خیلیها وحید مرادی را نمیشناختند و حتی نام او را نشنیده بودند، اما وقتی خبر قتلش در زندان رجایی شهر کرج منتشر شد و فیلم این قتل دست به دست در شبکههای مجازی چرخید؛ وحید مرادی به داغترین موضوع رسانهها و شبکههای اجتماعی تبدیل شد. همین مسئله باعث شد تا به تعداد دنبال کنندگان صفحه اینستاگرامی این شرور معروف نیز اضافه و حتی برای این دسته از مخاطبان مراسم تشییع جنازه و بازنشر فیلمهای قبلی وحید مرادی جذاب شود! جذابیت این شرور معروف تهرانی تا جایی پیش رفت که محسن قرایی، کارگران فیلم «سد معبر» تصمیم گرفت تا فیلم تازه خود را درباره وحید مرادی تولید کند.
وحید مرادی؛ قهرمان یا شرور؟
به گزارش جوان آنلاین وحید مرادی به قول خودشان از «خوبای تهران» بود و حضوری پر سر و صدا در اینستاگرام داشت؛ عربده میکشید، رجز میخواند و چندین بار به زندان رفته بود. پشت گردنش نوشته بود، KING! عقاب ایران بود و تمام تنش رد چاقو و تتو داشت!
او پنج سال پیش ازدواج کرده بود و یک پسر چهار ساله دارد. میگفت: «یک پسر چهار ساله دارم که دوست ندارم راه مرا برود؛ برود دکتر شود، آدم حسابی شود. من اشتباه کردم، و در زندگیام فقط حسرت خوردم.»
خودش میگفت: در تعقیب و گریزهای پلیس هفت بار تیر خورده! قدرتنماییهایش در اینستاگرام، خالکوبیهای عجیب روی بدنش، ١٤ بار حبس و چندینسال درگیریهای خونین، سرانجام او را به یک قاتل تبدیل کرد؛ شروری که از ١٧ سال پیش تا کنون سلاح به دست با قلدری در محلههای مختلف تهران و کرج قدرتنمایی میکرد و به خاطر فیلم قلدریهایش به شاخ اینستاگرام تبدیل شده بود. در فیلمی که پس از بازداشت از او منتشر شد، میگوید این صفحات را دیگران برای او ساختهاند و خودش یک گوشی معمولی دارد. میگفت: لقب ندارد و همه باید به نام و فامیل صدایش بزنند: وحید مرادی!
مرادی که به جرم قتل راهی زندان شده بود، اما با رضایت خانواده مقتول آزاد شد؛ اما بار دیگر به جرم قتل حسین گودرزی به زندان رفت؛ حسین گودرزی رفیق وحید مرادی بود و در مهمانی جشن آزادی وحید به خاطر فحشی که به وحید داده بود به قتل رسید.
سرانجام این شرور معروف در زندان و به دست هم زندانیهایش به قتل رسید و انتشار فیلمی از رجز خوانی زندانیان با قمههای دست ساز پس از کشتن او باعث شد تا بسیاری از افراد از وضعیت زندانها انتقاد کنند؛ اینکه چرا باید کسی در آنجا قمه داشته باشد و چه کسی مسئول جان زندانیان است؟ از سوی دیگر، اما سوالی که مطرح شد این بود که چرا باید شخصی که زندگیاش سراسر جرم و خلاف بوده و پس از شانزده بار زندان در نهایت به جرم کشتن بهترین دوستش زندانی میشود و آنجا به قتل میرسد، و اینکه چرا یکباره در چشم بعضیها تبدیل به یک قهرمان میشود؟
سرمایه اجتماعی در کشورمان در حال از بین رفتن است!
دکتر مهدی اسماعیل تبار، روانشناس مطرح کشورمان درباره با حاشیههای ادامه دار پس از قتل وحید مرادی به خبرنگار «جوان آنلاین» میگوید: «اینکه وحید مرادی چه کسی است اصلا برایم مهم نیست، چون جایی در زندگی من ندارد، اما وقتی میگویید که این شرور برای بسیاری از افراد مهم شده و او را تبدیل به یک فرد مهمی کرده است باید بگویم که در بحث رسانهها و اطلاع رسانی دو رویکرد جداگانه داریم؛ یک رسانه حکومتی و یک رسانه فردی؛ که رسانه فردی میتواند هر کسی با هر هویتی باشد. مثلا حتی دختر بچه ۱۲ ساله که در فضای مجازی فحش جنسیتی مردانه میدهد! از سوی دیگر باید گفت که در فضای مجازی و اینستاگرام اتفاقات عجیب و غریبی میافتد و خیلی از مسئولان از آن بیخبرند. برای مثال من ۱۰۰ میلیون تومان هزینه میکنم و در اینستاگرام مطرح میشوم! بنابراین ممکن است که این صفحات مجازی، دنبال کنندگان و کامنتهایی که در آن نوشته میشود، خیلی واقعی نباشد.»
این روانشناس ادامه میدهد: «ما یک مفهومی داریم به اسم سرمایه اجتماعی که متاسفانه در کشورمان در حال از بین رفتن است! متاسفانه مدیریت فضای مجازی در کشورمان وجود ندارد و باید بگویم که مهمتر از حاشیههای پیشامده درباره وحید مرادی، عدم مدیریت فضای مجازی است!»
حد وسط نداریم! یا فیلتر میکنیم یا آن را آزاد میگذاریم
اسماعیل تبار با انتقاد از عملکرد مسئولان در مدیریت فضای مجازی میگوید: «حد وسط نداریم! یا باید فیلتر کنیم یا آن را آزاد بگذاریم. رفتارمان نشان میدهد که اصلا به فکر آموزش و استفاده صحیح از فضای مجازی نیستیم.»
مهدی اسماعیل تبار مثالی درباره شاخهای اینستاگرامی میزند و میگوید: «پسری را میشناسم که میخواست رنگ موهای سرش را آبی کند! به من گفت: «من نمیخواهم موهای سرم آبی باشد، فقط میخواهم از آن عکس بگیرم و در صفحه اینستاگرامیام بگذارم. چون که اگر دنبالکننده صفحه من زیاد شود و بتوانم برایش آگهی بگیرم، پولدار خواهم شد!» او برایم مثالی میزد و میگفت: «یکی از دوستانم که تنها زندگی میکند و شاخ اینستاگرام شده، در خانه نشسته و از طریق آگهی در صفحهاش درآمد هنگفتی دارد!»
چرا زندگی وحید مرادی فیلم میشود؟
این روانشناس مطرح کشورمان درباره اینکه چرا قرار است زندگی وحید مرادی تبدیل به فیلم شود، اظهار میکند: «یک نفر در عالم سینما میبیند که یک نفر مورد توجه تعداد زیادی از افراد قرار گرفته، تصمیم میگیرد که فیلم آن را هم بسازد. ما باید ببینیم چرا این داستان اصلا جذاب شد؟ چون سونامی است که در فضای مجازی ایجاد شده و دلیل آن هم فقر رسانههای رسمی و مردمی که تشنه دنبال کردن حاشیههای چنین موضوعاتی هستند. از طرفی عقده فروخورده برخی افراد و اینکه تا به حال فرصت و امکان حرف زدن نداشتهاند باعث شده که حالا از دیدن هنجارشکنی لذت ببرند و آنهایی که در فضای حقیقی نمیتوانند حرفی بزنند در این فضای مجازی و در صفحات پرمخاطب اینستاگرام خودشان را تخلیه میکنند. ابزاری هم که برای این کار لازم دارند فقط یک سیم کارت و یک هویت جعلی در فضای مجازی است.»
فقط ۳ درصد از بودجه سلامت کشور مربوط به سلامت روان است؛ آن هم برای بیمارستانهای روانی!
اسماعیل تبار درباره شخصیت وحید مرادی میگوید: «تحلیل شخصیت وحید مرادی و امثال او کار بسیار سختی است. شاید در حق وحید مرادی هم ظلم شده باشد، معلوم نیست که این آدم شخصیت مثبتی است یا منفی. اینکه یک نفر را کشته و بعد هم کشته شده است. اما موضوعی که جامعه ما آن را کم دارد سعه صدر و بردباری است؛ که البته آن هم دلیل دارد؛ از ۱۰۰ هزار میلیارد بودجه سلامت کشور فقط ۳ درصد آن مربوط به سلامت روان است که آن هم به تختهای بیمارستانهای روانی تعلق میگیرد. شاید وحید مرادی هم قربانی خانواده، سیستم آموزشی و جامعه شده باشد که اصلا موضوع سلامت روان برایش مهم نیست؛ و حالا بعد از مرگ این شخص نیز ماجرا ادامه پیدا کرده و حتی قرار است فیلم آن هم ساخته شود! و به نظرم با این روشی که در پیش گرفتهایم من اصلا تعجب نمیکنم که داستان وحید مرادی در ۲۰ سال آینده وارد کتابهای درسی دانش آموزان شود!»
به جای تبلیغ کتابهای کنکور، کتابهای مهارتهای زندگی را تبلیغ کنیم
این روانشناس به عدم برنامه ریزی برای سلامت روان در کشور اشاره میکند و میگوید: «به جای تبلیغ کتابهای کنکور در تلویزیون، کتابهای مهارتهای زندگی را تبلیغ کنیم. چرا ۹۹ درصد کتابهای سلامتهای روان ترجمه و از خارج از کشور است؟»
او با ذکر این مسئله که آسیب فضای مجازی به دلیل ندانستنهای مردم و ضعف مدیریتی دولتها شکل گرفته است، اظهار میدارد: «برای ورود به شبکههای اجتماعی فقط یک موبایل لازم است و ما فرهنگ سازی در این زمینه نداریم. در حالی که موبایل هوشمند مالک هوشمند میخواهد. اما متاسفانه موبایل برای برخی افراد که اصلا احتیاجی به آن ندارند بیش از یک عدد است!»
مهدی اسماعیل تبار در پایان درباره اینکه چطور میتوانیم جامعه سالمتری داشته باشیم، میگوید: «برای اینکه شاهد پدیده وحید مرادی در کشور نباشیم باید آگاهی عمومی را بالا ببریم. متاسفانه اینکه مردم در فضای مجازی زندگی میکنند معنویت و اخلاقیاتشان را تحت تاثیر قرار داده است و باید مراقب این اتفاق باشیم.»