صراط: معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده روز جمعه در توئیتر خود از مفقود شدن 32 جلد کتاب تحقیقاتی درباره خشونت علیه زنان خبر داد؛ خبری که دو روز بعد از روز جهانی منع خشونت علیه زنان منتشر می شد و از به باد رفتن نتیجه حدود یک سال تحقیق اسنادی و میدانی فشرده در تمام استان های کشور حکایت داشت.
مولاوردی در 4 توییت متوالی نوشته بود: «در دولت اصلاحات کمیته ملی امحای خشونت‌علیه‌زنان تشکیل شد و پس از جلسات متعدد، پروژه ملی بررسی اشکال خشونت خانگی در ۲۸ استان کشور انجام شد. ۳۲ جلد کتاب نتیجه این طرح است. ۲۸ جلد مربوط به گزارش های مراکز استانی، سه جلد وضعیت خشونت خانگی از دیدگاه زنان به عنوان قربانی و یک جلد هم گزارش وضعیت خشونت خانگی از دیدگاه مردان به عنوان عاملان خشونت است. هم‌اکنون ما هیچ نسخه‌ای از این ۳۲ جلد گزارش را نمی‌توانیم در مرکز وزارت کشور و یا معاونت امور زنان پیدا کنیم.»
تحقیقاتی که مولاوردی از آن صحبت می کند، در دوره ای انجام شده بود که زهرا شجاعی مسئولیت مرکز امور زنان ریاست جمهوری را به عهده داشت. شجاعی آنچه را که در معاونت زنان دولت نهم اتفاق افتاد، در دو جمله خلاصه می کند و می گوید: «تحقیقات در هر کشوری باید جزو سرمایه های آن کشور باشد. شاید نیاز به بازنویسی و نقد آن تحقیق وجود داشته باشد اما از بین بردن آنها آدم را یاد دوران مغول می اندازد.»
زهرا شجاعی درباره تحقيق ملي بررسي خشونت خانگي علیه زنان و ماجرای معدوم سازی کتاب ها می گوید: «یکی از رسالت ها و وظایف دستگاه های متولی امور زنان شناسایی مشکلات زنان و ارائه راهکارهای مناسب برای رفع آنها است. مرکز امور زنان در دولت هشتم در بررسی مسایل و مشکلاتی که زنان به آن مبتلا بودند، به خشونت علیه زنان رسید و برای شناسایی دقیق آن اقدام به تحقیق کرد.»
او درباره سابقه این تحقیق می گوید: «یادم می آید در سال 1370 که رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان بودم، در ملاقاتی خصوصی خدمت رهبر رسیدم. ایشان فرمودند روابط و مناسبات غلطی را که درون برخی خانواده ها وجود دارد اصلاح کنید تا زن در خانواده جایگاهی کریمانه داشته باشد. حتی ایشان موردی را ذکر کردند که خانم پزشکی در خانه مورد ضرب و شتم همسرش قرار می گیرد و خواستند تا به موارد این چنینی نگاه دقیق تری داشته باشیم.»
شجاعی می گوید: «در آن زمان ما در ردیف کارهایی مانند ارتقای دانش آموختگی زنان، بیمه زنان خانه دار، تحکیم بنیان خانواده و سایر ماموریت های مرکز، به این موضوع هم پرداختیم. البته می دانستیم که نباید این موضوع خیلی پررنگ شود، چون ممکن بود مورد سواستفاده مجامع بین المللی و رسانه های بیگانه قرار گیرد. بنابراین یک کمیته کاهش خشونت علیه زنان با همکاری دستگاه های ذیربط مثل قوه قضاییه، بهزیستی و... تشکیل دادیم و در حال تدوین طرح ملی منع خشونت علیه زنان بودیم. از آنجا که مرکز امور زنان در آن زمان فعالیت های خود را بر اساس تحقیقات انجام می داد نه احساسات و جو زدگی، تحقیقات گسترده ای را با همکاری وزارت کشور و اعضای هیات علمی یکی از دانشگاه های معتبر انجام دادیم.»
او درباره تقسیم بندی خشونت هایی که در این تحقیق بررسی شد، می گوید: خشونت سه نوع دارد؛ خانگی، خیابانی و خشونت در محل کار. ما به دلیل پنهان بودن خشونت خانگی و این که جامعه هدف گسترده تری داشت، بر خشونت خانگی متمرکز شدیم. پژوهش ها به صورت گسترده و عمیق در 28استان کشور انجام شد و وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و استانداری ها همکاری خوبی در این زمینه با ما داشتند. در نهایت 28جلد گزارش از استان ها و 4جلد تحلیل منتشر شد. اما به دلیل آنکه این گزارش ها نیمه محرمانه بود، تنها بخش هایی از آن به اطلاع عموم رسید.
به گفته شجاعی در دولت بعدی نوع نگاه به مسایل زنان تغییر کرد: به دلیل نبود رویکرد تحقیق محور در سیاستگذاری ها و اهمیت قایل نبودن برای کارهای مطالعاتی، همه نتایج از بین برده شد. به تدریج دیدیم خبری از طرح هایی که در دست تدوین بود نیست. کم کم در سال های 84-85 متوجه شدیم که همه نتایج معدوم شده اند. در واقع نگاهی وجود داشت که این موارد، الهامات و تبلیغات بیگانه هستند. همان زمان هم حرف ها و صحبت های زیادی در این باره داشتیم اما چون هیچ وقت بنایی بر ایجاد التهاب نداشته ایم، درباره آن صحبت نکردیم. فقط می توانم بگویم رفتاری که در دولت قبل نسبت به منابع تحقیقاتی و سرمایه های انسانی کشور شد، بی سابقه بود.»
مولاوردی در 4 توییت متوالی نوشته بود: «در دولت اصلاحات کمیته ملی امحای خشونت‌علیه‌زنان تشکیل شد و پس از جلسات متعدد، پروژه ملی بررسی اشکال خشونت خانگی در ۲۸ استان کشور انجام شد. ۳۲ جلد کتاب نتیجه این طرح است. ۲۸ جلد مربوط به گزارش های مراکز استانی، سه جلد وضعیت خشونت خانگی از دیدگاه زنان به عنوان قربانی و یک جلد هم گزارش وضعیت خشونت خانگی از دیدگاه مردان به عنوان عاملان خشونت است. هم‌اکنون ما هیچ نسخه‌ای از این ۳۲ جلد گزارش را نمی‌توانیم در مرکز وزارت کشور و یا معاونت امور زنان پیدا کنیم.»
تحقیقاتی که مولاوردی از آن صحبت می کند، در دوره ای انجام شده بود که زهرا شجاعی مسئولیت مرکز امور زنان ریاست جمهوری را به عهده داشت. شجاعی آنچه را که در معاونت زنان دولت نهم اتفاق افتاد، در دو جمله خلاصه می کند و می گوید: «تحقیقات در هر کشوری باید جزو سرمایه های آن کشور باشد. شاید نیاز به بازنویسی و نقد آن تحقیق وجود داشته باشد اما از بین بردن آنها آدم را یاد دوران مغول می اندازد.»
زهرا شجاعی درباره تحقيق ملي بررسي خشونت خانگي علیه زنان و ماجرای معدوم سازی کتاب ها می گوید: «یکی از رسالت ها و وظایف دستگاه های متولی امور زنان شناسایی مشکلات زنان و ارائه راهکارهای مناسب برای رفع آنها است. مرکز امور زنان در دولت هشتم در بررسی مسایل و مشکلاتی که زنان به آن مبتلا بودند، به خشونت علیه زنان رسید و برای شناسایی دقیق آن اقدام به تحقیق کرد.»
او درباره سابقه این تحقیق می گوید: «یادم می آید در سال 1370 که رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان بودم، در ملاقاتی خصوصی خدمت رهبر رسیدم. ایشان فرمودند روابط و مناسبات غلطی را که درون برخی خانواده ها وجود دارد اصلاح کنید تا زن در خانواده جایگاهی کریمانه داشته باشد. حتی ایشان موردی را ذکر کردند که خانم پزشکی در خانه مورد ضرب و شتم همسرش قرار می گیرد و خواستند تا به موارد این چنینی نگاه دقیق تری داشته باشیم.»
شجاعی می گوید: «در آن زمان ما در ردیف کارهایی مانند ارتقای دانش آموختگی زنان، بیمه زنان خانه دار، تحکیم بنیان خانواده و سایر ماموریت های مرکز، به این موضوع هم پرداختیم. البته می دانستیم که نباید این موضوع خیلی پررنگ شود، چون ممکن بود مورد سواستفاده مجامع بین المللی و رسانه های بیگانه قرار گیرد. بنابراین یک کمیته کاهش خشونت علیه زنان با همکاری دستگاه های ذیربط مثل قوه قضاییه، بهزیستی و... تشکیل دادیم و در حال تدوین طرح ملی منع خشونت علیه زنان بودیم. از آنجا که مرکز امور زنان در آن زمان فعالیت های خود را بر اساس تحقیقات انجام می داد نه احساسات و جو زدگی، تحقیقات گسترده ای را با همکاری وزارت کشور و اعضای هیات علمی یکی از دانشگاه های معتبر انجام دادیم.»
او درباره تقسیم بندی خشونت هایی که در این تحقیق بررسی شد، می گوید: خشونت سه نوع دارد؛ خانگی، خیابانی و خشونت در محل کار. ما به دلیل پنهان بودن خشونت خانگی و این که جامعه هدف گسترده تری داشت، بر خشونت خانگی متمرکز شدیم. پژوهش ها به صورت گسترده و عمیق در 28استان کشور انجام شد و وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و استانداری ها همکاری خوبی در این زمینه با ما داشتند. در نهایت 28جلد گزارش از استان ها و 4جلد تحلیل منتشر شد. اما به دلیل آنکه این گزارش ها نیمه محرمانه بود، تنها بخش هایی از آن به اطلاع عموم رسید.
به گفته شجاعی در دولت بعدی نوع نگاه به مسایل زنان تغییر کرد: به دلیل نبود رویکرد تحقیق محور در سیاستگذاری ها و اهمیت قایل نبودن برای کارهای مطالعاتی، همه نتایج از بین برده شد. به تدریج دیدیم خبری از طرح هایی که در دست تدوین بود نیست. کم کم در سال های 84-85 متوجه شدیم که همه نتایج معدوم شده اند. در واقع نگاهی وجود داشت که این موارد، الهامات و تبلیغات بیگانه هستند. همان زمان هم حرف ها و صحبت های زیادی در این باره داشتیم اما چون هیچ وقت بنایی بر ایجاد التهاب نداشته ایم، درباره آن صحبت نکردیم. فقط می توانم بگویم رفتاری که در دولت قبل نسبت به منابع تحقیقاتی و سرمایه های انسانی کشور شد، بی سابقه بود.»
