دهم خرداد به عنوان روز جهانی بدون دخانیات نام‌گذاری شده تا دولت‌ها در این راستا برنامه‌ها و راهکار‌های کنترلی و بازدارنده را در رابطه با کاهش مصرف مواد دخانی ازجمله سیگار و قلیان در پیش بگیرند.
*استعمال دخانیات به‌تمام اعضای بدن آسیب می‌رساند
به گزارش فارس، کم‌وبیش جامعه ایرانی با مواد دخانی آشنا هستند و از مضرات آن باخبرند، اما عده‌ای مضرات مواد دخانی و آسیب‌های جدی آن را تنها در حد شعار ” دخانیـات عامل اصلی سـرطان و برای سلامتی زیان‌آور است “ نوشته‌شده بر روی بسته محصولات دخانی اکتفا کرده، اما روزبه‌روز بر مصرف آن می‌افزایند و از همه نگران‌کننده‌تر اینکه دامنه مصرف مواد دخانی روزبه‌روز در حال افزایش است و به سنین پایین کشیده می‌شود.
به گفته پزشکان و محققان استعمال دخانیات، تقریباً به‌تمامی اعضای بدن آسیب رسانده و منجر به بروز بیماری‌های مختلف ازجمله سرطان ریه می‌شود که ترک مواد دخانی ازجمله سیگار خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط را به‌طور قابل‌توجهی کاهش داده و به افزایش طول عمر فرد کمک می‌کند.
استعمال دخانیات که امروزه در قالب قلیان کشیدن بیشتر ظهور و بروز کرده سلامت عمومی فرد و جامعه را کاهش می‌دهد که به‌مرورزمان این مسئله باعث تشدید بیماری‌ها و افزایش استفاده از خدمات درمانی و درنتیجه تحمیل هزینه‌های سنگین به سیستم بهداشت و درمان کشور می‌شود.
*هر قلیان معادل کشیدن ۸۰ تا ۳۰۰ نخ سیگار است
طبق بررسی محققان و پژوهشگران مصرف هر قلیان معادل کشیدن ۸۰ تا ۳۰۰ نخ سیگار است و این در حالی است که آلودگی تنباکو‌های معطر و میوه‌ای به ترکیبات سرطان‌زا را نیز باید به آن‌ها افزود و چاشنی نگرانی‌های جامعه کرد.
به استناد آمار و ارقام، نصف افراد معتاد به سیگار در دنیا که رقمی در حدود ۶۵۰ میلیون نفر را تشکیل می‌دهند زودتر از مرگ طبیعی جان خود را از دست می‌دهند.
در حال حاضر سیگار و تنباکو به‌عنوان دومین علل مرگ‌ومیر در دنیا شناخته‌شده است، ولی آمار وحشتناک‌تر حاکی از آن است که سالانه صد‌ها هزار انسان غیر سیگاری در اثر استنشاق دود سیگار نیز مبتلا به مرگ می‌شوند.
یکی از راهکاری‌های کاهنده مصرف مواد دخانی اخذ مالیات‌های سنگین است که سازمان بهداشت جهانی (WHO) آن را پیشنهاد کرده است.
طبق این پیشنهاد به‌منظور ارتقای سطح سلامت عمومی و کمک به کاهش استعمال دخانیات، کشور‌ها باید میزان مالیات بر سیگار را تا ۷۰ درصد افزایش دهند.
تصمیم به افزایش مالیات بر مصرف مواد دخانی در حالی رقم می‌خورد که در ایران نمایندگان مجلس شورای اسلامی با فوریت، طرح مصرف قلیان در قهوه‌خانه‌های مجوز دار سنتی را از مقررات ممنوعیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی مستثنا کردند.
این در حالی است که وزارت بهداشت و درمان با همکاری دستگاه‌های مرتبط تلاش‌های بسیار زیادی در رابطه با معرفی مضرات مواد دخانی کرده است.
* آزادسازی قلیان هیچ توجیهی ندارد
نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار فارس در رشت این قانون را به‌نوعی شکستن قبح قلیان در جامعه دانست و اظهار کرد: با آزاد شدن قلیان در جامعه زشتی‌های آن از بین رفته و جامعه مریض‌تر می‌شود.
محمدحسن قربانی تصویب چنین قانونی را تأمل‌برانگیز توصیف کرد و افزود: در شرایطی که اولویت اصلی کشور اشتغال و کاهش بیکاری است نباید آزادسازی قلیان در قهوه‌خانه‌ها مدنظر نمایندگان باشد.
نماینده مردم آستانه‌اشرفیه در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه آزادسازی قلیان هیچ توجیهی ندارد گفت: سالانه تعداد بی‌شماری از مردم در پی استعمال دخانیات سلامتی خود را از دست می‌دهند و میلیارد‌ها تومان برای درمان آن‌ها هزینه می‌شود.
وی افزود: قلیان ضرر‌های مضاعف بر مصرف سیگار دارد و وزارت بهداشت برای معرفی ضرر‌های سیگار تاکنون زحمت‌های بسیار زیادی کشیده بود که با آزادسازی قلیآن‌همه تلاش‌ها عملاً بی‌نتیجه خواهد ماند.
* جامعه باید آگاهانه مصرف مواد دخانی را کم کند
عضو دیگر از کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز در گفتگو با خبرنگار فارس در رشت با بیان اینکه هرقدر قلیان در کشور کمتر مصرف شود برای جامعه بهتر خواهد بود و باید مصرف مواد دخانی در کشور کاهش پیدا کند اظهار کرد: متأسفانه روزبه‌روز مصرف مواد دخانی ازجمله قلیان در حال افزایش است و چندین میلیون نفر در کشور از مواد دخانی مصرف می‌کنند که نمی‌توان آن‌ها را به ترک سیگار و مواد دخانی وادار کرد.
منوچهر جمالی با بیان اینکه باید با ایجاد راهکار و یا سیاستی جامع و درست جامعه را آرام‌آرام از مصرف مواد دخانی دور کنیم افزود: جامعه باید آگاهانه مصرف مواد دخانی را کم کند، بسیاری از بیماری‌ها منشأ مواد دخانی دارند و سالانه عده‌ای زیادی در کشور براثر مواد دخانی دچار بیماری ازجمله سرطان می‌شوند.
نماینده مردم رودبار در مجلس شورای اسلامی با اشاره به واردات مواد دخانی ازجمله تنباکو‌های غیرمجاز به کشور و آسیب‌های دنباله‌روی آن گفت: بخشی از توتون موردنیاز کشور از خارج کشور نیز وارد می‌شود و نگرانی‌هایی از این حیث وجود دارد که مبادا توتون و مواد دخانی موردنیاز کشور خارج از کشور وارد شوند که هم به‌سلامت و هم به اقتصاد کشور ضربه وارد کنند.
قلیانی که تا دیروز از سوی همه ترد می‌شد و بسیاری از خانواده‌ها استفاده آن برای خود و فرزندان را قبیح و مضر می‌دانستند امروز با قانونی شدن عرضه آن در قهوه‌خانه‌های مجاز که عملاً همان قلیان سرا‌ها هستند روبرو شده‌اند و در بلاتکلیفی به سر می‌برند.
مجلس با این گام غیر کارشناسانه خود به بهانه حفظ و یا ایجاد اشتغال در کشور که به اذعان برخی از کارشناسان جزو بیکاری پنهان محسوب می‌شود به نحوی به جامعه پشت کرده است.
علیرغم همه مضرات مواد دخانی نگرانی دیگری جامعه را تهدید می‌کند و آن‌هم کاهش سن اعتیاد در کشور است.
متأسفانه در حال حاضر سن اعتیاد به نوجوانان در حال تحصیل در مقطع متوسطه رسیده و مسئولان باید برای رفع آن تصمیمی اساسی و تدبیری به‌جا داشته باشند.
*کاهش سن مصرف مواد دخانی در کشور
رئیس مجمع نمایندگان گیلان در گفتگو با خبرنگار فارس در رشت با اشاره به کاهش سن مصرف مواد دخانی در کشور اظهار کرد: متأسفانه سن اعتیاد در کشور به سنین پایین ازجمله نوجوانان در مدارس کشیده شده است و باید برای مقابله با افزایش مصرف مواد دخانی و افیونی و کاهش سن اعتیاد بسته‌های فرهنگی و سلامتی در سطح مدارس تعریف شود.
جبار کوچکی نژاد خانواده‌ها را بزرگ‌ترین سد در مقابل اعتیاد نوجوانان دانست و افزود: خانواده‌ها باید بیشتر مراقب فرزندان خود باشند، چون هیچ‌گاه جامعه دلسوزتر از خانواده‌ها نمی‌تواند نوجوانان را از خطر اعتیاد آگاه کند.
نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مصرف مواد دخانی با علم و دانش قابل‌جمع نیست گفت: همه وظیفه‌داریم در جهت ایجاد جامعه پاک و به‌دوراز مواد دخانی نقش داشته باشیم و با معرفی مضرات آن جامعه را آگاه کنیم.
*نمی‌توان هزینه درمان ۵۵ هزار نفر مرگ‌ومیر ناشی از مصرف دخانیات را پرداخت
نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز در گفتگو با خبرنگار فارس در رشت با اشاره به کاهش سن مصرف مواد دخانی در جامعه، بهترین راه مبارزه با دخانیات را وضع مالیات بر خرده‌فروشی‌ها دانست و اظهار کرد: همه باید بپذیرند که در پی مصرف دخانیات باید مالیات آن را نیز بپردازند.
قربانی افزود: برخی‌ها موافق‌اند که محدودیت‌هایی باید برای تولید، تولید مشترک یا برند‌ها ایجاد کنند، اما وضع مالیات بر خرد فروشی‌ها بهترین شیوه کنترل مصرف دخانیات است.
نماینده مردم آستانه‌اشرفیه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به عوارض مصرف مواد دخانی و تحمیل هزینه‌های گزاف در دست دولت بیان کرد: ما نمی‌توانیم هزینه درمان ۵۵ هزار نفر مرگ‌ومیر ناشی از مصرف دخانیات را بپردازیم.
کاهش سن مصرف مواد دخانی در کشور ازجمله در بین نوجوانان و محصلان جامعه نیازمند تفکر و تصمیم اساس از سوی مسئولان در بخش‌های تقنینی، اجرایی و قضائی است.
باخبر شدن از عوارض و آسیب‌های مواد دخانی در بین نوجوانان و محصلان جامعه حق آن‌ها است و آموزش‌وپرورش باید با گنجاندن محتوای آموزشی درس‌نامه و کتب درسی اطلاعات مورد نیاز برای آگاهی یافتن از مضرات سیگار و قلیان را در اختیار دانش آموزان بگذارد.
به گفته ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت و درمان، در ایران سالانه ۱۰ هزار میلیارد ریال خرج خرید سیگار می‌شود؛ این در حالی است که هزینه درمان مستقیم بیماری‌های مرتبط با دخانیات ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان و هزینه درمان غیرمستقیم در این حوزه که منجر به از دست رفتن سال‌های عمر می‌شود ۴۰ هزار میلیارد تومان است و درمجموع ۸۰ هزار میلیارد تومان به دلیل مصرف دخانیات در کشور هزینه متحمل می‌شویم.
بااینکه دغدغه مسئولان وزارت بهداشت افزایش مالیات بر مصرف مواد دخانی بوده، اما بازهم نتایج ارزیابی‌ها از عملکرد مجلس نشان می‌دهد که در این راستا گام‌های برداشته‌شده به نفع سلامت جامعه نبوده است.
*مخالفت مجلس با افزایش مالیات مواد دخانی در لایجه بودجه ۹۷
مجلس شورای اسلامی در بررسی لایحه بودجه سال ۹۷ کل کشور با افزایش مالیات با مواد دخانی مخالفت کرد درحالی‌که در برنامه ششم میزان عوارض برای سیگار مشخص‌شده و دولت نیز باید آن را اجرایی کند.
منطقی است که تنها راه کاهش مصرف سیگار در کنار فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی به کار گرفتن از ابزار‌های بازدارنده است.
با توجه به اینکه مصرف سیگار و مواد دخانی روزبه‌روز در جامعه در حال افزایش است و به سنین پایین‌تر کشیده می‌شود با افزایش مالیات سهم قابل‌توجهی از میزان مصرف کاهش پیدا می‌کرد، چون با افزایش مالیات و گران شدن قیمت نهایی سیگار طبیعتاً استقبال مصرف‌کننده از آن کاهش پیدا می‌کرد.
به گفته وزیر بهداشت و درمان قیمت سیگار در همه جای دنیا گران‌تر از ایران است و دلیلش هم آن است که قیمت روی مصرف اثر می‌گذارد.
هاشمی با بیان اینکه طبیعی است که اگر سیگار رایگان شود، مصرفش بسیار بیش از میزان فعلی افزایش می‌یابد افزود: طبیعی است که در این میان صنفی که درگیر تولید یا واردات است، به منافعشان فکر می‌کنند.
وزیر بهداشت و درمان همچنین اذعان کرده بود که «وقتی تعدادی از نمایندگان مجلس وارد صحنه می‌شوند و با تعصب از افزایش عوارض سیگار جلوگیری می‌کنند و یا مصرف قلیان در برخی مجموعه‌ها آزاد می‌شود، برایم واقعاً جای سؤال است، نمایندگان مجلس انسان‌های شریفی هستند و قطعاً نمی‌خواهند آسیبی به موکلانشان وارد شود، بر همین اساس تصورم آن است که اطلاعات ناقص به آن‌ها داده‌شده و اگر اطلاعات دقیق‌تری در اختیارشان قرار گیرد، حداقلش این است که از یک‌رویه غلط حمایت نخواهند کرد.»
افزایش مصرف سیگار و سایر مواد دخانی در کنار بی‌توجهی مجلس در حالی رقم می‌خورد که مردم نیز پول خود را دود می‌کنند و با توجه به مضرات سیگار امراض را به جان می‌خرند و هزینه‌های درمان را بر دولت تحمیل می‌کنند.
حمایت برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از تولیدکنندگان سیگار و بی‌توجهی آن‌ها به‌سلامت مردم جامعه در عدم موافقتشان با افزایش مالیات بر مصرف مواد دخانی بر همگان آشکار است و لازم است مردم خودشان به فکر سلامتی‌شان باشند.
