روز گذشته دومین کنگره حزب اعتماد ملی با حضور اعضای آن و تعدادی از چهره های جریان اصلاحات برگزار شد. این کنگره به منظور تطبیق اساسنامه با قانون جدید احزاب و همچنین انتخاب اعضای شورای مرکزی جدید حزب تشکیل شد. دومین کنگره حزب اعتماد ملی بعد از یک وقفه تقریبا ده ساله برگزار شد تا اساسنامه این حزب با قانون جدید احزاب منطبق و تکلیف اعضای شورای مرکزی این حزب هم مشخص شود اما حواشی این اهداف را به گوشه رینگ بردند و طبق اظهارات برخی از چهرهای سیاسی حاضر در این کنگره حواشی و تنش ها تنها و تنها به خاطر عطش قدرت و کسب کرسی بیشتر در شورای مرکزی این حزب بود.این تنش ها و در گیری ها ما را بر این داشت تا در هفت پرده به چگونگی تشکیل حزب اعتماد ملی و حواشی روز گذشته این کنگره بپردازیم.
پرده اول؛ ماجرای تولد حزب اعتماد ملی
در جریان انتخابات ریاست جمهوری هشتم در مجمع روحانیون مبارز، مهدی کروبی با رای بالایی توانست به عنوان نامزد نهایی این مجمع انتخاب شود ولی اعضای مجمع روحانیون مبارز بعد از اعلام کاندیداتوری آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و مصطفی معین برای حمایت از کروبی مردد شدند و در ایام تبلیغات انتخاباتی، مجمع حاضر به حمایت از کروبی نشد و نمونه بارز آن حضور مجید انصاری در ستاد انتخابات هاشمی‌رفسنجانی بود. در همین راستا با وجود پا درمیانی‌ها و برگزاری جلسات از سوی موسوی‌خویینی‌ها در جماران، کروبی حاضر نشد دیگر در مجمع روحانیون حاضر شود و همین امر او را به فکر راه‌اندازی حزب اعتماد ملی انداخت.
در بخشی از اساسنامه اعتماد ملی آمده است: نام این تشکیلات براساس فراخوان عمومی و تصویب هیات‌موسس «حزب اعتماد ملی» است که از این پس در این اساسنامه به جهت رعایت اختصار، «حزب» نامیده می‌شود. هدف «حزب» در اساسنامه اینگونه بیان می‌شود: فعالیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به‌منظور سرعت بخشیدن به توسعه پایدار ملی، بسط عدالت و آزادی در نظام جمهوری اسلامی ایران و ارتقای رفاه عمومی بر مبنای مرامنامه حزب در چارچوب این اساسنامه و قانون احزاب است.
هیئت‌موسس متشکل از ۱۴ نفر بنیانگذار حزب است که عبارتند از: مهدی کروبی، جواد اطاعت، غلامرضا اسلامی‌بیگدلی، سیدابراهیم امینی، رضا حجتی، الیاس حضرتی، محمدجواد حق‌شناس، محمد زمانی‌قمی، عبدالرضا سپهوند، اعظم سقطی، اسماعیل گرامی‌مقدم، عبدالحسین مقتدایی، رسول منتجب‌نیا و سیدرضا نوروززاده.
پرده دوم؛ آغاز انتقادات و شکاف بین اصلاحات و حزب اعتماد ملی
اعتماد ملی پس از تاسیس، ضمن انتقاد از عملکرد اصلاح‌طلبان ایران در جریان مجلس ششم، رویکرد و خط فکری جداگانه‌ای را اتخاذ کرد و در جریان انتخابات مجلس هشتم نیز مسیر خود را جدا از «ائتلاف اصلاح‌طلبان» اعلام کرد. با وجود اینکه «مهدی کروبی» خود را اصلاح‌طلب می‌دانست، معتقد بود که محمد خاتمی به مخالفان اجازه داده است تا اصلاحات را تخریب کنند؛ این حزب در پی اقدامات غیرقانونی دبیرکل خود و اعضای آن پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ که با شکست مجدد مهدی کروبی همراه شد، منحل شد.
پرده سوم؛ بازداشت تعدادی از اعضای حزب اعتماد ملی در فتنه ۸۸
پس از اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ایران 88 تعداد زیادی از اعضای حزب اعتماد ملی دستگیر شدند؛ از اعضای بازداشت شده می‌توان به محمد داوری، مصطفی اخوان، جواد حق‌شناس، باقر اسکویی، محمدصادق جوادی‌حصار، زهره آشتیانی، فیاض زاهد، صالح دلدم، سیدابراهیم امینی و هنگامه شهیدی اشاره کرد؛ همچنین مهدی کروبی موسس و دبیرکل این حزب پس از آغاز فتنه در کشور سوریه و اجرایی کردن آن در کشور در ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ در حبس خانگی به سر می‌برد. دفتر حزب و روزنامه اعتماد ملی پس از انتخابات ۱۳۸۸ و ادعا‌های مهدی کروبی درباره تقلب توسط دولت دهم توقیف و پلمب شد.
پرده چهارم؛ تشدید اختلافات اصلاح‌طلبان با اعتماد ملی
عملا این حزب در انتخابات‌های ۹۲ و ۹۶ با وجود فعالیت‌های قائم‌مقام خود یعنی حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا موفقیت‌های نسبی را کسب کرد. البته در این برهه یعنی بین ۹۲ تا ۹۶ یک‌سری اختلافات در میان آنها بروز و ظهور کرد و در دی‌ماه سال ۹۵ شاهد استعفای مهدی کروبی از دبیرکلی حزب بودیم.
پرده پنجم؛ استعفای دبیرکل و قائم‌مقام حزب
کروبی در نامه‌ای که از درون حصر نوشته و انتشار پیدا کرده است از اعضای شورای مرکزی حزب اعتماد ملی می‌خواهد تا درخواست او مبنی بر استعفا از سمت دبیرکلی حزب را بررسی کنند. دبیرکل اعتماد ملی در حالی درخواست استعفا داده که چند روز گذشته خبر استعفای رسول منتجب‌نیا، قائم‌مقام این حزب هم بر خروجی‌های خبرگزاری‌ها قرار گرفت.
کروبی در نامه خود به موضوع استعفای منتجب‌نیا اشاره کرده، اما به جای کلمه استعفا از عنوان انصراف استفاده کرده و درعین حال یادآور شده است که اعضای شورای مرکزی تحت مدیریت منتجب‌نیا استعفای او را بررسی کنند. هرچند در آن زمان هیچ‌کدام از اعضای شورای مرکزی از بند‌های آن نامه حرفی نزدند، ولی همه آنها نشان‌دهنده نوعی اختلاف پیش‌آمده در این حزب بود. اختلافاتی که به دلیل نقش‌آفرینی آنها در انتخابات ۹۶ بروز و ظهور پیدا کرد.
پرده ششم؛ شورای عالی سیاستگذاری و تشدید اختلافات درونی
برخی از اعضای شورای مرکزی همچون حجت‌الاسلام منتجب‌نیا در همسویی با برخی اعضای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات مخالف همکاری حزب متبوعش با شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان بودند. رسول منتجب‌نیا تحزب‌گرایی را بهترین راه برای ادامه مسیر اصلاح‌طلبان می‌داند اما معتقد است شورای عالی سیاست گذاری نمودی از یک نوع استبداد رای و فردگرایی است و اختلافات در انتخابات هیات رئیسه مجلس هم میوه تلخ و نارس شورای عالی بوده است.
قائم مقام حزب به روند فعالیت و ترکیب شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان اعتراض دارد. تداوم اختلافات، منتجب‌نیا را بر آن داشت تا نامه‌ای مبنی‌بر استعفا دهد و کروبی تاکید دارد از کلمه انصراف استفاده کند و گویا با این درخواست نه تنها موافقت نکرده، بلکه از منتجب‌نیا خواسته تا در سایه مدیریتش این بار به موضوع استعفای دبیرکل بپردازد.
اما اعضای شورای مرکزی، نه استعفای کروبی به‌عنوان دبیرکل را پذیرفته‌اند و نه انصراف منتجب‌نیا را راهگشا و کارساز دانستند. در همین راستا کج‌دار و مریز تا انتخابات ۹۶ همدیگر را به‌گونه‌ای تحمل کرده و کنار یکدیگر نشستند.
پشت پرده اختلافات از زبان منتجب‌نیا
بعد از انتخابات، میدان ندادن شورای عالی سیاستگذاری به قائم‌مقام این حزب بار دیگر موجب دامن زدن بیشتر به اختلافات شد. به‌گونه‌ای که به گفته برخی از اعضای شورای مرکزی، اختلافات بسیاری بین گرامی‌مقدم و منتجب‌نیا و بقیه اعضا ایجاد شد. با وجود آنکه دو نفر از اعضای شورای مرکزی این حزب توانستند به شورای شهر راه پیدا کنند، منتجب‌نیا در گفتگویی مدعی شد که شورای عالی سیاستگذاری افرادی را که با خود هماهنگ‌تر است از سوی حزب اعتماد ملی در لیست شورا‌ها قرار داده است.
اعلام دومین استعفا و جایگزینی حضرتی
این اختلافات که این روز‌ها نسبت به سال گذشته بیشتر و نمایان‌تر شده بار دیگر در چهارم دی ماه سال ۹۶ منتجب‌نیا را وادار به استعفا و کناره‌گیری از حزب کرد. خبری که در ابتدا از سوی اسماعیل گرامی‌مقدم و محمدباقر ذاکری مورد تایید قرار گرفت و علت را اختلاف‌نظر در مورد تعامل یا عدم‌تعامل حزب اعتماد ملی با شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان دانستند.
اما چندی بعد حزب اعتماد ملی اعلام کرد به‌طور کل بحث استعفای منتجب‌نیا مطرح نبوده و آنچه یک خبرگزاری به نقل از اسماعیل گرامی‌مقدم منتشر کرده کذب است. روابط عمومی حزب اعتماد ملی پس از انتشار مصاحبه اسماعیل گرامی‌مقدم اعلام کرد که هیچ‌گاه منتجب‌نیا استعفا نداده بلکه نامه‌ای گلایه‌آمیز به دبیرکل حزب منتشر کرده است.
اما دیری نپایید که مهدی کروبی، دبیرکل محصور حزب اعتماد ملی طی نامه‌ای به الیاس حضرتی نماینده مردم تهران و از اعضای شاخص حزب اعتماد ملی اعضای شورای اجرایی این حزب را تعیین کردند.
دبیرکل محصور حزب اعتماد ملی که آزادانه از درون حصر مشغول حزب‌گردانی است در این نامه از الیاس حضرتی خواسته که برای پایان دادن به برخی اختلاف‌سلیقه‌ها و همچنین حرکت مستمر و روبه‌جلوی این حزب، شورای موردنظر که در راستای تفویض وظایف و اختیارات دبیرکل مطابق اساسنامه حزب تشکیل خواهد شد را در اسرع وقت با حضور افراد زیر فعال و مدیریت کند!
پرده هفتم؛ یک کنگره و هزار ماجرا!
دومین کنگره حزب اعتماد ملی روز گذشته در کانون توحید در حالی برگزار شد که حاشیه های آن پررنگ تر از متنش بود. در این کنگره محمدرضا عارف، علی مطهری، ابراهیم اصغرزاده، محمود میرلوحی، عباس عبدی، علی شکوری راد، ابراهیم امینی، محمدجواد حق شناس، رسول منتجب نیا و جمعی دیگر از اصلاح طلبان حضور داشتند.
در ابتدا رسول منتجب نیا پشت تریبون کنگره قرار گرفت و با مهر تایید زدن بر اختلافات درونی اعتماد ملی گفت: اختلاف نظرات را با دموکراسی حل می‌کنیم. سخنران دیگر محمدرضا عارف رییس فراکسیون امید بود که رمز پیروزی در همه صحنه‌ها را وحدت و همدلی دانست و بر ضرورت کنار گذاشتن اختلافات تاکید کرد.
بخش اول کنگره اعتماد ملی با شعار دادن های پی در پی در میان سخنرانی مدعوان به پایان رسید اما بخش دوم که به منظور اصلاح اساسنامه و انتخاب شورای مرکزی جدید بود منجر به درگیری و زد و خورد شد. در همین زمینه یک عضو حزب اعتماد ملی که نخواست نامش فاش شود در خصوص درگیری‌های شب گذشته در کنگره این حزب گفت: جریانی با آوردن نیروهای شهرداری به درون کنگره و حق رای دار کردن آنها قصد آن داشت که کنگره را به نفع خود تمام کند، به طوریکه وقتی تعدادی از اعضای حزب به حضور این افراد و‌نحوه رأی‌گیری اعتراض کردند، حضرتی به پشت تریبون رفت و گفت هرکس که این فرم‌ها را پر کرده باشد، حق رای دارد !
از سوی دیگر رئیس کنگره حزب شخصی بوده که به طور همزمان عضو حزب ندا نیز بوده است و در برابر اعتراض‌ها شروع به فریاد زدن می‌کند و می‌گوید شما می‌خواهید کروبی دبیرکل حزب نشود! در این لحظه تعدادی از جوانان حزب بر روی سن سالن رفته و با اعضای هیات رئیسه درگیر می‌شوند و کنگره ناتمام ماند!
این عضو حزب اعتماد ملی در ادامه گفت: زمانی که این اتفاق افتاد نماینده وزارت کشور که در سالن حضور داشت و گفت که من این کنگره برگزار کردن را قبول ندارم و در حال ترک سالن بود که حسین کروبی و حضرتی دور او را می‌گیرند و می‌گویند همین شورای دوره گذشته رأی آورده‌اند و همین‌ها را تایید کنید!
محمدجواد حق شناس عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی درباره اتفاقات کنگره در توئیتی نوشت: کنگره به دلیل حضور گروه فشار بهم خورد و ناتمام ماند.
از طرفی مهرداد سایه وند در کانال تلگرامی خود درباره توئیت حق شناس نوشت: حق شناس دروغ می گوید هیچ گروه فشار مرسومی در سالن کنگره حضور نداشت. به دکتر مطهری و دکتر تعرضی نشد. گروه فشار حاضر در سالن کنگره اعضای استیجاری بودند که ضمن برگزاری کنگره وسط سخنرانی ها بلند می شدند و از گرامی مقدم و امثالهم تعریف و تمجید می کردند. جناب حق شناس در شورای شهر هم برای پایتخت اینگونه تصمیم گیری می‌کنید؟ جناب حق شناس راست گویی و شرافت ویژگی مومن است، از دروغگویی دست بردارید. گروه فشار را شما به کنگره آوردید.
سایه وند ادامه می دهد: حجت نظری هم دروغ می‌گوید. در حالی که حجت نظری مدعی است می خواستند با قیام و قعود و تثبیت شورای مرکزی قبلی کروبی را حفظ کنند، کروبی فرم کاندیداتوری شورای مرکزی را در حصر پر کرده بود و آماده شده بود یک بار دیگر خود را در معرض قضاوت اعضای واقعی حزبش قرار دهد اما دارندگان رانت قدرت می خواستند حزب را مصادره و زمینه حذف کروبی را فراهم کنند. آقای حجت نظری لازم باشد پشت پرده ها را افشا می کنیم.
برخی از اعضای حزب اعتماد ملی نیز انگشت را به سمت حسین کروبی فرزند مهدی کروبی نشانه می روند و ماجرای اختلاف و درگیری در کنگره را متوجه دخالت های او می کنند البته پیش از این، يك عضو حزب اعتماد ملی كه نخواسته نامش گفته شود، در گفت و گو با یکی از روزنامه ها اعلام کرده كه منتجب نيا تحت تأثیر عوامل تندرو و از جمله نفوذ حسين كروبی در حزب، كنار گذاشته شده است. گفته می‌شود پيش از اين محسن رهامی هم به همين دليل مجبور به استعفا شده بود.
برخی از فعالان سیاسی جناح اصلاح طلب بر این باورند که طیف نزدیک به الیاس حضرتی درصدد است تا با حذف منتجب‌نیا و سایر نزدیکانش در شورای مرکزی، حزب را در اختیار گرفته و آن را به سایر احزاب اصلاح‌طلب مانند "اتحاد ملت" و "کارگزاران" و "شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان" نزدیک کند.
به هر حال براساس آنچه که گفته شد ظاهرا روز گذشته کودتایی درونی در حزب اعتماد ملی اتفاق افتاد و زخم کهنه اختلافات گذشته سر باز کرد، باید صبر کرد و دید تا در روزهای آینده چه تحولاتی در این حزب اتفاق می افتد و دبیر کل و اعضای شورای مرکزی دستخوش تغییرات اساسی و طیفی برخی از اعضا خواهند بود؟
