در این بین خبر رسید که قرار است وزارت ارتباطات متولی هوش مصنوعی در کشور باشد و این خبر سردرگمی‌های مربوط به متولی هوش مصنوعی در کشور را بیش از پیش کرد.جریان از این قرار بود که پزشکیان در جلسه هیئت دولت گفته بود: لازم است وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مدیریت کند تا در زمینه هوش مصنوعی ساختار و برنامه‌ای هماهنگ و هم‌افزا در کشور اجرا شود. در این‌باره نیز علیزاده گفت: صحبت‌های رئیس‌جمهور در برخی رسانه‌ها درست منعکس نشد. در واقع قرار شده علاوه بر برنامه معاونت علمی که در هیئت دولت ارائه شده است، وزارت ارتباطات هم اگر برنامه‌ای دارد، ارائه کند. اخیرا نامه‌ای از وزیر ارتباطات به دست معاونت رسیده که بر محکمات هوش مصنوعی تأکید و اشاره شده است و ما طرح عملیاتی یا معماری کلان در آنجا ندیدیم. معاونت علمی از هر قدمی که در حوزه هوش مصنوعی در کشور برداشته شود، استقبال می‌کند.
افشین: متولی هوش مصنوعی معاونت علمی است/ همکاری‌های بین‌المللی معاونت علمی در حوزه هوش مصنوعی
حسین افشین، معاون علمی رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به اینکه در قانون برنامه هفتم، معاونت علمی به عنوان متولی حوزه هوش مصنوعی شناخته شده و در حال حاضر متولی هوش مصنوعی در کشور معاونت علمی است و اساسنامه سازمان ملی هوش مصنوعی در این معاونت تدوین شده، گفت: با توجه به اهمیت هوش مصنوعی، به زودی همکاری‌های بین‌المللی در حوزه هوش مصنوعی می‌رسیم و این اتفاق قریب‌الوقوع است.
معاونت علمی در زمینه هوش مصنوعی مکلف شد
به تازگی خبری از جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی منتشر شد که حاکی از روشن شدن سرنوشت هوش مصنوعی بود. در این جلسه رئیس‌جمهور عنوان کرد که معاونت علمی و فناوری در توسعه هوش مصنوعی مکلف است در تعامل با متخصصان حوزه هوش مصنوعی و مجلس شورای اسلامی، مطالعات لازم درباره ابعاد این حوزه را به دقت تکمیل و برای سیاستگذاری و تدوین قانون ارائه کند.
با توجه به روند توسعه هوش مصنوعی در کشور و چالش‌ها و حواشی پیش‌آمده، باید دید آیا با تصویب و ابلاغ اساسنامه‌ای که توسط معاونت علمی تدوین شده و با تکلیف رئیس‌جمهور به این معاونت، وضعیت هوش مصنوعی سامان مشخصی خواهد یافت و آیا تعیین یک متولی مشخص می‌تواند انتظارات مطرح‌شده در سند را برآورده کند یا خیر.
