صراط: پس از روی کار آمدن دولت یازدهم و بعد از آنکه علیاکبر صالحی وزیر امور خارجه سابق بار دیگر رئیس سازمان انرژی اتمی شد، بهروز کمالوندی که در دوران وزارت صالحی عهدهدار معاونت اداری و مالی وزارت خارجه بود، نیز به سازمان انرژی اتمی نقل مکان کرد و البته این بار در کسوت سخنگو و معاون روابط راهبردی و امور مجلس سازمان انرژی اتمی.
31 خرداد ماه 1390 بود که بعد از انتصاب پرحاشیه محمد شریف ملک زاده دبیرکل سابق شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور در معاونت اداری و مالی وزارت خارجه - که انتصابش در این سمت دو روز بیشتر به طول نینجامید - قرعه به نام کمالوندی افتاد، که البته پیش از ملکزاده از گزینههایی بود که از او به عنوان معاون اداری و مالی نام برده میشد.
کمالوندی قبل از معاونت اداری و مالی وزارت خارجه عهدهدار معاونت آمریکای این وزارتخانه بود. سفیر ایران در زیمبابوه و اندونزی و نفر دوم سفارت در اسپانیا، سیرالئون و سوئد از دیگر سمتهایی بوده که سخنگوی کنونی سازمان انرژی اتمی در آن فعالیت کرده است. کمالوندی همچنین مدیرکل ارزیابی و نظارت وزارت خارجه و مدیرکل امور اداری نیز بوده است.
او اکنون سخنگو و معاون راهبردی و امور مجلس سازمان انرژی اتمی است.
کمالوندی با حضور در خبرگزاری فارس و دیدار و گفتوگو با مدیران این خبرگزاری از نزدیک در جریان فعالیت آن قرار گرفت و در گفتوگویی با خبرنگاران سیاست خارجی خبرگزاری فارس به تشریح عملکرد کنونی سازمان انرژی اتمی، مذاکرات ایران و 1+5، روند فعالیت تأسیسات هستهای و ... پرداخت.
او در این گفتوگو عنوان کرد که بعد از توافقنامه ژنو (برنامه اقدام مشترک) بین ایران و گروه 1+5، هیچ یک از تاسیسات هستهای ایران تعطیل نشده و درباره وضعیت رآکتور آب سنگین اراک نیز با رد برخی اخباری که این روزها مطرح میشود، تصریح کرد که رآکتور اراک به آب سبک تبدیل نخواهد شد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره 7 اقدام عملی که در توافق اخیر ایران و آژانس بایستی تا 25 اردیبهشت از سوی ایران صورت گیرد، نیز عنوان کرد که این موارد تا تاریخ اعلام شده اجرا خواهد شد.
مشروح گفتوگوی فارس با کمالوندی؛
*تعلیق غنی سازی 20 درصد برای یک دوره 6 ماهه
معاون صالحی درباره تعلیق غنی سازی 20 درصد با بیان اینکه این کار داوطلبانه بوده است، عنوان کرد: تعلیق غنی سازی 20 درصد برای یک محدوده 6 ماهه بوده و اگر غنی سازی 20 درصد یا بالاتر در آینده و بعد از این 6 ماه برای مقاطعی انجام نشود، تنها به دلایل اقتصادی است نه اینکه ما از حق خود عقب نشینی کردهایم. چه آنکه در صورت عدم فروش به ما، خودمان آن را تولید خواهیم کرد.
وی در خصوص اکسید نیمی از اورانیوم 20 درصد باقیمانده که طبق توافق ژنو باید به اکسید تبدیل شود، گفت: این کار تا پایان دوره شش ماهه که ما متعهد شدیم که آن را اکسید کنیم انجام خواهد شد.
معاون صالحی درباره اکسید اورانیوم 5 درصد تولید شده از تاریخ برنامه اقدام مشترک به بعد نیز عنوان کرد: اکسید 5 درصد مورد استفاده رآکتور تهران نیست. فرآیند اکسید آن برای نیروگاه مورد استفاده قرار میگیرد نه رآکتور. مگر اینکه بخواهید روزی از رآکتور تحقیقاتی دیگری برای 5 درصد استفاده کنید که در برنامه ما نیست.
*مذاکرات با 1+5 به پیش میرود/یک سانتریفیوژ هم تعطیل نشده
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره مذاکرات ایران و 1+5 عنوان کرد که ما اعتمادی به طرف مقابل نداریم و اظهار داشت: نه ما به آمریکاییها اعتماد داریم و نه آنها؛ اگر اعتماد بود که نیازمند مذاکره نبود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مذاکرات به پیش میرود، اظهار داشت: در مذاکرات بر حقوق هستهای ایران تأکید شده، ولی باید منتظر خبرهای اصلی در ماههای آینده باشیم که در مذاکرات به نتیجهای برسیم.
به گفته وی این مذاکرات ضمن اینکه یک تعامل ایجاد میکند، باعث عقبگرد ما در برنامه هستهای نخواهد شد.
معاون روابط راهبردی و امور مجلس سازمان انرژی اتمی همچنین تصریح کرد که در حال حاضر هیچ یک از تاسیسات هستهای و حتی یک سانتریفیوژ تعطیل نشده است و در عین حال یادآور شد: طی چهار پنج سال گذشته به حدود 10 تا 11 هزار سانتریفیوژ به دلایل سیاسی گاز تزریق نمیکردند و ما هم به آنها گاز تزریق نکردیم، ولی سانتریفیوژهایی که کار میکردند کماکان نیز کار میکنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در خصوص اینکه غربیها به دنبال کاهش تعداد سانتریفیوژها هستند و اینکه حق تحقیق و توسعه چه خواهد شد؟ عنوان کرد: برنامه اقدام مشترک بندی دارد تحت عنوان نیاز عملی Practical Need که سطح غنیسازی و میزان و گستره آن تعیین میشود.
*7 اقدام عملی تا 25 اردیبهشت ماه انجام میشود
کمالوندی در خصوص 7 اقدام عملی که براساس توافق ایران و آژانس باید توسط جمهوری اسلامی ایران تا 25 اردیبهشت ماه سال جاری اجرایی شود، نیز گفت: در زمان اعلام شده این کار انجام میشود. بخش عمده انجام شده و باقیمانده نیز تا 25 اردیبهشت انجام خواهد شد.
وی به جزییات بیشتری اشاره نکرد و افزود: ما تا 25 اردیبهشت ماه کار خود را انجام میدهیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین گفت که در سومین نشست کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری معاهده ان پی تی که در حال حاضر در نیویورک در حال برگزاری است، تعدادی از کارشناسان سازمان انرژی اتمی هم حضور دارند.
*بازدید از پارچین
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در خصوص بازدید از سایت پارچین نیز خاطرنشان کرد: به لحاظ حقوقی آنها حق بازدید از پارچین را ندارند، چون ما پروتکل الحاقی را اجرا نمیکنیم و اگر هم پروتکل الحاقی را اجرا میکردیم دسترسی هم باید مدیریت شده باشد.
وی با اشاره به فتوای مقام معظم رهبری در حرام اعلام کردن سلاح هستهای و کشتار جمعی گفت: طرفهای مقابل میدانند که این فتوا برای ما از پروتکل الحاقی و سایر قوانین بینالمللی بالاتر است، آنها به دنبال هدف دیگری هستند.
*آب سنگین اراک به آب سبک تبدیل نمیشود
کمالوندی ضمن رد برخی مطالب مبنی بر اینکه قرار است آب سنگین اراک به آب سبک تبدیل شود، عنوان کرد: اصلا چنین نیست. این خط قرمز ماست.
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران نفس تغییرات را در راکتور آب سنگین اراک نپذیرفته است، بیان کرد: حقوق ما به هیچ وجه واگذار نخواهد شد و از آن صرفنظر نخواهیم کرد، تاسیسات هستهای ما تعطیل نخواهد شد و ماهیت تاسیسات هستهای ما غیر قابل تغییر است. رآکتور آب سنگین اراک غیر قابل تغییر است و در آنجا یک رآکتور آب سنگین خواهد بود.
وی با انتقاد از کسانی که مسائل را به صورت جناحی مینگرند، گفت: همه از جمله کسی که مذاکره میکند باید مذاکره را ملی ببنید و جناحی در نظر نگیرد و بداند که موفقیت در مذاکرات موفقیت یک جناح محسوب نمیشود و حتی در صورتی که نتیجه هم گرفته نشود، تنها شکست یک جناح محسوب نمیشود و اگر این کار را صحیح انجام دهیم آن وقت است که در مذاکرات موضع خیلی قوی خواهیم داشت.
کمالوندی در ادامه بیان کرد: سیستم رسانهای ما در مقابل رسانههای غرب قابل مقایسه نیستند. غربیها در دنیا حرف خود را به صورتی جا میاندازند که حتی بعضاً داخل کشور هم از این امر تاثیر میپذیرند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه در 8 سال دفاع مقدس غرب علیه ما به نتیجه خاصی نرسید، گفت: در آن 8 سال جنگ تحمیلی با اینکه حجم زیادی تبلیغات منفی علیه ما صورت میگرفت، ولی چون ما همگی با هم متحد بودیم آنها نتوانستند کار خاصی صورت بدهند.
*رسانهها مسائل جناحی را وارد موضوعات ملی نکنند
وی افزود: رسانههای ما باید همه جناحها را به هم نزدیک کنند و مسائل جناحی را وارد موضوعات ملی نکنند و اگر این امر به صورت صحیح اجرایی شود نتیجه نهایی آن این است که در خیلی موارد خود را در موضع برتر دنیا خواهیم دید.
کمالوندی خاطرنشان کرد: نمیدانیم که چگونه حرف بزنیم که دیگران سوء برداشت و سوء تعبیر نکنند و حتی بعضی وقتها پیش خود فکر میکنیم که بهتر است دیگران فکر کنند که ما در کارهای خود اشتباه کردهایم و ضرر این امر به مراتب کمتر از ضرری است که از دیگر نواحی به کار میرسد.
*هیچ برنامه هستهای تعطیل نشده است/طراحی نیروگاه 10 مگاواتی تحقیقاتی در شیراز
کمالوندی در بخشی از این گفتوگو به تشریح دستاوردهای اخیر در صنعت هستهای کشور از جمله اتاق کنترل رآکتور تحقیقاتی تهران و اکسیژن 18 ... پرداخت و با ذکر این نکته که سازمان انرژی اتمی کار خود را طبق برنامه انجام میدهد و هیچ برنامهای تعطیل نشده است، گفت: اگر در بخشهایی کار با قدری کندی مواجه شده، سعی شده در بخشهای دیگر جبران شود، به نحوی که اگر بخواهیم به عقب برگردیم امکانپذیر باشد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین گفت: در حال طراحی نیروگاه 10 مگاواتی تحقیقاتی برای تولید ایزوتوپ بهداشتی و صنعتی در شیراز هستیم.
*رژیم صهیونیستی کل هیأت حاکمه آمریکا را به گروگان گرفته
وی در بخش دیگری از این گفتوگو عنوان کرد: طرف مقابل به نگرانی خود شکلی میدهد و اصل را بر این گذاشته که ما میخواهیم به سمت بمب هستهای برویم. این مشکل آنهاست. حرفشان را میزنند. البته دفاع از این منطق برای آنها کار سختی است. به همین دلیل به طور مستمر اتهامات واهی را تکرار میکنند.
کمالوندی اضافه کرد: بخشی از آن نگرانی و طراحی رژیم صهیونیستی است. ما به هیأت حاکمه آمریکا هشدار میدهیم که مراقب باشید.رژیم صهیونیستی کل هیأت حاکمه آمریکا را در راستای منافع خود به گروگان گرفته است.
معاون صالحی عنوان کرد: هیأت حاکمه آمریکا چون درگیر موضوع هستهای ایران بوده با سختی کار آشناست. اینکه ما بگوییم واقعا دنبال تعامل هستند، شاید چون دیدهاند آمال و آرزوهایشان قابل دسترس نیست به دنبال گشایش راهی هستند. اما رژیم صهیونیستی خواستار این قضیه نیست. علاقهمند است آمریکا با ایران درگیری مداوم داشته باشد. معتقدم هیأت حاکمه آمریکا اگر بخواهند در خلوت خود صحبت کنند این نگرانی را دارند که رژیم صهیونیستی مواردی را به آنها تحمیل میکند.
وی ادامه داد: این مذاکرات حتماً اگر به نتیجه نرسد تجربهای است که بفهمیم چقدر اینها جدی هستند.
معاون صالحی در خصوص موارد مورد اختلاف ایران و 1+5 نیز خاطرنشان کرد: هنوز به نتیجه و جمع بندی نهایی نرسیدهایم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری درباره مذاکرات ایران و 1+5، عنوان کرد: اگر قرار باشد مذاکرات باعث شود دستاوردها را از دست بدهیم ما نیز آن را نمیپذیریم. ما سرباز نظام هستیم و در راستای تامین منافع کشور تلاش میکنیم. سعی کردیم تا الان اشتباه نکنیم و اعتقادمان این است که اشتباه نکردهایم و البته به آینده امیدواریم.
*گرههایی که بی دلیل زده شد
وی با بیان اینکه متقاعد کردن کسانی که نمیخواهند متقاعد شوند سخت و دشوار است، اظهار داشت: ما در سازمان پیشرفت را حس میکنیم؛ درست است کند است، آن هم به دلیل گرههای کوری است که در گذشته ایجاد شده و باز کردن آنها کار سخت و زمانبری است و نمیتوان آنها را با دندان باز کرد. البته این گرهها در حال باز شدن است.
کمالوندی با ذکر این نکته که این گرهها بدون دلیل زده شده و باید به تدریج باز شوند، خاطرنشان کرد: در این جا نباید خیلی احساسی و تند برخورد کرد. برخی اوقات از روی احساس میتوان حرکت تندی صورت داد، ولی در نهایت چه میشود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: باید با استفاده از ظرفیتها مشکلات را از سر راه برداشت و معتقدم این قضیه شدنی است. من نقاط مختلف دنیا را از نزدیک دیدهام و فرمایش امام (ره) و مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه آنهایی که خود را ابرقدرت میدانند خیلی بزرگ نیستند را از نزدیک حس کردهام. ممکن است با تصویرسازی از خودشان قدرتی نشان داده باشند، ولی این قدرت دارای نقاط ضعف زیادی است که میتوان به آنها قبولاند که باید با ایران تعامل داشت و تقابل به نفع آنها نیست.
معاون سازمان انرژی اتمی گفت: اگر همه با هم باشیم و موضوع هستهای را ملی در نظر بگیریم، میتوانیم از این پیچ عبور و حقوق هستهای کشور را حفظ و تعامل مناسبی با دنیا ایجاد کنیم.
* برخورد با موضوع هستهای به عنوان موضوع ملی
وی در این گفتوگو عنوان کرد که در برخورد با موضوع هستهای باید به عنوان موضوع ملی پرداخت و خطاب به رسانهها گفت: اگر انتقادی هست در چارچوب حفظ منافع ملی مطرح شود و بوی دلسوزی از آن به مشام برسد و شرایط امر به معروف و نهی از منکر را داشته باشد، چون در غیر این صورت تاثیری نخواهد داشت.
به گفته کمالوندی حاصل برد یا باخت در مسائل ملی متوجه یک جناح نیست و شامل همه ملت میشود.
وی چالش کنونی کشور را چالش اقتدار برشمرد و افزود: کشوری که مقتدر شد با مشکلاتی مواجه است. کسی با کشور زبون کاری ندارد. باید با این چالش اقتدار با اقتدار برخورد کرد. خیلی مهم است کسانی که قضاوت میکنند فهم دقیق و درستی از مسائل جهانی و کشور داشته باشند که خدای نخواسته قضاوت اشتباهی نکنند.
*کشورهایی که مایل به تعامل ایران با دنیا نیستند
وی با ذکر این نکته که برخی از این کشورها علاقهمند نیستند که ما با دنیا تعامل داشته باشیم، گفت: هر چقدر ما بیشتر منزوی باشیم، آنها بیشتر استفاده کرده و سعی میکنند تصویری حاکی از انزوای ایران را به جهانیان مشروع نشان دهند.
*صیانت از دستاوردهای هستهای وظیفه سازمان
کمالوندی در پاسخ به این سؤال که آیا سازمان انرژی اتمی با تیم مذاکره کننده هستهای و به ویژه وزارت امور خارجه تعامل دارد؟ گفت: سیاست سازمان انرژی اتمی سیاست موفقی بوده و آنچه مسئولیت ماست ضمن هماهنگی با تیم مذاکره کننده که بخشی از آنها همکاران ما هستند، صیانت از دستاوردهای هستهای است و معتقدیم تا الان این گونه بوده و در آینده نیز باید چنین باشد. در آینده وارد فازهای اصلی، مذاکرات جامع و بلندمدت میشویم که اهمیت آن به مراتب بیشتر از دوره زمانی گام اول است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی عنوان کرد: باید با حساسیت، دقت و درایت بیشتری به مسائل نگریست. همه ما، تیم مذاکره کننده و مسئولان مختلف باید هر موضوعی را قبل از آنکه تصمیم بگیرند چند بار مرور کنند. بررسی یک موضوع به اشکال مختلف با حفظ اصولی که برای مذاکره لازم است کمک کننده است و باعث میشود که اشتباه کمتری رخ دهد و کار دقیق انجام میشود.
*کار با آژانس ساده نیست/آژانس نیازمند اصلاحات ساختاری
کمالوندی در بخش دیگری از این گفتوگو با ذکر این نکته که کار با آژانس بینالمللی انرژی اتمی کار سادهای نیست، خاطرنشان کرد: گرچه آژانس سازمان مستقلی است، ولی تحت تاثیر و نفوذ قدرتهاست و کشورهای قدرتمند تأثیر خود را بر آن به جا میگذارند. این مانع از آن نیست که نتوانید کاری از پیش ببرید؛ بلکه کار سختتر است، ولی ایران کشور قدرتمندی است و حرفهای آن تاثیرگذار است. برخی مشکلات ساختاری است که باید حل شود زیرا از آن استفاده سویی میشود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی به ذکر مثالی در این زمینه پرداخت و گفت: الان هر موضوعی از هر سازمان امنیتی و سرویس جاسوسی روی میز آژانس قرار بگیرد، آژانس بررسی میکند در حالی که در تمام دنیا اصل بر برائت است. به قول خود غربیها و اصول حقوقی آنها سختی کار اثبات بر گردن شاکی است نه متشاکی (البینه للمدعی). اما فعلا به لحاظ ساختاری آژانس اینگونه نیست. سرویس امنیتی رژیم صهیونیستی یا کشور دیگری مطلبی را مطرح میکند و آژانس وظیفه خود میداند که آن را پیگیری کند، اما مدارکی که باید ارائه کنند ارائه نمیدهند.
وی با بیان اینکه اصلاحات ساختاری در آژانس نیاز است، خاطرنشان کرد: اصلاحات ساختاری امروز تنها به نفع ایران نیست، بلکه به نفع سایر کشورهاست.
وی با اشاره به طرح شش سوال از سوی آژانس که ایران به همه آنها پاسخ داد و آژانس نیز تأیید کرد، گفت: برای هر کدام از اینها در گذشته جنجال به پا کردند، اما ایران پاسخ داد و میتوان برای هر کدام از اینها ادعای خسارت کرد. به عنوان مثال سه سال آلودگی سانتریفیوژها را مطرح کردند که منشاء خارجی داشت و همین مورد زمینه ارسال پرونده ایران به شورای امنیت را فراهم کرد.
کمالوندی ادامه داد: وقتی مباحث سیاسی است و تنها حقوقی نیست نمیتوان تنها از طریق حقوقی آن را حل کرد و باید موضوع در یک چارچوب سیاسی حل شود؛ مثل قضیه اوکراین.
وی با بیان اینکه آمانو در سال 2010 در 64 موضوع و در هشت کلاسه مطالبی را درباره برنامه هستهای ایران در گزارشی منتشر کرد، گفت: ما همواره معترض بوده و اعلام کردهایم که گزارش مدیرکل میبایست از اتقان و وزانت لازم برخوردار باشد و نه اینکه با ذکر جزئیات اثبات نشده و بها دادن به آنها فضا را برای سوء استفاده قدرتهای مغرض ایجاد کند.
*جملهای کلیشهای که در گزارشات آژانس همواره هست
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه جنگ پیچیدهای بین قدرتها از یک طرف و جمهوری اسلامی ایران از طرف دیگر وجود دارد، اظهار داشت: آنها از هر وسیلهای استفاده می کنند از جمله آژانس. همین قدر که تا الان نتوانستند چیزی را اثبات و جملهای را بیاورند که نشان دهد ایران انحراف داشته است نشان میدهد که همکاران ما در سازمان انرژی اتمی کار خود را به خوبی انجام دادهاند.
کمالوندی ادامه داد: یک جمله تکراری هست که همواره تکرار میشود که تنها مختص ایران نیست و نباید هم نسبت به آن حساسیت داشته باشیم، مبنی بر اینکه «آژانس در موقعیتی نیست که اعلام کند موارد اعلام نشده صلحآمیز است». این جمله کلیشهای و در عرف گزارش نویسی آژانس هست.
وی گفت: برای ژاپن این جمله را پنج سال به کار بردند و وقتی ژاپن پروتکل الحاقی را امضا و درهای خود را باز گذاشت اعلام کردند که آژانس میتواند بگوید همه برنامههای اعلام شده و نشده ژاپن صلحآمیز است.
* همکاریهای هستهای تهران و مسکو/رایزنی با چند کشور دیگر
وی درباره همکاریهای هستهای با روسیه و امضای تفاهمنامه در این زمینه نیز گفت: پروسه آن در تهران و مسکو در حال دنبال شدن است و یکی دو ماه به طول میانجامد و مکاتبات در حال انجام است.
کمالوندی همچنین گفت که با چند کشور دیگر در خصوص همکاری هستهای در حال مذاکره هستیم، ولی جزییات بیشتری ارائه نکرد.
وی درباره پروتکل الحاقی به اضافه (Plus) گفت: این موضوع از سوی آمانو مطرح شده و دلیلی هم که بیان میکند این است که پروتکل الحاقی نمیتواند جوابگو باشد. این صحبتهای برخی کشورهای بزرگ نیز هست؛ اما روسیه و خیلی از کشورها با آن مخالفند.
*سوخت نیروگاه بوشهر در حال بارگذاری/از سرگیری فعالیت به زودی
وی در خصوص روند فعالیت نیروگاه اتمی بوشهر نیز گفت: در حال حاضر بارگذاری سوخت در حال انجام است و انشاءالله به زودی فعالیت این نیروگاه از سر گرفته میشود.
*کسی از سازمان اخراج نشده است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره مطالب منتشر شده مبنی بر اخراج تعدادی از کارمندان سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه قبل از آقای صالحی صدها نفر جا به جا شدند و نقل و انتقالها یک امر طبیعی است، عنوان کرد: رئیس که عوض شود چند نفر جا به جا میشوند. اتفاقا آقای صالحی اهل کمترین تغییر است. اکثر کسانی که الان در وزارت امور خارجه معاون و مدیرکل هستند در زمان وزارت آقای صالحی رشد کردند. در سازمان انرژی اتمی یکی از مدیران به انتصاب مافوق خود و معاون در حوزهای که مشغول به فعالیت بود معترض شد که علیرغم اینکه خیلی از او خواهش شد در آن سمت بماند قبول نکرد و نهایتاً جا به جا شد.
وی گفت: آقای صالحی اهل قلع و قمع نیست. این فرد را بیرون نکردند. کسی اخراج نشده و حقوقشان را دریافت میکنند. همین فردی که معاون شده و مدیر او تحمل ایشان را نداشت، در تعطیلات عیدی که قرار بود پس از آن اولین جشن هستهای برگزار شود به دلیل تعهد کاری بر بالین فرزند بیمار خود حاضر نشد و بالاخره فرزندش را به دلیل بیماری از دست داد.
کمالوندی همچنین عنوان کرد که مسئولیت حفاظت از دانشمندان هستهای برعهده سازمان نیست و «شاک» (شورای امنیت کشور) آن را تعریف میکند.
31 خرداد ماه 1390 بود که بعد از انتصاب پرحاشیه محمد شریف ملک زاده دبیرکل سابق شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور در معاونت اداری و مالی وزارت خارجه - که انتصابش در این سمت دو روز بیشتر به طول نینجامید - قرعه به نام کمالوندی افتاد، که البته پیش از ملکزاده از گزینههایی بود که از او به عنوان معاون اداری و مالی نام برده میشد.
کمالوندی قبل از معاونت اداری و مالی وزارت خارجه عهدهدار معاونت آمریکای این وزارتخانه بود. سفیر ایران در زیمبابوه و اندونزی و نفر دوم سفارت در اسپانیا، سیرالئون و سوئد از دیگر سمتهایی بوده که سخنگوی کنونی سازمان انرژی اتمی در آن فعالیت کرده است. کمالوندی همچنین مدیرکل ارزیابی و نظارت وزارت خارجه و مدیرکل امور اداری نیز بوده است.
او اکنون سخنگو و معاون راهبردی و امور مجلس سازمان انرژی اتمی است.
کمالوندی با حضور در خبرگزاری فارس و دیدار و گفتوگو با مدیران این خبرگزاری از نزدیک در جریان فعالیت آن قرار گرفت و در گفتوگویی با خبرنگاران سیاست خارجی خبرگزاری فارس به تشریح عملکرد کنونی سازمان انرژی اتمی، مذاکرات ایران و 1+5، روند فعالیت تأسیسات هستهای و ... پرداخت.
او در این گفتوگو عنوان کرد که بعد از توافقنامه ژنو (برنامه اقدام مشترک) بین ایران و گروه 1+5، هیچ یک از تاسیسات هستهای ایران تعطیل نشده و درباره وضعیت رآکتور آب سنگین اراک نیز با رد برخی اخباری که این روزها مطرح میشود، تصریح کرد که رآکتور اراک به آب سبک تبدیل نخواهد شد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره 7 اقدام عملی که در توافق اخیر ایران و آژانس بایستی تا 25 اردیبهشت از سوی ایران صورت گیرد، نیز عنوان کرد که این موارد تا تاریخ اعلام شده اجرا خواهد شد.
مشروح گفتوگوی فارس با کمالوندی؛
*تعلیق غنی سازی 20 درصد برای یک دوره 6 ماهه
معاون صالحی درباره تعلیق غنی سازی 20 درصد با بیان اینکه این کار داوطلبانه بوده است، عنوان کرد: تعلیق غنی سازی 20 درصد برای یک محدوده 6 ماهه بوده و اگر غنی سازی 20 درصد یا بالاتر در آینده و بعد از این 6 ماه برای مقاطعی انجام نشود، تنها به دلایل اقتصادی است نه اینکه ما از حق خود عقب نشینی کردهایم. چه آنکه در صورت عدم فروش به ما، خودمان آن را تولید خواهیم کرد.
وی در خصوص اکسید نیمی از اورانیوم 20 درصد باقیمانده که طبق توافق ژنو باید به اکسید تبدیل شود، گفت: این کار تا پایان دوره شش ماهه که ما متعهد شدیم که آن را اکسید کنیم انجام خواهد شد.
معاون صالحی درباره اکسید اورانیوم 5 درصد تولید شده از تاریخ برنامه اقدام مشترک به بعد نیز عنوان کرد: اکسید 5 درصد مورد استفاده رآکتور تهران نیست. فرآیند اکسید آن برای نیروگاه مورد استفاده قرار میگیرد نه رآکتور. مگر اینکه بخواهید روزی از رآکتور تحقیقاتی دیگری برای 5 درصد استفاده کنید که در برنامه ما نیست.
*مذاکرات با 1+5 به پیش میرود/یک سانتریفیوژ هم تعطیل نشده
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره مذاکرات ایران و 1+5 عنوان کرد که ما اعتمادی به طرف مقابل نداریم و اظهار داشت: نه ما به آمریکاییها اعتماد داریم و نه آنها؛ اگر اعتماد بود که نیازمند مذاکره نبود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مذاکرات به پیش میرود، اظهار داشت: در مذاکرات بر حقوق هستهای ایران تأکید شده، ولی باید منتظر خبرهای اصلی در ماههای آینده باشیم که در مذاکرات به نتیجهای برسیم.
به گفته وی این مذاکرات ضمن اینکه یک تعامل ایجاد میکند، باعث عقبگرد ما در برنامه هستهای نخواهد شد.
معاون روابط راهبردی و امور مجلس سازمان انرژی اتمی همچنین تصریح کرد که در حال حاضر هیچ یک از تاسیسات هستهای و حتی یک سانتریفیوژ تعطیل نشده است و در عین حال یادآور شد: طی چهار پنج سال گذشته به حدود 10 تا 11 هزار سانتریفیوژ به دلایل سیاسی گاز تزریق نمیکردند و ما هم به آنها گاز تزریق نکردیم، ولی سانتریفیوژهایی که کار میکردند کماکان نیز کار میکنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در خصوص اینکه غربیها به دنبال کاهش تعداد سانتریفیوژها هستند و اینکه حق تحقیق و توسعه چه خواهد شد؟ عنوان کرد: برنامه اقدام مشترک بندی دارد تحت عنوان نیاز عملی Practical Need که سطح غنیسازی و میزان و گستره آن تعیین میشود.
*7 اقدام عملی تا 25 اردیبهشت ماه انجام میشود
کمالوندی در خصوص 7 اقدام عملی که براساس توافق ایران و آژانس باید توسط جمهوری اسلامی ایران تا 25 اردیبهشت ماه سال جاری اجرایی شود، نیز گفت: در زمان اعلام شده این کار انجام میشود. بخش عمده انجام شده و باقیمانده نیز تا 25 اردیبهشت انجام خواهد شد.
وی به جزییات بیشتری اشاره نکرد و افزود: ما تا 25 اردیبهشت ماه کار خود را انجام میدهیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین گفت که در سومین نشست کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری معاهده ان پی تی که در حال حاضر در نیویورک در حال برگزاری است، تعدادی از کارشناسان سازمان انرژی اتمی هم حضور دارند.
*بازدید از پارچین
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در خصوص بازدید از سایت پارچین نیز خاطرنشان کرد: به لحاظ حقوقی آنها حق بازدید از پارچین را ندارند، چون ما پروتکل الحاقی را اجرا نمیکنیم و اگر هم پروتکل الحاقی را اجرا میکردیم دسترسی هم باید مدیریت شده باشد.
وی با اشاره به فتوای مقام معظم رهبری در حرام اعلام کردن سلاح هستهای و کشتار جمعی گفت: طرفهای مقابل میدانند که این فتوا برای ما از پروتکل الحاقی و سایر قوانین بینالمللی بالاتر است، آنها به دنبال هدف دیگری هستند.
*آب سنگین اراک به آب سبک تبدیل نمیشود
کمالوندی ضمن رد برخی مطالب مبنی بر اینکه قرار است آب سنگین اراک به آب سبک تبدیل شود، عنوان کرد: اصلا چنین نیست. این خط قرمز ماست.
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران نفس تغییرات را در راکتور آب سنگین اراک نپذیرفته است، بیان کرد: حقوق ما به هیچ وجه واگذار نخواهد شد و از آن صرفنظر نخواهیم کرد، تاسیسات هستهای ما تعطیل نخواهد شد و ماهیت تاسیسات هستهای ما غیر قابل تغییر است. رآکتور آب سنگین اراک غیر قابل تغییر است و در آنجا یک رآکتور آب سنگین خواهد بود.
وی با انتقاد از کسانی که مسائل را به صورت جناحی مینگرند، گفت: همه از جمله کسی که مذاکره میکند باید مذاکره را ملی ببنید و جناحی در نظر نگیرد و بداند که موفقیت در مذاکرات موفقیت یک جناح محسوب نمیشود و حتی در صورتی که نتیجه هم گرفته نشود، تنها شکست یک جناح محسوب نمیشود و اگر این کار را صحیح انجام دهیم آن وقت است که در مذاکرات موضع خیلی قوی خواهیم داشت.
کمالوندی در ادامه بیان کرد: سیستم رسانهای ما در مقابل رسانههای غرب قابل مقایسه نیستند. غربیها در دنیا حرف خود را به صورتی جا میاندازند که حتی بعضاً داخل کشور هم از این امر تاثیر میپذیرند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه در 8 سال دفاع مقدس غرب علیه ما به نتیجه خاصی نرسید، گفت: در آن 8 سال جنگ تحمیلی با اینکه حجم زیادی تبلیغات منفی علیه ما صورت میگرفت، ولی چون ما همگی با هم متحد بودیم آنها نتوانستند کار خاصی صورت بدهند.
*رسانهها مسائل جناحی را وارد موضوعات ملی نکنند
وی افزود: رسانههای ما باید همه جناحها را به هم نزدیک کنند و مسائل جناحی را وارد موضوعات ملی نکنند و اگر این امر به صورت صحیح اجرایی شود نتیجه نهایی آن این است که در خیلی موارد خود را در موضع برتر دنیا خواهیم دید.
کمالوندی خاطرنشان کرد: نمیدانیم که چگونه حرف بزنیم که دیگران سوء برداشت و سوء تعبیر نکنند و حتی بعضی وقتها پیش خود فکر میکنیم که بهتر است دیگران فکر کنند که ما در کارهای خود اشتباه کردهایم و ضرر این امر به مراتب کمتر از ضرری است که از دیگر نواحی به کار میرسد.
*هیچ برنامه هستهای تعطیل نشده است/طراحی نیروگاه 10 مگاواتی تحقیقاتی در شیراز
کمالوندی در بخشی از این گفتوگو به تشریح دستاوردهای اخیر در صنعت هستهای کشور از جمله اتاق کنترل رآکتور تحقیقاتی تهران و اکسیژن 18 ... پرداخت و با ذکر این نکته که سازمان انرژی اتمی کار خود را طبق برنامه انجام میدهد و هیچ برنامهای تعطیل نشده است، گفت: اگر در بخشهایی کار با قدری کندی مواجه شده، سعی شده در بخشهای دیگر جبران شود، به نحوی که اگر بخواهیم به عقب برگردیم امکانپذیر باشد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین گفت: در حال طراحی نیروگاه 10 مگاواتی تحقیقاتی برای تولید ایزوتوپ بهداشتی و صنعتی در شیراز هستیم.
*رژیم صهیونیستی کل هیأت حاکمه آمریکا را به گروگان گرفته
وی در بخش دیگری از این گفتوگو عنوان کرد: طرف مقابل به نگرانی خود شکلی میدهد و اصل را بر این گذاشته که ما میخواهیم به سمت بمب هستهای برویم. این مشکل آنهاست. حرفشان را میزنند. البته دفاع از این منطق برای آنها کار سختی است. به همین دلیل به طور مستمر اتهامات واهی را تکرار میکنند.
کمالوندی اضافه کرد: بخشی از آن نگرانی و طراحی رژیم صهیونیستی است. ما به هیأت حاکمه آمریکا هشدار میدهیم که مراقب باشید.رژیم صهیونیستی کل هیأت حاکمه آمریکا را در راستای منافع خود به گروگان گرفته است.
معاون صالحی عنوان کرد: هیأت حاکمه آمریکا چون درگیر موضوع هستهای ایران بوده با سختی کار آشناست. اینکه ما بگوییم واقعا دنبال تعامل هستند، شاید چون دیدهاند آمال و آرزوهایشان قابل دسترس نیست به دنبال گشایش راهی هستند. اما رژیم صهیونیستی خواستار این قضیه نیست. علاقهمند است آمریکا با ایران درگیری مداوم داشته باشد. معتقدم هیأت حاکمه آمریکا اگر بخواهند در خلوت خود صحبت کنند این نگرانی را دارند که رژیم صهیونیستی مواردی را به آنها تحمیل میکند.
وی ادامه داد: این مذاکرات حتماً اگر به نتیجه نرسد تجربهای است که بفهمیم چقدر اینها جدی هستند.
معاون صالحی در خصوص موارد مورد اختلاف ایران و 1+5 نیز خاطرنشان کرد: هنوز به نتیجه و جمع بندی نهایی نرسیدهایم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری درباره مذاکرات ایران و 1+5، عنوان کرد: اگر قرار باشد مذاکرات باعث شود دستاوردها را از دست بدهیم ما نیز آن را نمیپذیریم. ما سرباز نظام هستیم و در راستای تامین منافع کشور تلاش میکنیم. سعی کردیم تا الان اشتباه نکنیم و اعتقادمان این است که اشتباه نکردهایم و البته به آینده امیدواریم.
*گرههایی که بی دلیل زده شد
وی با بیان اینکه متقاعد کردن کسانی که نمیخواهند متقاعد شوند سخت و دشوار است، اظهار داشت: ما در سازمان پیشرفت را حس میکنیم؛ درست است کند است، آن هم به دلیل گرههای کوری است که در گذشته ایجاد شده و باز کردن آنها کار سخت و زمانبری است و نمیتوان آنها را با دندان باز کرد. البته این گرهها در حال باز شدن است.
کمالوندی با ذکر این نکته که این گرهها بدون دلیل زده شده و باید به تدریج باز شوند، خاطرنشان کرد: در این جا نباید خیلی احساسی و تند برخورد کرد. برخی اوقات از روی احساس میتوان حرکت تندی صورت داد، ولی در نهایت چه میشود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: باید با استفاده از ظرفیتها مشکلات را از سر راه برداشت و معتقدم این قضیه شدنی است. من نقاط مختلف دنیا را از نزدیک دیدهام و فرمایش امام (ره) و مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه آنهایی که خود را ابرقدرت میدانند خیلی بزرگ نیستند را از نزدیک حس کردهام. ممکن است با تصویرسازی از خودشان قدرتی نشان داده باشند، ولی این قدرت دارای نقاط ضعف زیادی است که میتوان به آنها قبولاند که باید با ایران تعامل داشت و تقابل به نفع آنها نیست.
معاون سازمان انرژی اتمی گفت: اگر همه با هم باشیم و موضوع هستهای را ملی در نظر بگیریم، میتوانیم از این پیچ عبور و حقوق هستهای کشور را حفظ و تعامل مناسبی با دنیا ایجاد کنیم.
* برخورد با موضوع هستهای به عنوان موضوع ملی
وی در این گفتوگو عنوان کرد که در برخورد با موضوع هستهای باید به عنوان موضوع ملی پرداخت و خطاب به رسانهها گفت: اگر انتقادی هست در چارچوب حفظ منافع ملی مطرح شود و بوی دلسوزی از آن به مشام برسد و شرایط امر به معروف و نهی از منکر را داشته باشد، چون در غیر این صورت تاثیری نخواهد داشت.
به گفته کمالوندی حاصل برد یا باخت در مسائل ملی متوجه یک جناح نیست و شامل همه ملت میشود.
وی چالش کنونی کشور را چالش اقتدار برشمرد و افزود: کشوری که مقتدر شد با مشکلاتی مواجه است. کسی با کشور زبون کاری ندارد. باید با این چالش اقتدار با اقتدار برخورد کرد. خیلی مهم است کسانی که قضاوت میکنند فهم دقیق و درستی از مسائل جهانی و کشور داشته باشند که خدای نخواسته قضاوت اشتباهی نکنند.
*کشورهایی که مایل به تعامل ایران با دنیا نیستند
وی با ذکر این نکته که برخی از این کشورها علاقهمند نیستند که ما با دنیا تعامل داشته باشیم، گفت: هر چقدر ما بیشتر منزوی باشیم، آنها بیشتر استفاده کرده و سعی میکنند تصویری حاکی از انزوای ایران را به جهانیان مشروع نشان دهند.
*صیانت از دستاوردهای هستهای وظیفه سازمان
کمالوندی در پاسخ به این سؤال که آیا سازمان انرژی اتمی با تیم مذاکره کننده هستهای و به ویژه وزارت امور خارجه تعامل دارد؟ گفت: سیاست سازمان انرژی اتمی سیاست موفقی بوده و آنچه مسئولیت ماست ضمن هماهنگی با تیم مذاکره کننده که بخشی از آنها همکاران ما هستند، صیانت از دستاوردهای هستهای است و معتقدیم تا الان این گونه بوده و در آینده نیز باید چنین باشد. در آینده وارد فازهای اصلی، مذاکرات جامع و بلندمدت میشویم که اهمیت آن به مراتب بیشتر از دوره زمانی گام اول است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی عنوان کرد: باید با حساسیت، دقت و درایت بیشتری به مسائل نگریست. همه ما، تیم مذاکره کننده و مسئولان مختلف باید هر موضوعی را قبل از آنکه تصمیم بگیرند چند بار مرور کنند. بررسی یک موضوع به اشکال مختلف با حفظ اصولی که برای مذاکره لازم است کمک کننده است و باعث میشود که اشتباه کمتری رخ دهد و کار دقیق انجام میشود.
*کار با آژانس ساده نیست/آژانس نیازمند اصلاحات ساختاری
کمالوندی در بخش دیگری از این گفتوگو با ذکر این نکته که کار با آژانس بینالمللی انرژی اتمی کار سادهای نیست، خاطرنشان کرد: گرچه آژانس سازمان مستقلی است، ولی تحت تاثیر و نفوذ قدرتهاست و کشورهای قدرتمند تأثیر خود را بر آن به جا میگذارند. این مانع از آن نیست که نتوانید کاری از پیش ببرید؛ بلکه کار سختتر است، ولی ایران کشور قدرتمندی است و حرفهای آن تاثیرگذار است. برخی مشکلات ساختاری است که باید حل شود زیرا از آن استفاده سویی میشود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی به ذکر مثالی در این زمینه پرداخت و گفت: الان هر موضوعی از هر سازمان امنیتی و سرویس جاسوسی روی میز آژانس قرار بگیرد، آژانس بررسی میکند در حالی که در تمام دنیا اصل بر برائت است. به قول خود غربیها و اصول حقوقی آنها سختی کار اثبات بر گردن شاکی است نه متشاکی (البینه للمدعی). اما فعلا به لحاظ ساختاری آژانس اینگونه نیست. سرویس امنیتی رژیم صهیونیستی یا کشور دیگری مطلبی را مطرح میکند و آژانس وظیفه خود میداند که آن را پیگیری کند، اما مدارکی که باید ارائه کنند ارائه نمیدهند.
وی با بیان اینکه اصلاحات ساختاری در آژانس نیاز است، خاطرنشان کرد: اصلاحات ساختاری امروز تنها به نفع ایران نیست، بلکه به نفع سایر کشورهاست.
وی با اشاره به طرح شش سوال از سوی آژانس که ایران به همه آنها پاسخ داد و آژانس نیز تأیید کرد، گفت: برای هر کدام از اینها در گذشته جنجال به پا کردند، اما ایران پاسخ داد و میتوان برای هر کدام از اینها ادعای خسارت کرد. به عنوان مثال سه سال آلودگی سانتریفیوژها را مطرح کردند که منشاء خارجی داشت و همین مورد زمینه ارسال پرونده ایران به شورای امنیت را فراهم کرد.
کمالوندی ادامه داد: وقتی مباحث سیاسی است و تنها حقوقی نیست نمیتوان تنها از طریق حقوقی آن را حل کرد و باید موضوع در یک چارچوب سیاسی حل شود؛ مثل قضیه اوکراین.
وی با بیان اینکه آمانو در سال 2010 در 64 موضوع و در هشت کلاسه مطالبی را درباره برنامه هستهای ایران در گزارشی منتشر کرد، گفت: ما همواره معترض بوده و اعلام کردهایم که گزارش مدیرکل میبایست از اتقان و وزانت لازم برخوردار باشد و نه اینکه با ذکر جزئیات اثبات نشده و بها دادن به آنها فضا را برای سوء استفاده قدرتهای مغرض ایجاد کند.
*جملهای کلیشهای که در گزارشات آژانس همواره هست
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه جنگ پیچیدهای بین قدرتها از یک طرف و جمهوری اسلامی ایران از طرف دیگر وجود دارد، اظهار داشت: آنها از هر وسیلهای استفاده می کنند از جمله آژانس. همین قدر که تا الان نتوانستند چیزی را اثبات و جملهای را بیاورند که نشان دهد ایران انحراف داشته است نشان میدهد که همکاران ما در سازمان انرژی اتمی کار خود را به خوبی انجام دادهاند.
کمالوندی ادامه داد: یک جمله تکراری هست که همواره تکرار میشود که تنها مختص ایران نیست و نباید هم نسبت به آن حساسیت داشته باشیم، مبنی بر اینکه «آژانس در موقعیتی نیست که اعلام کند موارد اعلام نشده صلحآمیز است». این جمله کلیشهای و در عرف گزارش نویسی آژانس هست.
وی گفت: برای ژاپن این جمله را پنج سال به کار بردند و وقتی ژاپن پروتکل الحاقی را امضا و درهای خود را باز گذاشت اعلام کردند که آژانس میتواند بگوید همه برنامههای اعلام شده و نشده ژاپن صلحآمیز است.
* همکاریهای هستهای تهران و مسکو/رایزنی با چند کشور دیگر
وی درباره همکاریهای هستهای با روسیه و امضای تفاهمنامه در این زمینه نیز گفت: پروسه آن در تهران و مسکو در حال دنبال شدن است و یکی دو ماه به طول میانجامد و مکاتبات در حال انجام است.
کمالوندی همچنین گفت که با چند کشور دیگر در خصوص همکاری هستهای در حال مذاکره هستیم، ولی جزییات بیشتری ارائه نکرد.
وی درباره پروتکل الحاقی به اضافه (Plus) گفت: این موضوع از سوی آمانو مطرح شده و دلیلی هم که بیان میکند این است که پروتکل الحاقی نمیتواند جوابگو باشد. این صحبتهای برخی کشورهای بزرگ نیز هست؛ اما روسیه و خیلی از کشورها با آن مخالفند.
*سوخت نیروگاه بوشهر در حال بارگذاری/از سرگیری فعالیت به زودی
وی در خصوص روند فعالیت نیروگاه اتمی بوشهر نیز گفت: در حال حاضر بارگذاری سوخت در حال انجام است و انشاءالله به زودی فعالیت این نیروگاه از سر گرفته میشود.
*کسی از سازمان اخراج نشده است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره مطالب منتشر شده مبنی بر اخراج تعدادی از کارمندان سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه قبل از آقای صالحی صدها نفر جا به جا شدند و نقل و انتقالها یک امر طبیعی است، عنوان کرد: رئیس که عوض شود چند نفر جا به جا میشوند. اتفاقا آقای صالحی اهل کمترین تغییر است. اکثر کسانی که الان در وزارت امور خارجه معاون و مدیرکل هستند در زمان وزارت آقای صالحی رشد کردند. در سازمان انرژی اتمی یکی از مدیران به انتصاب مافوق خود و معاون در حوزهای که مشغول به فعالیت بود معترض شد که علیرغم اینکه خیلی از او خواهش شد در آن سمت بماند قبول نکرد و نهایتاً جا به جا شد.
وی گفت: آقای صالحی اهل قلع و قمع نیست. این فرد را بیرون نکردند. کسی اخراج نشده و حقوقشان را دریافت میکنند. همین فردی که معاون شده و مدیر او تحمل ایشان را نداشت، در تعطیلات عیدی که قرار بود پس از آن اولین جشن هستهای برگزار شود به دلیل تعهد کاری بر بالین فرزند بیمار خود حاضر نشد و بالاخره فرزندش را به دلیل بیماری از دست داد.
کمالوندی همچنین عنوان کرد که مسئولیت حفاظت از دانشمندان هستهای برعهده سازمان نیست و «شاک» (شورای امنیت کشور) آن را تعریف میکند.