اقدام به خودکشی عملی است که فرد به دلایل و شیوه‌های گوناگون با آسیب زدن به جسم خود سعی در از بین بردن خویشتن دارد. بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی اقدام به خودکشی عبارت است از عملی که در آن شخص آگاهانه و بدون مداخله دیگران به خود آسیب میزند.
به گزارش ایسنا اقدام به خودکشی به عنوان دهمین عامل مرگ و میر در ایران شناخته شده است و از نظر اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی به عنوان یک معضل مهم در جامعه مطرح است. از ۴۵ سال گذشته تا به حال میزان اقدام به خودکشی در جهان ۶۰ درصد افزایش داشته است.
بررسی‌ها نشان دادند که علل اقدام به خودکشی متفاوت بوده و می‌توان آن را در سه حیطه‌عوامل روانی (شکست عاطفی، اختلالات روانی، شکست تحصیلی و...)، مسائل اجتماعی (مشکلات خانوادگی، فقر، بیکاری، طلاق و...) و بیماری‌های جسمی جای داد.
خودکشی در جهان با شیوه‌های مختلفی انجام می‌شود مانند حلق‌آویز کردن، مسمومیت دارویی، خودسوزی و اسلحه‌ی گرم. بیشترین شیوه اقدام به خودکشی در امریکا و ایتالیا حلق‌آویز کردن، استفاده از داروها و اسلحه‌ی گرم بوده است.
دکتر کوروش سایه میری، عضو مرکز تحقیقات پیشگیری از آسیب‌های روانی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی ایلام و همکارانش با بررسی مقالات منتشر شده در کشور طی سال‌های ۱۳۹۳-۱۳۸۰ به بررسی شیوع و علت‌های اقدام به خودکشی در ایران پرداختند.
در این پژوهش ابتدا کلیه مقاله‌ها با عنوان شیوه و علل اقدام به خودکشی جمع‌آوری و لیستی از چکیده مقالات تهیه شد و ۲۱ مقاله (بیش از ۹۰ هزار مورد اقدام به خودکشی) مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
نتایج این مطالعه که در آخرین شماره فصل‌نامه‌ی «کومش» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی سمنان منتشر شده است، نشان داد که بیشترین شیوه اقدام به خودکشی مربوط به مصرف دارو و کمترین شیوه حلق‌آویز کردن بود. همچنین مشکلات خانوادگی و شکست تحصیلی به ترتیب بیشترین و کمترین علل اقدام به خودکشی بودند.
کمترین میزان شیوع اقدام به خودکشی با شیوه مصرف دارو مربوط به مطالعه‌استان ایلام و بیشترین میزان مربوط به مطالعه کاشان بود. کمترین و بیشترین میزان استفاده از روش خودسوزی به ترتیب به گیلان و ایلام تعلق داشت. همچنین در شیوه‌های خودزنی، حلق‌آویز کردن، مصرف مواد مخدر و سم به ترتیب کمترین میزان مربوط به گلستان، نیشابور، چهارمحال بختیاری و بوشهر بود و بیشترین میزان به سمنان، هرمزگان، کاشان و همدان تعلق داشت.
در مطالعات مورد بررسی بیشترین میزان اقدام به خودکشی ناشی از مشکلات خانوادگی مربوط به مطالعه استان البرز و کمترین میزان مربوط به تبریز بود. بیشترین شیوع اقدام به خودکشی به علت بیماری‌های روانی مشکلات عاطفی، اعتیاد، فقر و بیکاری و شکست تحصیلی به ترتیب متعلق به همدان، نیشابور، کرمانشاه و تبریز و کمترین میزان به استان‌های مرکزی، اردبیل و شهرستان نیشابور بود.
سایه میری، عضو مرکز تحقیقات پیشگیری از آسیب‌های روانی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی ایلام و همکارانش در خصوص کاهش و حذف عوامل زمینه‌ساز خودکشی پیشنهاد کردند تا مسئولین و سازمان‌های مربوطه توجه به حل مسائل و مشکلات خانوادگی، مسائل تحصیلی، بحران اشتغال و ازدواج آسان را در دستور کار قرار دهند. همچنین با تاسیس مراکز مشاوره‌خانواده، آموزش گروه‌های در معرض خطر، ارجاع و پیگیری بیماران جسمی و روانی و محدود کردن دسترسی به داروها و وسایل کشنده، اقدامات موثری در جهت کاهش این معضل اجتماعی انجام دهند.
