صراط: ابوالفضل فتح الهی،نایب رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور درباره مشمولان قانون سخت و زیان آور گفت:کارهای سخت و زیان آور ،کارهایی است که در آن ها عوامل فیزیکی ، شیمیایی ، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار ، غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر ازظرفیت های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد گردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و بتوان با به کار گیری تمهیدات فنی ، مهندسی ، بهداشتی و ایمنی و غیره ، صفت سخت و زیان آور بودن را از آن مشاغل کاهش یا حذف نمود .
به گزارش تسنیم وی در توضیح اینکه منظور از نوع الف و ب در کارهای سخت و زیان آور چیست ؟ گفت:به موجب ماده 1 آیین‌نامه اجرایی بند (5) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (2) الحاقی ماده (76) قانون اصلاح مواد (72) و (77) و تبصره ماده (76) قانون تأمین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده (76) مصوب 1371 ـ مصوب 1380ـ موضوع تصویب‌نامه شماره 15365/ت36005هـ مورخ 1386.2.5 ، مشاغل به دو گروه الف و ب تقسیم بندی می شوند .
فتح الهی گفت: گروه الف: مشاغلی که صفت سخت و زیان آوری با ماهیت شغل وابستگی دارد اما می توان با به کارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آن ها را حذف نمود .
گروه ب : مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان آور بوده و با به کارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما، صفت سخت و زیان آوری آن ها کاهش یافته ولی کماکان سخت و زیان آوری آن ها حفظ می گردد .
وی درباره اینکه شرایط بازنشستگی در کارهای سخت و زیان آور چیست اظهار داشت:مطابق با بخش اول بند (ب) تبصره 2 قانون بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان آور، داشتن حداقل بیست سال متوالی و یا بیست و پنج سال متناوب اشتغال در کارهای سخت و زیان آور که در هر مورد حق بیمه مدت مزبور را نیز به صندوق تامین اجتماعی پرداخت کرده باشند بدون شرط سنی می توانند درخواست خود را به ادارات کار و امور اجتماعی استان ها جهت طرح در کمیته های استانی ارائه نمایند .
وی در ادامه با اشاره به ماده 76 و 78 قانون تأمین اجتماعی گفت:ماده 76 بیان می کند: مشمولین این قانون در صورت حائز بودن شرایط زیر حق استفاده از مستمری بازنشستگی را خواهند داشت:
تبصره 1
1-حداقل ده سال حق بیمه مقرر را قبل از تاریخ تقاضای بازنشستگی پرداخته باشند.
2-سن مرد به شصت سال تمام و سن زن به پنجاه و پنج سال تمام رسیده باشد.
تبصره 1- کسانی که 30 سال تمام کارکرده و در هر مورد حق بیمه مدت مزبور را به سازمان پرداخته باشند در صورتی که سن مردان 50 سال و سن زنان 45 سال تمام باشد می توانند تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند.
تبصره 2
الف-کارهای سخت و زیان آور کارهایی است که در آنها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی . بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد میشود که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و بتوان با به کارگیری تمهیدات فنی، مهندسی، بهداشتی و ایمنی و غیره صفت و سخت و زیان آور بودن را از آن مشاغل کاهش داد یا حذف کرد.
1- کارفرمایان کلیه کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی که تمام یا برخی از مشاغل آنها حسب تشخیص مراجع ذی ربط سخت و زیان آور اعلام شده است یا اعلام خواهد شد مکلفند ظرف دو سال از تاریخ تصویب این قانون نسبت به ایمن سازی عوامل شرایط محیط کار مطابق حد مجاز و استانداردهای مشخص شده در قانون کار و آئین نامه های مربوطه و سایر قوانین موضوعه در این زمینه اقدام کنند.
2- کارفرمایان کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی مکلفند قبل از ارجاع کارهای سخت و زیان آور به بیمه شدگان ، ضمن انجام معاینات پزشکی آنان از لحاظ قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با نوع کارها رجوع داده شده (موضوع ماده 90 قانون تامین اجتماعی)، نسبت به انجام معاینات دوره های آنان که حداقل در هر سال نباید کمتر از یک بار باشد، به منظور آگاهی از روند سلامتی و تشخیص به هنگام بیماری و پیشگیری از فرسایش جسمی و روحی اقدام کنند. وزارتین بهداشت، درمان آموزش پزشکی و کار و امور اجتماعی مکلفند تهمیدات لازم را در انجان این بند به وسیله کارفرمایان اعمال کنند.
ب- حمایت ها:
1- افرادی که حداقل 20 سال متوالی و 25 سال متناوب در کارهای سخت و زیان آور (مخل سلامتی) اشتغال داشته و در هر مورد حق بیمه مدت مذکور را به سازمان پرداخته باشند، میتوان تقاضای مستمری بازنشستگی کنند، هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور (1.5) سال محاسبه خواهد شد.
2- در صورتی که بیمه شدگان موضوع این تبصره قبل از رسیدن به سن مقرر با کمتر از (20) سال سابقه خدمت دچار فرسایش جسمی و روحی ناشی از اشتغال در کارهای سخت و زیان آور شوند با تائید کمیسیون های پزشکی (موضوع ماده 91 قانون تامین اجتماعی) با هر میزان سن و سابقه خدمت از مزایای مندرج در این تبصره برخوردار خواهند شد.
3- در مورد سایر بیمه شدگان حداقل سابقه پرداخت حق بیمه برای استفاده از مستمری بازنشستگی از تاریخ تصویب این قانون هر سال یک سال افزایش خواهد یافت تا آن که این حداقل به بیست سال تمام برسد.
4- از تاریخ تصویب این قانون برای مشمولان این تبصره چهاردرصد (4%) به نرخ حق بیمه در قانون تامین اجتماعی افزوده خواهد شد که آن هم در صورت تقاضای مشولان قانون، به طور یکجا یا به طور اقساطی به وسیله کارفرمایان پرداخت خواهد شد.
5- تشخیص مشاغل سخت و زیان اور و چگونگی احراز توالی و تناوب اشتغال، نحوه تشخیص فرسایش جسمی و روحی و سایر موارد مطروحه در این تبصره به موجب آئین نامه ای خواهد بود که حداکثر ظرف چهارماه توسط سازمان تامین اجتماعی و زارتخانه های کار و امور اجتماعی و بهداشت و درمان و آموزش پزشکی تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
6- بیمه شدگانی که دارای سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور به تاریخ قبل از تاریخ تصویب این قانون باشند می توانند با استفاده از مزایای این قانون درخواست بازنشستگی نمایند. در این صورت با احراز شرایط توسط بیمه شده، کارفرمایان مربوطه مکلفند حق بیمه مربوطه و میزان مستمری برقراری را تا احراز شرایط مندرج در تبصره (2) و همچنین چهاردرصد (4%) میزان مستمری برقراری نسبت به سنوات قبل از تصویب این قانون را یکجا به سازمان پرداخت نماید.
تبصره 3- بیمه شدگانی که دارای (35) سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه باشند می توانند بدون در نظر گرفتن شرط سنی مقرر در قانون تقاضای بازنشستگی نمایند.
تبصره 4- زنان کارگر با داشتن (20)سال سابقه کار و (42) سال سن به شرط پرداخت حق بیمه با (20) روز حقوق می توانند بازنشسته شوند.
ماده 78
کارفرما می تواند بازنشستگی بیمه شدگانی را که حداقل پنج سال پس از رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در این قانون به کار خود ادامه داده اند از سازمان تقاضا نماید.
نایب رییس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور درباره اینکه تعیین سخت و زیان آور بودن شغل یا مشاغل توسط چه کسی و به چه صورت مشخص می شود ؟ گفت:تعیین سخت و زیان آور بودن شغل یا مشاغل بر اساس بررسی سوابق و شرایط محیط کار و توسط کمیته کارشناسان موضوع ماده 2 آیین نامه اجرایی و متعاقباً کمیته استانی موضوع ماده 8 آیین نامه اجرایی مربوطه مشخص می شود.
وی ادامه داد:حسب درخواست کارگر،کارفرما،تشکل ها ، وزارت بهداشت ، رمان و آموزش پزشکی ، وزارت کار و امور اجتماعی و صندوق تامین اجتماعی، تعیین سخت و زیان آور بودن مشاغل در هر کارگاه با بررسی سوابق ، انجام بازدید و بررسی شرایط و با تایید کمیته های استانی انجام می گیرد .
فتح الهی درباره پرداخت فوق العاده سختی کار برای کارگرانی که در کارهای سخت و زیان آور اشتغال دارند چگونه است ؟ گفت:در مواد 52 و 65 قانون کار در کارهای سخت و زیان آور مزایایی پیش بینی شده است و چنانچه کارگاه دارای طرح طبقه بندی مشاغل باشد فوق العاده سختی کار با توجه به ماهیت شغل یا محیط کار پرداخت می گردد .
وی در توضیح اینکه میزان مرخصی در مورد کارهای سخت و زیان آور به چه میزان می باشد ؟ اظهار داشت: به استناد ماده 65 قانون کار مرخصی سالیانه کارگرانی که به کارهای سخت و زیان آور اشتغال دارند 5 هفته می باشد . استفاده از این مرخصی ، حتی الامکان در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار صورت می گیرد .
وی ادامه داد: پیشنهاد می شود تأمین اجتماعی به جای حذف عناوین شغلی سخت و زیان آور در گروه الف 2سال فرجه به کارفرمایان درباره اصلاح ساختار محیط کار را اجرا کنند.
