به گزارش صراط به نقل از حجت الاسلام ابوالقاسم مقیمی حاجی رئیس پژوهشکده دانشنامه نگاری دینی پژوهشگاه، ضمن اعلام خبر رونمایی از دانشنامه قرآن و تاریخ (تاریخ اسلام) گفت: آئین رونمایی از دانشنامه قرآن و تاریخ اسلام با حضور و سخنرانی حضرات آیات و اساتید گرانقدر علی اکبر رشاد، محمدهادی یوسفی غروی و غلامحسن محرمی برگزار می‌شود.
بنابر روایت مهر، مقیمی افزود: دانشنامه قرآن‌شناسی با بیش از هزار مدخل در حوزه‌های تخصصی گوناگون، دربردارنده دو محور عمده است: نخست مباحث پیرامون علوم قرآن؛ و دوم مباحث درون‌قرآنی و به عبارتی معارف قرآن ساماندهی شده است. مطالب دانشنامه قرآن و تاریخ از جمله مباحث درون قرآنی است که بخش اول آن با محوریت تاریخ اسلام در دو مجلد تنظیم شده است.
وی با بیان اینکه قرآن برای ارشاد و هدایت بشر فرستاده شد تا جهان بشری را با آموزه‌های خود هدایت و اصلاح نماید، در خصوص بایستگی تدوین دانشنامه قرآن و تاریخ همچنین گفت: قرآن در مسیر هدایت بشر از گزاره‌های مختلفی بهره گرفته است که تاریخ و بیان وقایع گذشته انسان‌ها یکی از آنهاست؛ ازاین‌رو تاریخ در قرآن، بخش قابل توجهی از آیات آن را شامل می‌شود. روشن است که قرآن کتابی تاریخی نیست، ولی به‌عنوان کتاب هدایت با زبانی عرفی و با سیاق بیانی ویژه، به منظور هدایت انسان‌ها حجم قابل توجهی از آیات خود را به بیان مباحث مختلف تاریخی اختصاص داده است. افزون بر آنکه قرآن کریم مشحون از سوره‌ها و آیات مربوط به ادیان پیش از اسلام است، وقایع عصر پیامبر اکرم (ص) را نیز در بر گرفته که اکنون از مباحث تاریخی است و با رویکرد تربیتی در آن منعکس شده است ازاین‌رو دانشنامه قرآن و تاریخ به دو موضوع تاریخ اسلام و تاریخ ادیان پیش از اسلام اختصاص یافته است.
رئیس پژوهشکده دانشنامه نگاری دینی همچنین پیرامون ساختار علمی دانشنامه قرآن و تاریخ اسلام گفت: بر اساس اهدافی که گفته شد، دانشنامه قرآن و تاریخ در دو بخش تنظیم شده است: بخش یک، تاریخ اسلام در دو مجلد ارائه گردیده است: جلد نخست در آغاز به مباحث عام تاریخ چون «فلسفه تاریخ»، «تمدن در قرآن» و «قرآن و تاریخ» پرداخته و در ادامه مقالات مربوط به خاندان و قبیله پیامبر اکرم (ص) و وقایع دوران سیزده ساله مکه از بعثت تا هجرت ایشان را گرد آورده است. جلد دوم، مشتمل بر مقالات مربوط به دوران ده‌ساله مدینه از هجرت تا وفات آن حضرت است.
مقیمی افزود: بخش دوم شامل: تاریخ ادیان که ابتدا به مباحثی درباره شریعت، طبقه‌بندی ادیان، نسخ، اقتباس، نیایش و اساطیر پرداخته و در پی آن، مداخل دیگری را بر محور چند دوره تاریخی در خود جای داده است: دوره نخست، دوره شروع دین‌ورزی، توحید و رویارویی با شرک است که از حضرت آدم (ع) شروع شده و تا پیش از حضرت ابراهیم (ع) به پایان می‌رسد؛ دوره دوم، دوره دین حنیف است که از حضرت ابراهیم (ع) تا قبل از حضرت موسی (ع) را دربر می‌گیرد؛ دوره سوم، دوره حضرت موسی (ع) تا پیش از عهد حضرت عیسی (ع) است؛ دوره چهارم به حضرت عیسی (ع) و آئین مسیحیت اختصاص دارد؛ دوره پنجم دوره کمال دین است که در آن موضوعاتی چون کمال اسلام در حوزه عقاید، اخلاق و شریعت و برتری آن بر سایر ادیان بررسی می‌شود. در بخش پایانی نیز موضوعاتی گزارش می‌شوند که از نظر تاریخی به‌صورت دقیق نمی‌توان آنها را در یکی از ادوار پیشین جای داد، مانند ادیان شرقی، مجوس و صابئان.
لازم به ذکر است آئین رونمایی از دانشنامه قرآن و تاریخ اسلام بعد از ظهر چهارشنبه ۳ بهمن ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۱۳:۳۰، در تالار معرفت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به نشانی: قم، بلوار ۱۵ خرداد، خیابان شهید میثمی برگزار شده و میزبان علاقمندان به عرصه دانشنامه نگاری دینی خواهد بود.
