صراط: این روزها از تهران تا شمال و جنوب کشور هرکس را ببینید از داغی و گرمای
هوا مینالد، کافی است یک لحظه از زیر کولر خانه، محل کار یا ماشینتان
بیرون بروید تا هُرم سوزناک هوا را حس کنید و شرشر عرق از سر و رویتان
سرازیر شود. من همیشه در این شرایط بر پدر و مادر سازنده کولر رحمت
میفرستم و بعد هم از گذشتههای قبل از پیدایش این اختراع خوب، یاد میکنم و
برای گذشتگان که لذت کولر را تجربه نکردهاند دل میسوزانم، این سوال هم
همیشه ذهنم را میخورد که «چطور کسی میتوانست بدون کولر در گرماهای
طاقتفرسای شبیه این، روزگار بگذراند.»
اما اگر همین موضوع را با خیلیها در میان بگذاری میگویند«هوا این چند سال گرم شده و قدیمها اینطور نبود.» اما آیا واقعا هوای ایران از شمال تا جنوبش به نسبت سالهای قبل، گرمتر شده است، البته اخبار مربوط به گرمایش جهانی و افزایش دمای هوا هم این را تایید میکند. اما پرویز رضازاده، کارشناس سازمان هواشناسی نظر دیگری دارد. او میگوید: «نگاهی به آمارهای 60 سال گذشته، یعنی از ابتدای دورهای که دمای هوا در تهران به ثبت رسیده است تا امروز نشان میدهد میانگین دمای هوا در دورههای مختلف تغییر خاصی نکرده است، یعنی همین دیروز (چهارشنبه دوم مرداد) شهر تهران در گرمترین حالت دمای هوای 42 درجه را تجربه کرده است، این در حالی است که براساس آمار این 60 سال در روزهایی مشابه امروز ما بارها و بارها دمای 42 درجه را در تهران داشتهایم.»
رضازاده در ادامه میگوید: «این قضیه فقط مختص شهر تهران نیست، مثلا در استان خوزستان که یکی از گرمترین نقاط کشور است، در طول سالهای گذشته همیشه میانگین هوا در دوره زمانی اول تیرماه تا اواسط مرداد 50 درجه بوده است، اما همین دیروز چهارشنبه دمای هوای آن 45/6 درجه بود، میانگین روزهای قبل هم همینطور بوده، از طرفی نباید این را فراموش کنیم، که بر اساس وضعیت اقلیمی ایران، دوره زمانی 10 تیر تا دهم مرداد ایران گرمترین روزهای خود را تجربه میکند و اینکه این روزها هوا گرم شده است اصلا چیز غیرعادی و غیرمعمولی نیست.»
اگر اینگونه است پس چرا این روزها مردم بیشتر از گذشته نسبت به گرمای هوا و غیرقابل تحمل بودن آن حرف میزنند؟ این کارشناس هواشناسی در پاسخ به این پرسش اینگونه میگوید: «خوپذیری انسان به شرایط جدید بسیار بالاست، در سالهای قدیم بسیاری از خانهها و ماشینها و محل کار مردم یا حتی مراکز خرید و... کولر نداشتند، به همین دلیل مردم به گرمای آن روزها تقریبا عادت میکردند و در نهایت با رفتن به سایه احساس خنکی میکردند، اما از وقتی که وسایل سرمایشی به جامعه وارد شد و به خصوص در سالهای اخیر که کولرهای گازی همهگیر شده است، مردم در محیطهای بسته، دمای هوا را آنقدر سرد میکنند که با قرارگرفتن در هوای باز و احساس کمی گرما فکر میکنند، نمیتوانند آن را تحمل کنند، مشخصا منظورم این است که بیشتر از آنکه هوا به نسبت گذشته داغ شده باشد ما انسانهای امروزی به وسایل سرمایشی وابسته شدهایم.»
حرف رضازاده به نظر منطقی و درست میآید، به خصوص اینکه حرفهایش مبتنی بر آمار و ارقام کارشناسیشده است، وقتی میگوید در 60 سال گذشته دستکم در همین شهر تهران بارها دمای هوای 42درجه به ثبت رسیده است، یعنی دمای 42درجه روز گذشته برای ساکنان این شهر خیلی غیرعادی نباید باشد، اما هست. ما بیش از آنکه از دست طبیعت و تابستان و گرمای معمول آن اذیت شویم، از کولرهای گازی و وسایل سرمایشی ساخته دست بشر ضربه خوردهایم. به خصوص آنکه این کولرها در بعضی خانهها و محلهای کار با چنان دمای کمی کار میکنند که در چله تابستان، آدم از قرار گرفتن در معرضشان از سرما به خود میلرزد. به جای لعنت فرستادن به خورشید و تابستان، بهتر است کمی دمای کولر را تنظیم کنیم.
اما اگر همین موضوع را با خیلیها در میان بگذاری میگویند«هوا این چند سال گرم شده و قدیمها اینطور نبود.» اما آیا واقعا هوای ایران از شمال تا جنوبش به نسبت سالهای قبل، گرمتر شده است، البته اخبار مربوط به گرمایش جهانی و افزایش دمای هوا هم این را تایید میکند. اما پرویز رضازاده، کارشناس سازمان هواشناسی نظر دیگری دارد. او میگوید: «نگاهی به آمارهای 60 سال گذشته، یعنی از ابتدای دورهای که دمای هوا در تهران به ثبت رسیده است تا امروز نشان میدهد میانگین دمای هوا در دورههای مختلف تغییر خاصی نکرده است، یعنی همین دیروز (چهارشنبه دوم مرداد) شهر تهران در گرمترین حالت دمای هوای 42 درجه را تجربه کرده است، این در حالی است که براساس آمار این 60 سال در روزهایی مشابه امروز ما بارها و بارها دمای 42 درجه را در تهران داشتهایم.»
رضازاده در ادامه میگوید: «این قضیه فقط مختص شهر تهران نیست، مثلا در استان خوزستان که یکی از گرمترین نقاط کشور است، در طول سالهای گذشته همیشه میانگین هوا در دوره زمانی اول تیرماه تا اواسط مرداد 50 درجه بوده است، اما همین دیروز چهارشنبه دمای هوای آن 45/6 درجه بود، میانگین روزهای قبل هم همینطور بوده، از طرفی نباید این را فراموش کنیم، که بر اساس وضعیت اقلیمی ایران، دوره زمانی 10 تیر تا دهم مرداد ایران گرمترین روزهای خود را تجربه میکند و اینکه این روزها هوا گرم شده است اصلا چیز غیرعادی و غیرمعمولی نیست.»
اگر اینگونه است پس چرا این روزها مردم بیشتر از گذشته نسبت به گرمای هوا و غیرقابل تحمل بودن آن حرف میزنند؟ این کارشناس هواشناسی در پاسخ به این پرسش اینگونه میگوید: «خوپذیری انسان به شرایط جدید بسیار بالاست، در سالهای قدیم بسیاری از خانهها و ماشینها و محل کار مردم یا حتی مراکز خرید و... کولر نداشتند، به همین دلیل مردم به گرمای آن روزها تقریبا عادت میکردند و در نهایت با رفتن به سایه احساس خنکی میکردند، اما از وقتی که وسایل سرمایشی به جامعه وارد شد و به خصوص در سالهای اخیر که کولرهای گازی همهگیر شده است، مردم در محیطهای بسته، دمای هوا را آنقدر سرد میکنند که با قرارگرفتن در هوای باز و احساس کمی گرما فکر میکنند، نمیتوانند آن را تحمل کنند، مشخصا منظورم این است که بیشتر از آنکه هوا به نسبت گذشته داغ شده باشد ما انسانهای امروزی به وسایل سرمایشی وابسته شدهایم.»
حرف رضازاده به نظر منطقی و درست میآید، به خصوص اینکه حرفهایش مبتنی بر آمار و ارقام کارشناسیشده است، وقتی میگوید در 60 سال گذشته دستکم در همین شهر تهران بارها دمای هوای 42درجه به ثبت رسیده است، یعنی دمای 42درجه روز گذشته برای ساکنان این شهر خیلی غیرعادی نباید باشد، اما هست. ما بیش از آنکه از دست طبیعت و تابستان و گرمای معمول آن اذیت شویم، از کولرهای گازی و وسایل سرمایشی ساخته دست بشر ضربه خوردهایم. به خصوص آنکه این کولرها در بعضی خانهها و محلهای کار با چنان دمای کمی کار میکنند که در چله تابستان، آدم از قرار گرفتن در معرضشان از سرما به خود میلرزد. به جای لعنت فرستادن به خورشید و تابستان، بهتر است کمی دمای کولر را تنظیم کنیم.