به گزارش صراط به نقل از ایسنا : امشب، شب بيست و سوم ماه مبارك رمضان است
ديگر زماني باقي نمانده، بايد تمام تلاش خود را بكار برد تا در پناه رحمت
خداوند متعال قرار گرفت... اگر تاكنون قرار نگرفته‌اي... زيرا اگر كسي در
ماه مبارك رمضان بخشيده نشود بنا بر فرموده پيامبر اكرم (ص) «شقي» است.
اعمال شب‌هاى قدر بر دو نوع است؛ يكى آنكه در هر سه شب بايد انجام داد و ديگر آن‌هايي كه مخصوص هر شبى است.
اما اعمال مشترك چند چيز هستند:
اوّل:
«غسل»
علامه مجلسى فرموده است كه "بهتر است غسل شب‌هاي قدر را مقارن غروب آفتاب انجام دهند كه نماز مغرب را با غسل بخوانند".
دوّم:
«خواندن دو ركعت نماز»
در هر ركعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحيد(قل هو الله احد) را بخواند و بعد از پايان نماز هفتاد مرتبه بگويد «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَيْهِ»
در روايتى از رسول خدا(ص) آمده است كه كسي كه اين عمل را انجام دهد از جاى خود برنخيزد مگر اينكه خداي متعال او و پدر و مادرش را بيامرزد و خداوند، فرشتگان را مامور مي كند كه تا سال آينده براي وي حسنات بنويسند.
سوّم:
«باز كردن قرآن و قرائت دعاي مخصوص آن»
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ بِكِتابِكَ الْمُنْزَلِ
خدايا از تو خواهم به حق كتاب فرستاده شده‌ات
وَ ما فيهِ وَ فيهِ اسْمُكَ الاْكْبَرُ وَاَسْماؤُكَ الْحُسْنى
و آن چه در آنست كه در آن است نام بزرگت و نام‌هاى نيكويت
وَما يُخافُ وَ يُرْجى اَنْ تَجْعَلَنى مِنْ عُتَقائِكَ مِنَ النّارِ
و آنچه بدانها ترس و اميد شود كه قرارم دهى از زمره آزاد شدگانت از دوزخ
"پس هر حاجت كه دارد بخواهد"
چهارم:
«بر سر گرفتن قرآن»
به فرموده امام صادق (ع) قرآن مجيد را بايد بر سر گذاشت و گفت:
اَللّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ
خدايا به حق اين قرآن
وَ بِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ بِهِ
و بحق آنكس كه او را بدان فرستادى
وَ بِحَقِّ كُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فيهِ
و بحق هر مؤ منى كه در اين قرآن مدحش كرده‌اى
وَ بِحَقِّكَ عَلَيْهِمْ فَلا اَحَدَ اَعْرَفُ بِحَقِّكَ مِنْكَ
و بحقى كه تو بر ايشان دارى زيرا كسى نيست كه حق تو را بهتر از خودت بشناسد
سپس ده مرتبه بگويد؛ «بِكَ يا اَللّهُ» بحق خودت اى خدا
و ده مرتبه «بِمُحَمَّدٍ» بحق محمد صلى الله عليه و آله
و ده مرتبه «بِعَليٍّ» بحق على عليه السلام
و ده مرتبه «بِفاطِمَةَ» بحق فاطمه سلام الله عليها
و ده مرتبه «بِالْحَسَنِ» بحق حسن عليه السلام
و ده مرتبه «بِالْحُسَيْنِ» بحق حسين عليه السلام
و ده مرتبه «بِعَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ» بحق على بن الحسين عليه السلام
و ده مرتبه «بُمَحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ» بحق محمد بن على عليه السلام
و ده مرتبه «بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ» بحق جعفر بن محمد عليه السلام
و ده مرتبه «بِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ» بحق موسى بن جعفرعليه السلام
و ده مرتبه «بِعَلِىِّ بْنِ مُوسى» بحق على بن موسى عليه السلام
و ده مرتبه «بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ» بحق محمد بن على عليه السلام
و ده مرتبه «بِعَلِىِّ بْنِ مُحَمَّدٍ» بحق على بن محمد عليه السلام
و ده مرتبه «بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ» بحق حسن بن على عليه السلام
و ده مرتبه «بِالْحُجَّةِ» به حق حضرت حجت عليه السلام
"پس هر حاجتي كه دارد از خداوند طلب كند و در تمام اين اذكار نهايت حضور قلب و توجه به درگاه خدا را حفظ كند" .
بهتر است اگر مي خواهند توسل يا ذكر مصيبتي كنند قبل يا بعد از دعا باشد و دعا را قطع نكنند.
پنجم:
«زيارت امام حسين (ع)»
به فرموده علامه مجلسي زيارت امام حسين (ع)؛ در هر يك از سه شب قدر مستحب موكد است و در روايتي آمده است كه سبب آمرزش گناهان
مي شود و اگر از نزديك دسترسي به زيارت نداشته باشد از دور زيارت كند.
ششم:
«احياء داشتن شب‌هاي قدر»
يعني اينكه اين شب را تا صبح بيدار باشد و با عبادت، دعا، تلاوت قرآن، حضور در جلسات سخنراني ديني، پرسش و پاسخ هاي مذهبي و يا مطالعه كتابهاي تفسير، عقايد و مواعظ آن را سپري كند.
در روايتي از امام باقر (ع) آمده است"هر كس شب قدر را احياء دارد، گناهان او آمرزيده مي شود، هر چند كه بسيار باشد" و بهتر است روز قبل مقداري استراحت كند و غذا و نوشيدني كمتري بخورد تا خواب بر او غلبه نكند و كساني كه توانايي احياء ندارند بهتر است اول شب را استراحت كنند و سحرگاهان بيدار باشند و عبادت نمايند.
هفتم:
«اقامه صد ركعت نماز»
صد ركعت نماز بخواند (هر دو ركعت يك سلام بدهد) كه فضيلت بسيار دارد و افضل آن است كه اگر توانايي داشته باشد در هر ركعت بعد از قرائت سوره «حمد» ده مرتبه سوره توحيد (قل هو الله احد) را بخواند.
هشتم:
خواندن دعايي كه در ادامه مي‌آيد(حضرت زين العابدين (ع) در شب‌هاي قدر اين دعا را مي‌خواندند):
بخواند:
اَللّهُمَّ اِنّى اَمْسَيْتُ لَكَ عَبْداً داخِراً لا اَمْلِكُ لِنَفْسى نَفْعاً وَلا ضَرّاً
خدايا من شام كردم در حالى كه بنده خوارى هستم كه مالك سود و زيانى براى خويشتن نيستم
وَلا اَصْرِفُ عَنْها سُوءاً اَشْهَدُ بِذلِكَ عَلى نَفْسى
و نتوانم از خويشتن پيش آمد ناگوارى را بازگردانم و اين مطلبى است كه من آن را بر خويش گواهى دهم
وَاَعْتَرِفُ لَكَ بِضَعْفِ قُوَّتى وَقِلَّةِ حيلَتى فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ
و به ناتوانى خود و بيچارگيم در برابرت اعتراف دارم، پس درود فرست بر محمد و آل محمد
وَاَنْجِزْ لى ما وَعَدْتَنى وَجَميعَ الْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ
و وفا كن برايم بدانچه بر من و همه مؤمنين و مؤمنات وعده فرمودى از آمرزش در اين شب
وَاَتْمِمْ عَلَىَّ ما اتَيْتَنى فَاِنّى عَبْدُكَ الْمِسْكينُ الْمُسْتَكينُ الضَّعيفُ الْفَقيرُ الْمَهينُ
و تمام كن بر من آنچه را به من دادى زيرا كه من بنده بينواى مستمند ناتوان تهيدست خوار توام
اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْنى ناسِياً لِذِكْرِكَ فيما اَوْلَيْتَنى
خدايا قرار مده مرا فراموشكار از ياد خويش در آنچه به من انعام فرمودى
وَلا لِاِحْسانِكَ فيما اَعْطَيْتَنى وَلا ايِساً مِنْ اِجابَتِكَ وَاِنْ اَبْطَاَتْ عَنّى
و نه غافل از احسانت در آنچه به من عطا كردى و قرارم مده نااميد از اجابت خويش و اگرچه ديرزمانى طول كشد
فى سَرّآَءَ اَوْ ضَرّآَءَ اَوْ شِدَّةٍ اَوْ رَخآَءٍ اَوْ عافِيَةٍ اَوْ بَلآءٍ اَوْ بُؤْسٍ اَوْ نَعْمآَءَ
چه در خوشى و چه در سختى در دشوارى يا در آسايش در تندرستى يا گرفتارى در تنگدستى يا در نعمت
اِنَّكَ سَميعُ الدُّعآَءِ
براستى تو شنواى دعايى
نهم:
«طلب آمرزش گناهان و دعا براي امور دنيوي و اخروي»
مرحوم علامه مجلسي (ره) فرموده اند "بهترين اعمال در اين شب‌ها طلب آمرزش گناهان و دعا براي امور دنيوي و اخروي است هم براي خود و هم براي پدر و مادر خويشان و ديگر مومنان؛ چه زنده باشند و چه از دنيا رفته باشند و همچنين ذكرهاي مختلف و صلوات بر حضرت محمد (ص) و خاندانشان تا آنجا كه مقدور است، انجام دهند و در بعضي از روايات نيز تاكيد شده است كه «دعاي جوشن كبير» را در اين سه شب بخوانند.
در روايتي آمده است كه شخصي خدمت رسول خدا (ص) رسيده و عرض كرد: اگر شب قدر را درك كردم، چه چيزي را از خداوند طلب كنم؟ كه ايشان فرمودند: "عافيت و سلامتي را از خداوند بخواه".
شب بيست و سوم:
اين شب، از دو شب قبل برتر است و از احاديث متعدد اينگونه احتمال داده مي‌شود كه شب قدر همين شب است. در روايتي از امام باقر(ع) نقل شده است كه مردي در ماه رمضان خدمت رسول خدا (ص) آمد و به آن حضرت عرض كرد: من در بيرون مدينه به سر مي‌برم و شتر و گوسفند دارم كه نمي‌توانم همه شب در مدينه حاضر شوم. دوست دارم شبي را به من معرفي كني تا آن شب را به مدينه بيايم و در نماز و عبادت حاضر باشم. حضرت او را به نزد خود فراخواند و به طور در گوشي آن شب را معرفي كرد.
آن مرد نيز وقتي شب‌هاي بيست و سوم ماه رمضان فرا مي‌رسيد، با همه خانواده و فرزندان و غلامان به مدينه مي‌آمد و آن شب را مي‌ماند و صبحگاهان به منزل خويش بر مي‌گشت.
همچنين در روايت ديگري نقل شده است كه رسول خدا(ص) در شب بيست و سوم ماه رمضان به سر و روي خانواده‌اش آب مي‌پاشيد تا به خواب نروند ( و از فضيلت اين شب بهره بگيرند).
روايات متعدد ديگري نيز داريم كه مي‌گويد: شب قدر، شب بيست و سوم است. مرحوم "علامه مجلسي" نيز در كتاب "زادالمعاد" مي‌گويد: "اكثر احاديث معتبر دلالت دارد كه شب بيست و سوم، شب قدر است".
اعمال مخصوص شب بيست و سوم ماه رمضان
در شب بيست و سوم ماه مبارك رمضان، غير از اعمال مشترك شب‌هاي قدر، اعمال ديگري نيز وارد شده است تا فردي كه اين شب را به احيا مي‌گذراند در كنار اعمال مشترك شب‌هاي قدر، آن‌ها را نيز انجام دهد، كه شرح آن در ادامه مي‌آيد:
1- سوره عنكبوت و سوره روم را بخواند كه امام صادق(ع) فرمود: " هركس در شب بيست و سوم، سوره‌هاي عنكبوت و روم را بخواند، به خدا سوگند! اهل بهشت است".
2- هزار مرتبه سوره "انا انزلناه" (سوره قدر) را بخواند.
3- سوره " حم دخان" (سوره دخان) را بخواند.
4- اين دعا را بخواند:
اللَّهُمَّ امْدُدْ لِي فِي عُمُرِي
خدايا عمرم را طولانى گردان
وَ أَوْسِعْ لِي فِي رِزْقِي
و روزىام را وسعت بخش
وَ أَصِحَّ لِي جِسْمِي
و بدنم را تندرست بدار
وَ بَلِّغْنِي أَمَلِي
و به آرزويم برسان
وَ إِنْ كُنْتُ مِنَ الْأَشْقِيَاءِ فَامْحُنِي مِنَ الْأَشْقِيَاءِ وَ اكْتُبْنِي مِنَ السُّعَدَاءِ
و اگر در زمره بدفرجامان هستم، مرا از آن گروه محو كن و در گروه سعادتمندان ثبت فرما
فَإِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ عَلَى نَبِيِّكَ الْمُرْسَلِ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتَابِ
، كه تو در كتاب فرو فرستاده به پيامبر مرسلت(درود تو بر او و خاندانش)فرمودى: خدا محو مىكند آنچه را بخواهد و ثبت مي‌نمايد آنچه را اراده كند و كتاب جامع نزد اوست.
5- اين دعا را كه مخصوص شب بيست و سوم است بخواند:
يَا رَبَّ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ جَاعِلَهَا خَيْرا مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
اى پروردگار شب قدر و قراردهنده آن بهتر از هزار ماه،
وَ رَبَّ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ الْجِبَالِ وَ الْبِحَارِ
و پروردگار شب و روز، و كوه‌ها و درياها
وَ الظُّلَمِ وَ الْأَنْوَارِ وَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ
و تاريكي‌ها و روشنايي‌ها و زمين و آسمان
يَا بَارِئُ يَا مُصَوِّرُ يَا حَنَّانُ يَا مَنَّانُ
اى پديدآورنده، اى صورتبخش، اى عطا كننده، اى نعمت ده،
يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا اللَّهُ يَا قَيُّومُ
اى خدا، اى بخشنده، اى خدا، اى به خود پاينده،
يَا اللَّهُ يَا بَدِيعُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ
اى خدا، اى نو آفرين، اى خدا، اى خدا، اى خدا،
لَكَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْيَا وَ الْكِبْرِيَاءُ وَ الْآلاءُ
نام‌هاى نيكوتر و نمونههاى والاتر و بزرگ‌منشى و نعمت‌ها از آن توست،
أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
از تو درخواست مي‌كنم كه بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى،
وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِي فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ فِي السُّعَدَاءِ
و قرار دهى در اين شب نامم را در زمره سعادتمندان
وَ رُوحِي مَعَ الشُّهَدَاءِ
و روحم را با شهيدان
وَ إِحْسَانِي فِي عِلِّيِّينَ
و نيكوكارىام را در بلند‌مرتبه ترين درجه بهشت
وَ إِسَاءَتِي مَغْفُورَةً
و گناهم را آمرزيده
وَ أَنْ تَهَبَ لِي يَقِينا تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي
و ببخشى بر من يقينى كه دلم با آن همراه باشد
وَ إِيمَانا يُذْهِبُ الشَّكَّ عَنِّي
و ايمانى كه شك را از من زدوده گرداند
وَ تُرْضِيَنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي
و خشنودى به آنچه نصيبم نمودهاى
وَ آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً
و ما را در دنيا و آخرت پاداش نيكو عنايت فرما
وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ الْحَرِيقِ
و از عذاب آتش سوزان حفظ كن
وَ ارْزُقْنِي فِيهَا ذِكْرَكَ وَ شُكْرَكَ وَ الرَّغْبَةَ إِلَيْكَ وَ الْإِنَابَةَ وَ التَّوْبَةَ
و در اين شب ذكر و شكر خويش و رغبت به سوى خود و بازگشت و توبه روزىام فرما
وَ التَّوْفِيقَ لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ السَّلامُ و به آنچه محمّد و خاندان محمّد(درود خدا بر آنان باد)را به آن موفق كردى توفيقم ده.
6- اين دعا را كه امام صادق(ع) نقل شده است، بخواند:
اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ فِيمَا تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ
خدايا قرار ده در آنچه حكم مىكنى و مقدّر مىنمايى،از فرمان حتمى،
وَ فِيمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَكِيمِ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِي لا يُرَدُّ وَ لا يُبَدَّلُ
در آنچه از كار حكيمانه جدا مي‌سازى در شب قدر، از حكمى كه بازگشت نپذيرد، و تغيير نيابد،
أَنْ تَكْتُبَنِي مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ فِي عَامِي هَذَا
اينكه مرا در اين سال از حاجيان خانه محترمت بنويسى
اَلْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ
حاجيانى كه حجّشان پذيرفته،
اَلْمَشْكُورِ سَعْيُهُمْ
و سعيشان قبول افتاده
اَلْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ
و گناهانشان آمرزيده گشته
اَلْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئَاتُهُمْ
و بدي‌هايشان محو شده است
وَ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِيلَ عُمْرِي
و قرار ده در آنچه فرمان مي‌دهى و مقدّر مي‌نمايى كه عمرم را طولانى گردانى
وَ تُوَسِّعَ لِي فِي رِزْقِي
و در روزىام وسعت بخشى.
7- اين دعا را كه از امام حسين (ع) نقل شده است بخواند:
يَا بَاطِنا فِي ظُهُورِهِ
اى پنهان در حال آشكار بودنش
وَ يَا ظَاهِرا فِي بُطُونِهِ
و اى آشكار در حال پنهان بودنش
وَ يَا بَاطِنا لَيْسَ يَخْفَى
و اى پنهانى كه مخفى نمي‌شود
وَ يَا ظَاهِرا لَيْسَ يُرَى
و اى آشكارى كه ديده نمِي‌شود
يَا مَوْصُوفا لا يَبْلُغُ بِكَيْنُونَتِهِ مَوْصُوفٌ
اى به وصف آمدهاى كه هيچ ممكنى به حقيقتش نمي‌رسد
وَ لا حَدٌّ مَحْدُودٌ
و هيچ حدّ بستهاى به او احاطه پيدا نمي‌كند
وَ يَا غَائِباً غَيْرَ مَفْقُودٍ
و اى غايب گم نشده
وَ يَا شَاهِداً غَيْرَ مَشْهُودٍ يُطْلَبُ فَيُصَابُ
اى حاضرى كه مشهود نيست تا آنكه جستجو شود و او را بيابند
وَ لا يَخْلُو مِنْهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا بَيْنَهُمَا طُرْفَةَ عَيْنٍ
آسمان‌ها و زمين و آنچه بين آن‌هاست، به اندازه چشم برهم زدن از او خالى نيست
لا يُدْرَكُ بِكَيْفٍ وَ لا يُؤَيَّنُ بِأَيْنٍ وَ لا بِحَيْثٍ
به كيفيتى معين دانسته نمي‌شود و محدود به مكان و جهت نمي‌گردد
أَنْتَ نُورُ النُّورِ
تويى روشنايى نور
وَ رَبُّ الْأَرْبَابِ
پروردگار پرورندگان
أَحَطْتَ بِجَمِيعِ الْأُمُورِ
به همه امور احاطه كرده‌اى،
سُبْحَانَ مَنْ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ
منزه خدايي كه مانندش چيزي نيست
وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ
و او شنوا و بيناست
سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَكَذَا وَ لا هَكَذَا غَيْرُهُ
منزّه است آنكه داراى اين صفات است و براى غير او چنين صفاتى نيست.
سپس هر حاجتي دارد از خدا بطلبد.
8- همچنين از معصومين (ع) روايت شده است كه در شب بيست و سوم ماه رمضان، در سجود و ايستاده و نشسته دعاي زير را مي‌خواندند، بلكه مناسب است در تمام ماه رمضان و در زمان‌هاي ديگر پس از تمجيد و ستايش خداوند و صلوات بر محمد و آلش ( مثلا حداقل با گفتن الحمدلله و الصلاه علي رسول الله و آله الطاهرين ) اين دعا خوانده شود:
اَللهمَّ کُن لوليکَ الحُجةِ بنِ الحَسَنِ
خدايا براى ولي‌ات حجت بن الحسن
صَلَواتُکَ عَلَيهِ و عَلي ابائهِ في هذهِ السّاعةِ، و في کُلّ ساعَة
كه درودهايت بر او و پدرانش باد، در اين ساعت، و در هر ساعت
وَليا و حافظا
باش سرپرست و نگهبان
وقائِداً وَ ناصِراً
و پيشوا و ياور
وَ دَليلاً وَ عَيناً
و راهنما و ديدهبان
حَتّي تُسکِنَهُ اَرضَکَ طَوعاً
تا او را با رغبت مردم در زمينت سكونت دهى
و تُمَتّعَهُ فيها طَويلًا.
و زمانى طولانى بهرهمندش سازى.
9- همچنين اين دعا را در حالي كه دستان خود را به سوي آسمان بلند مي‌كند، بخواند:
يا مُدَبّرَ الاُموُرِ
اى تدبيرگر امور
يا باعِثَ مَن في القُبُور
اى برانگيزنده مرده‌هاى در گور
يا مُجرِي البُحُور
اى روان كننده درياها
يا مُلَينَ الحَديدِ لِداوُد،
اى نرم كننده آهن براى داود،
صَل عَلي مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ وَافعَل بي کَذا وَ کَذا
بر محمد و خاندان محمد، درود فرست و با من چنين و چنان كن.
و بجاي كلمات كذا و كذا حاجات خود را بخواهد و سپس اضافه كند: الليله الليله ، الساعه الساعه. اين دعا را در حال ركوع، سجده، ايستاده و نشسته به طور مكرر بخواند.
10- با توجه به اهميت شب بيست و سوم، غسل، احيا و زيارت امام حسين(ع) در اين شب فضيلت بسيار دارد و همچنين خواندن آن «صد ركعت نماز» كه مشترك ميان همه شب‌هاي قدر است.
شيخ طوسي در تهذيب، از ابوبصير روايت كرده است كه امام صادق(ع) فرمود: در آن شبي كه اميد مي‌رود شب قدر باشد صد ركعت نماز بخوان، در هر ركعت ( پس از حمد) ده مرتبه سوره قل "هو الله"(سوره توحيد) را بخوان. ابوبصير عرض كرد: اگر نتوانستم ايستاده بخوانم، چه كنم؟ فرمود: نشسته بجا آور! گفتم: اگر نتوانم نشسته بخوانم ؟ فرمود: در همان حال كه در بستر خود دراز كشيده‌اي، بجا آورد.
11- مرحوم "علامه مجلسي"، در "زادالمعاد" فرموده است: در اين شب هر مقدار كه ممكن باشد، قرآن بخواند و از دعاهاي "صحيفه كامله سجاديه" نيز استفاده كند؛ مخصوصا دعاي «مكارم الاخلاق» و دعاي «توبه».
روزهاي شب قدر را نيز بايد حرمت داشت و به عبادت و دعا به سر برد؛ در احاديث فراواني آمده است كه روز قدر نيز در فضيلت مثل شب قدر است.
اعمال شب‌هاى قدر بر دو نوع است؛ يكى آنكه در هر سه شب بايد انجام داد و ديگر آن‌هايي كه مخصوص هر شبى است.
اما اعمال مشترك چند چيز هستند:
اوّل:
«غسل»
علامه مجلسى فرموده است كه "بهتر است غسل شب‌هاي قدر را مقارن غروب آفتاب انجام دهند كه نماز مغرب را با غسل بخوانند".
دوّم:
«خواندن دو ركعت نماز»
در هر ركعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحيد(قل هو الله احد) را بخواند و بعد از پايان نماز هفتاد مرتبه بگويد «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَيْهِ»
در روايتى از رسول خدا(ص) آمده است كه كسي كه اين عمل را انجام دهد از جاى خود برنخيزد مگر اينكه خداي متعال او و پدر و مادرش را بيامرزد و خداوند، فرشتگان را مامور مي كند كه تا سال آينده براي وي حسنات بنويسند.
سوّم:
«باز كردن قرآن و قرائت دعاي مخصوص آن»
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ بِكِتابِكَ الْمُنْزَلِ
خدايا از تو خواهم به حق كتاب فرستاده شده‌ات
وَ ما فيهِ وَ فيهِ اسْمُكَ الاْكْبَرُ وَاَسْماؤُكَ الْحُسْنى
و آن چه در آنست كه در آن است نام بزرگت و نام‌هاى نيكويت
وَما يُخافُ وَ يُرْجى اَنْ تَجْعَلَنى مِنْ عُتَقائِكَ مِنَ النّارِ
و آنچه بدانها ترس و اميد شود كه قرارم دهى از زمره آزاد شدگانت از دوزخ
"پس هر حاجت كه دارد بخواهد"
چهارم:
«بر سر گرفتن قرآن»
به فرموده امام صادق (ع) قرآن مجيد را بايد بر سر گذاشت و گفت:
اَللّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ
خدايا به حق اين قرآن
وَ بِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ بِهِ
و بحق آنكس كه او را بدان فرستادى
وَ بِحَقِّ كُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فيهِ
و بحق هر مؤ منى كه در اين قرآن مدحش كرده‌اى
وَ بِحَقِّكَ عَلَيْهِمْ فَلا اَحَدَ اَعْرَفُ بِحَقِّكَ مِنْكَ
و بحقى كه تو بر ايشان دارى زيرا كسى نيست كه حق تو را بهتر از خودت بشناسد
سپس ده مرتبه بگويد؛ «بِكَ يا اَللّهُ» بحق خودت اى خدا
و ده مرتبه «بِمُحَمَّدٍ» بحق محمد صلى الله عليه و آله
و ده مرتبه «بِعَليٍّ» بحق على عليه السلام
و ده مرتبه «بِفاطِمَةَ» بحق فاطمه سلام الله عليها
و ده مرتبه «بِالْحَسَنِ» بحق حسن عليه السلام
و ده مرتبه «بِالْحُسَيْنِ» بحق حسين عليه السلام
و ده مرتبه «بِعَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ» بحق على بن الحسين عليه السلام
و ده مرتبه «بُمَحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ» بحق محمد بن على عليه السلام
و ده مرتبه «بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ» بحق جعفر بن محمد عليه السلام
و ده مرتبه «بِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ» بحق موسى بن جعفرعليه السلام
و ده مرتبه «بِعَلِىِّ بْنِ مُوسى» بحق على بن موسى عليه السلام
و ده مرتبه «بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ» بحق محمد بن على عليه السلام
و ده مرتبه «بِعَلِىِّ بْنِ مُحَمَّدٍ» بحق على بن محمد عليه السلام
و ده مرتبه «بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ» بحق حسن بن على عليه السلام
و ده مرتبه «بِالْحُجَّةِ» به حق حضرت حجت عليه السلام
"پس هر حاجتي كه دارد از خداوند طلب كند و در تمام اين اذكار نهايت حضور قلب و توجه به درگاه خدا را حفظ كند" .
بهتر است اگر مي خواهند توسل يا ذكر مصيبتي كنند قبل يا بعد از دعا باشد و دعا را قطع نكنند.
پنجم:
«زيارت امام حسين (ع)»
به فرموده علامه مجلسي زيارت امام حسين (ع)؛ در هر يك از سه شب قدر مستحب موكد است و در روايتي آمده است كه سبب آمرزش گناهان
مي شود و اگر از نزديك دسترسي به زيارت نداشته باشد از دور زيارت كند.
ششم:
«احياء داشتن شب‌هاي قدر»
يعني اينكه اين شب را تا صبح بيدار باشد و با عبادت، دعا، تلاوت قرآن، حضور در جلسات سخنراني ديني، پرسش و پاسخ هاي مذهبي و يا مطالعه كتابهاي تفسير، عقايد و مواعظ آن را سپري كند.
در روايتي از امام باقر (ع) آمده است"هر كس شب قدر را احياء دارد، گناهان او آمرزيده مي شود، هر چند كه بسيار باشد" و بهتر است روز قبل مقداري استراحت كند و غذا و نوشيدني كمتري بخورد تا خواب بر او غلبه نكند و كساني كه توانايي احياء ندارند بهتر است اول شب را استراحت كنند و سحرگاهان بيدار باشند و عبادت نمايند.
هفتم:
«اقامه صد ركعت نماز»
صد ركعت نماز بخواند (هر دو ركعت يك سلام بدهد) كه فضيلت بسيار دارد و افضل آن است كه اگر توانايي داشته باشد در هر ركعت بعد از قرائت سوره «حمد» ده مرتبه سوره توحيد (قل هو الله احد) را بخواند.
هشتم:
خواندن دعايي كه در ادامه مي‌آيد(حضرت زين العابدين (ع) در شب‌هاي قدر اين دعا را مي‌خواندند):
بخواند:
اَللّهُمَّ اِنّى اَمْسَيْتُ لَكَ عَبْداً داخِراً لا اَمْلِكُ لِنَفْسى نَفْعاً وَلا ضَرّاً
خدايا من شام كردم در حالى كه بنده خوارى هستم كه مالك سود و زيانى براى خويشتن نيستم
وَلا اَصْرِفُ عَنْها سُوءاً اَشْهَدُ بِذلِكَ عَلى نَفْسى
و نتوانم از خويشتن پيش آمد ناگوارى را بازگردانم و اين مطلبى است كه من آن را بر خويش گواهى دهم
وَاَعْتَرِفُ لَكَ بِضَعْفِ قُوَّتى وَقِلَّةِ حيلَتى فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ
و به ناتوانى خود و بيچارگيم در برابرت اعتراف دارم، پس درود فرست بر محمد و آل محمد
وَاَنْجِزْ لى ما وَعَدْتَنى وَجَميعَ الْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ
و وفا كن برايم بدانچه بر من و همه مؤمنين و مؤمنات وعده فرمودى از آمرزش در اين شب
وَاَتْمِمْ عَلَىَّ ما اتَيْتَنى فَاِنّى عَبْدُكَ الْمِسْكينُ الْمُسْتَكينُ الضَّعيفُ الْفَقيرُ الْمَهينُ
و تمام كن بر من آنچه را به من دادى زيرا كه من بنده بينواى مستمند ناتوان تهيدست خوار توام
اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْنى ناسِياً لِذِكْرِكَ فيما اَوْلَيْتَنى
خدايا قرار مده مرا فراموشكار از ياد خويش در آنچه به من انعام فرمودى
وَلا لِاِحْسانِكَ فيما اَعْطَيْتَنى وَلا ايِساً مِنْ اِجابَتِكَ وَاِنْ اَبْطَاَتْ عَنّى
و نه غافل از احسانت در آنچه به من عطا كردى و قرارم مده نااميد از اجابت خويش و اگرچه ديرزمانى طول كشد
فى سَرّآَءَ اَوْ ضَرّآَءَ اَوْ شِدَّةٍ اَوْ رَخآَءٍ اَوْ عافِيَةٍ اَوْ بَلآءٍ اَوْ بُؤْسٍ اَوْ نَعْمآَءَ
چه در خوشى و چه در سختى در دشوارى يا در آسايش در تندرستى يا گرفتارى در تنگدستى يا در نعمت
اِنَّكَ سَميعُ الدُّعآَءِ
براستى تو شنواى دعايى
نهم:
«طلب آمرزش گناهان و دعا براي امور دنيوي و اخروي»
مرحوم علامه مجلسي (ره) فرموده اند "بهترين اعمال در اين شب‌ها طلب آمرزش گناهان و دعا براي امور دنيوي و اخروي است هم براي خود و هم براي پدر و مادر خويشان و ديگر مومنان؛ چه زنده باشند و چه از دنيا رفته باشند و همچنين ذكرهاي مختلف و صلوات بر حضرت محمد (ص) و خاندانشان تا آنجا كه مقدور است، انجام دهند و در بعضي از روايات نيز تاكيد شده است كه «دعاي جوشن كبير» را در اين سه شب بخوانند.
در روايتي آمده است كه شخصي خدمت رسول خدا (ص) رسيده و عرض كرد: اگر شب قدر را درك كردم، چه چيزي را از خداوند طلب كنم؟ كه ايشان فرمودند: "عافيت و سلامتي را از خداوند بخواه".
شب بيست و سوم:
اين شب، از دو شب قبل برتر است و از احاديث متعدد اينگونه احتمال داده مي‌شود كه شب قدر همين شب است. در روايتي از امام باقر(ع) نقل شده است كه مردي در ماه رمضان خدمت رسول خدا (ص) آمد و به آن حضرت عرض كرد: من در بيرون مدينه به سر مي‌برم و شتر و گوسفند دارم كه نمي‌توانم همه شب در مدينه حاضر شوم. دوست دارم شبي را به من معرفي كني تا آن شب را به مدينه بيايم و در نماز و عبادت حاضر باشم. حضرت او را به نزد خود فراخواند و به طور در گوشي آن شب را معرفي كرد.
آن مرد نيز وقتي شب‌هاي بيست و سوم ماه رمضان فرا مي‌رسيد، با همه خانواده و فرزندان و غلامان به مدينه مي‌آمد و آن شب را مي‌ماند و صبحگاهان به منزل خويش بر مي‌گشت.
همچنين در روايت ديگري نقل شده است كه رسول خدا(ص) در شب بيست و سوم ماه رمضان به سر و روي خانواده‌اش آب مي‌پاشيد تا به خواب نروند ( و از فضيلت اين شب بهره بگيرند).
روايات متعدد ديگري نيز داريم كه مي‌گويد: شب قدر، شب بيست و سوم است. مرحوم "علامه مجلسي" نيز در كتاب "زادالمعاد" مي‌گويد: "اكثر احاديث معتبر دلالت دارد كه شب بيست و سوم، شب قدر است".
اعمال مخصوص شب بيست و سوم ماه رمضان
در شب بيست و سوم ماه مبارك رمضان، غير از اعمال مشترك شب‌هاي قدر، اعمال ديگري نيز وارد شده است تا فردي كه اين شب را به احيا مي‌گذراند در كنار اعمال مشترك شب‌هاي قدر، آن‌ها را نيز انجام دهد، كه شرح آن در ادامه مي‌آيد:
1- سوره عنكبوت و سوره روم را بخواند كه امام صادق(ع) فرمود: " هركس در شب بيست و سوم، سوره‌هاي عنكبوت و روم را بخواند، به خدا سوگند! اهل بهشت است".
2- هزار مرتبه سوره "انا انزلناه" (سوره قدر) را بخواند.
3- سوره " حم دخان" (سوره دخان) را بخواند.
4- اين دعا را بخواند:
اللَّهُمَّ امْدُدْ لِي فِي عُمُرِي
خدايا عمرم را طولانى گردان
وَ أَوْسِعْ لِي فِي رِزْقِي
و روزىام را وسعت بخش
وَ أَصِحَّ لِي جِسْمِي
و بدنم را تندرست بدار
وَ بَلِّغْنِي أَمَلِي
و به آرزويم برسان
وَ إِنْ كُنْتُ مِنَ الْأَشْقِيَاءِ فَامْحُنِي مِنَ الْأَشْقِيَاءِ وَ اكْتُبْنِي مِنَ السُّعَدَاءِ
و اگر در زمره بدفرجامان هستم، مرا از آن گروه محو كن و در گروه سعادتمندان ثبت فرما
فَإِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ عَلَى نَبِيِّكَ الْمُرْسَلِ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتَابِ
، كه تو در كتاب فرو فرستاده به پيامبر مرسلت(درود تو بر او و خاندانش)فرمودى: خدا محو مىكند آنچه را بخواهد و ثبت مي‌نمايد آنچه را اراده كند و كتاب جامع نزد اوست.
5- اين دعا را كه مخصوص شب بيست و سوم است بخواند:
يَا رَبَّ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ جَاعِلَهَا خَيْرا مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
اى پروردگار شب قدر و قراردهنده آن بهتر از هزار ماه،
وَ رَبَّ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ الْجِبَالِ وَ الْبِحَارِ
و پروردگار شب و روز، و كوه‌ها و درياها
وَ الظُّلَمِ وَ الْأَنْوَارِ وَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ
و تاريكي‌ها و روشنايي‌ها و زمين و آسمان
يَا بَارِئُ يَا مُصَوِّرُ يَا حَنَّانُ يَا مَنَّانُ
اى پديدآورنده، اى صورتبخش، اى عطا كننده، اى نعمت ده،
يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا اللَّهُ يَا قَيُّومُ
اى خدا، اى بخشنده، اى خدا، اى به خود پاينده،
يَا اللَّهُ يَا بَدِيعُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ
اى خدا، اى نو آفرين، اى خدا، اى خدا، اى خدا،
لَكَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْيَا وَ الْكِبْرِيَاءُ وَ الْآلاءُ
نام‌هاى نيكوتر و نمونههاى والاتر و بزرگ‌منشى و نعمت‌ها از آن توست،
أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
از تو درخواست مي‌كنم كه بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى،
وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِي فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ فِي السُّعَدَاءِ
و قرار دهى در اين شب نامم را در زمره سعادتمندان
وَ رُوحِي مَعَ الشُّهَدَاءِ
و روحم را با شهيدان
وَ إِحْسَانِي فِي عِلِّيِّينَ
و نيكوكارىام را در بلند‌مرتبه ترين درجه بهشت
وَ إِسَاءَتِي مَغْفُورَةً
و گناهم را آمرزيده
وَ أَنْ تَهَبَ لِي يَقِينا تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي
و ببخشى بر من يقينى كه دلم با آن همراه باشد
وَ إِيمَانا يُذْهِبُ الشَّكَّ عَنِّي
و ايمانى كه شك را از من زدوده گرداند
وَ تُرْضِيَنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي
و خشنودى به آنچه نصيبم نمودهاى
وَ آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً
و ما را در دنيا و آخرت پاداش نيكو عنايت فرما
وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ الْحَرِيقِ
و از عذاب آتش سوزان حفظ كن
وَ ارْزُقْنِي فِيهَا ذِكْرَكَ وَ شُكْرَكَ وَ الرَّغْبَةَ إِلَيْكَ وَ الْإِنَابَةَ وَ التَّوْبَةَ
و در اين شب ذكر و شكر خويش و رغبت به سوى خود و بازگشت و توبه روزىام فرما
وَ التَّوْفِيقَ لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ السَّلامُ و به آنچه محمّد و خاندان محمّد(درود خدا بر آنان باد)را به آن موفق كردى توفيقم ده.
6- اين دعا را كه امام صادق(ع) نقل شده است، بخواند:
اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ فِيمَا تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ
خدايا قرار ده در آنچه حكم مىكنى و مقدّر مىنمايى،از فرمان حتمى،
وَ فِيمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَكِيمِ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِي لا يُرَدُّ وَ لا يُبَدَّلُ
در آنچه از كار حكيمانه جدا مي‌سازى در شب قدر، از حكمى كه بازگشت نپذيرد، و تغيير نيابد،
أَنْ تَكْتُبَنِي مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ فِي عَامِي هَذَا
اينكه مرا در اين سال از حاجيان خانه محترمت بنويسى
اَلْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ
حاجيانى كه حجّشان پذيرفته،
اَلْمَشْكُورِ سَعْيُهُمْ
و سعيشان قبول افتاده
اَلْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ
و گناهانشان آمرزيده گشته
اَلْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئَاتُهُمْ
و بدي‌هايشان محو شده است
وَ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِيلَ عُمْرِي
و قرار ده در آنچه فرمان مي‌دهى و مقدّر مي‌نمايى كه عمرم را طولانى گردانى
وَ تُوَسِّعَ لِي فِي رِزْقِي
و در روزىام وسعت بخشى.
7- اين دعا را كه از امام حسين (ع) نقل شده است بخواند:
يَا بَاطِنا فِي ظُهُورِهِ
اى پنهان در حال آشكار بودنش
وَ يَا ظَاهِرا فِي بُطُونِهِ
و اى آشكار در حال پنهان بودنش
وَ يَا بَاطِنا لَيْسَ يَخْفَى
و اى پنهانى كه مخفى نمي‌شود
وَ يَا ظَاهِرا لَيْسَ يُرَى
و اى آشكارى كه ديده نمِي‌شود
يَا مَوْصُوفا لا يَبْلُغُ بِكَيْنُونَتِهِ مَوْصُوفٌ
اى به وصف آمدهاى كه هيچ ممكنى به حقيقتش نمي‌رسد
وَ لا حَدٌّ مَحْدُودٌ
و هيچ حدّ بستهاى به او احاطه پيدا نمي‌كند
وَ يَا غَائِباً غَيْرَ مَفْقُودٍ
و اى غايب گم نشده
وَ يَا شَاهِداً غَيْرَ مَشْهُودٍ يُطْلَبُ فَيُصَابُ
اى حاضرى كه مشهود نيست تا آنكه جستجو شود و او را بيابند
وَ لا يَخْلُو مِنْهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا بَيْنَهُمَا طُرْفَةَ عَيْنٍ
آسمان‌ها و زمين و آنچه بين آن‌هاست، به اندازه چشم برهم زدن از او خالى نيست
لا يُدْرَكُ بِكَيْفٍ وَ لا يُؤَيَّنُ بِأَيْنٍ وَ لا بِحَيْثٍ
به كيفيتى معين دانسته نمي‌شود و محدود به مكان و جهت نمي‌گردد
أَنْتَ نُورُ النُّورِ
تويى روشنايى نور
وَ رَبُّ الْأَرْبَابِ
پروردگار پرورندگان
أَحَطْتَ بِجَمِيعِ الْأُمُورِ
به همه امور احاطه كرده‌اى،
سُبْحَانَ مَنْ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ
منزه خدايي كه مانندش چيزي نيست
وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ
و او شنوا و بيناست
سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَكَذَا وَ لا هَكَذَا غَيْرُهُ
منزّه است آنكه داراى اين صفات است و براى غير او چنين صفاتى نيست.
سپس هر حاجتي دارد از خدا بطلبد.
8- همچنين از معصومين (ع) روايت شده است كه در شب بيست و سوم ماه رمضان، در سجود و ايستاده و نشسته دعاي زير را مي‌خواندند، بلكه مناسب است در تمام ماه رمضان و در زمان‌هاي ديگر پس از تمجيد و ستايش خداوند و صلوات بر محمد و آلش ( مثلا حداقل با گفتن الحمدلله و الصلاه علي رسول الله و آله الطاهرين ) اين دعا خوانده شود:
اَللهمَّ کُن لوليکَ الحُجةِ بنِ الحَسَنِ
خدايا براى ولي‌ات حجت بن الحسن
صَلَواتُکَ عَلَيهِ و عَلي ابائهِ في هذهِ السّاعةِ، و في کُلّ ساعَة
كه درودهايت بر او و پدرانش باد، در اين ساعت، و در هر ساعت
وَليا و حافظا
باش سرپرست و نگهبان
وقائِداً وَ ناصِراً
و پيشوا و ياور
وَ دَليلاً وَ عَيناً
و راهنما و ديدهبان
حَتّي تُسکِنَهُ اَرضَکَ طَوعاً
تا او را با رغبت مردم در زمينت سكونت دهى
و تُمَتّعَهُ فيها طَويلًا.
و زمانى طولانى بهرهمندش سازى.
9- همچنين اين دعا را در حالي كه دستان خود را به سوي آسمان بلند مي‌كند، بخواند:
يا مُدَبّرَ الاُموُرِ
اى تدبيرگر امور
يا باعِثَ مَن في القُبُور
اى برانگيزنده مرده‌هاى در گور
يا مُجرِي البُحُور
اى روان كننده درياها
يا مُلَينَ الحَديدِ لِداوُد،
اى نرم كننده آهن براى داود،
صَل عَلي مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ وَافعَل بي کَذا وَ کَذا
بر محمد و خاندان محمد، درود فرست و با من چنين و چنان كن.
و بجاي كلمات كذا و كذا حاجات خود را بخواهد و سپس اضافه كند: الليله الليله ، الساعه الساعه. اين دعا را در حال ركوع، سجده، ايستاده و نشسته به طور مكرر بخواند.
10- با توجه به اهميت شب بيست و سوم، غسل، احيا و زيارت امام حسين(ع) در اين شب فضيلت بسيار دارد و همچنين خواندن آن «صد ركعت نماز» كه مشترك ميان همه شب‌هاي قدر است.
شيخ طوسي در تهذيب، از ابوبصير روايت كرده است كه امام صادق(ع) فرمود: در آن شبي كه اميد مي‌رود شب قدر باشد صد ركعت نماز بخوان، در هر ركعت ( پس از حمد) ده مرتبه سوره قل "هو الله"(سوره توحيد) را بخوان. ابوبصير عرض كرد: اگر نتوانستم ايستاده بخوانم، چه كنم؟ فرمود: نشسته بجا آور! گفتم: اگر نتوانم نشسته بخوانم ؟ فرمود: در همان حال كه در بستر خود دراز كشيده‌اي، بجا آورد.
11- مرحوم "علامه مجلسي"، در "زادالمعاد" فرموده است: در اين شب هر مقدار كه ممكن باشد، قرآن بخواند و از دعاهاي "صحيفه كامله سجاديه" نيز استفاده كند؛ مخصوصا دعاي «مكارم الاخلاق» و دعاي «توبه».
روزهاي شب قدر را نيز بايد حرمت داشت و به عبادت و دعا به سر برد؛ در احاديث فراواني آمده است كه روز قدر نيز در فضيلت مثل شب قدر است.
