آژانس بین المللی انرژی اتمی در تازه ترین گزارش خود اعلام کرده است که ایران برای نخستین بار از سال 2008 به پرسش های آژانس درباره «چاشنی های انفجاری مفتولی» (EBW) پاسخ داده و آژانس در حال ارزیابی پاسخ های ایران است.
آژانس می گوید ایران حتی در این باره اسنادی را هم تحویل داده است.
در پاراگراف 56 از گزارش جدید آژانس در این باره آمده است: « ایران در نشست فنی 26 آوریل 2014 در تهران و در نامه مورخ 30 آوریل 2014 اطلاعات و توضیحات خود را به آژانس ارائه کرد تا آژانس به ارزیابی نیاز اعلام شده ایران به تولید EBW یا کاربرد آنها بپردازد. ایران در نشست فنی 20 مه 2014 در تهران، در پاسخ به یک درخواست آژانس، اطلاعات و توضیحات بیشتری، شامل برخی اسناد، ارائه کرد تا نیاز اعلام شده خود به EBW یا کاربرد آنها را با دلیل و مدرک ثابت کند. ایران اطلاعاتی را به آژانس ارائه کرد که حاکی بود انفجار همزمان EBW برای یک کاربرد غیرنظامی آزمایش شده بود. این نخستین بار است که ایران به مبادله اطلاعات فنی با آژانس درباره این مسئله یا هر مسئله باقیمانده دیگری در خصوص ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران از سال 2008 پرداخته است. ارزیابی آژانس از اطلاعاتی که ایران در این خصوص ارائه کرده است ادامه دارد».
موضوع EBW یکی از 6 مسئله ای است که آژانس در نوامبر 2011 آنها را «ابعاد احتمالی نظامی» در برنامه هسته ای ایران خوانده و خواهان پاسخگویی ایران به آن شده بود.
ایران مکررا اعلام کرده است ادعاهای مطرح شده در این باره بی اساس است و این فعالیت ها ربطی به برنامه هسته ای نداشته است.
اما نکته مهم در این میان این است که اولا آژانس پس از دریافت توضیحات و اسناد ایران درباره EBW موضوع را نبسته بلکه سوال های جدیدتری در این باره مطرح کرده است و ثانیا، آژانس به وضوح یک حرکت خزنده را برای وسیع کردن دسترسی خود به برنامه نظامی ایران آغاز کرده است که علائم آن در مدالیته سوم توافق شده میان ایران و آژانس مشاهده می شود.
در مدالیته سوم که روز 20 می (30 اردیبهشت) درباره آن توافق شد ایران پذیرفته است که درباره دو موضوع دیگر مرتبط با PMD هم با آژانس همکاری کند.
پاراگراف 58 گزارش جدید آژانس این دو موضع را اینگونه توصیف کرده است:
1- مبادله اطلاعات با آژانس در خصوص ادعاهای مربوط به شروع آزمایش مواد منفجره قدرتمند، شامل آزمایش مواد منفجره در وسعت بالا در ایران
2- ارائه اطلاعات مرتبط و مورد توافق متقابل و توضیحات مرتبط با مطالعات انجام گرفته و/یا مقالات منتشر شده در ایران در ارتباط با جابجایی نوترون و مدل سازی و محاسبات همراه با آن و کاربرد ادعایی آنها در مواد فشرده.
و باز نکته مهم تر –و جالب تر- این است که آژانس در پاراگراف بعدی می گوید حتی اگر این دو موضوع هم حل شود، باز مسائل دیگری درباره پارچین و دانشمند خارجی باقی خواهد ماند.
کارشناسان در تهران می گویند اگر هدف دولت روحانی بستن پرونده هسته ای ایران است، مسیر غلطی را انتخاب کرده است.
به عقیده این کارشناسان، اجازه دادن به آژانس برای ورود به عرصه نظامی ایران آن هم بر اساس ادعاهایی که وثاقت آنها هرگز ثابت نشده، می تواند منجر به کسب اطلاعات از سوی سرویس های غربی و سپس آغاز دور جدیدی از سند سازی درباره برنامه هسته ای ایران بویژه از سوی اسراییل شود.
به این ترتیب نه فقط روند بسته شدن پرونده تسریع نمی شود، بلکه آژانس و غرب بهانه هایی جدیدتر برای کش دادن موضوع به دست خواهند آورد.
