برفک دهان یک عفونت قارچی است که هم در نوزادان و هم در افراد بزرگسال، نسبتا شایع است. برفک دهان معمولا دهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اغلب ناشی از اختلال pH در بدن است. برفک دهان می‌تواند عارضه‌ی جانبی یک بیماری نیز باشد. با ما همراه باشید تا با برفک دهان، علت‌ها و علائم و راهکار‌های طبیعی درمان آن بیشتر آشنا شوید.
به گزارش برترین ها برفک دهان یک عفونت قارچی است که توسط کاندیدا آلبیکنس به وجود می‌آید. کاندیدا یک مخمر است و همیشه به مقدار بسیار کم در دهان بیشتر افراد وجود دارد، اما اگر شرایط رشد آن مناسب باشد، این قارچ می‌تواند فورا تکثیر شده و عفونت ایجاد کند. برفک دهان اغلب به صورت تشکیل لایه‌ای سفید ظاهر می‌شود که روی تمام دهان و حلق را پوشش می‌دهد.
روش‌های درمان برفک دهان
برخی از شایع‌ترین علت‌های برفک دهان در نوزدان و بزرگسالان شامل موارد زیر می‌شود:
برفک دهان در افراد بزرگسال
درمان‌های سرطان: درمان‌های سرطان مانند شیمی درمانی می‌توانند به غشای مخاطی دهان آسیب بزنند و برفک دهان ایجاد کنند..
دندان مصنوعی: استفاده از دندان مصنوعی می‌تواند سبب برفک دهان شود. این یکی از علت‌های اصلی به وجود آمدن برفک دهان در افراد سنین بالا که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند است.
بیماری‌ها: افرادی که دچار بیماری‌هایی مانند ایدز و دیابت هستند ممکن است دچار برفک دهان شوند.
سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند برفک دهان ایجاد کند.
داروها: استفاده از دارو‌هایی مانند آنتی بیوتیک‌ها و کورتیکواستروئید‌ها می‌توانند منجر به برفک دهان شوند.
برفک دهان در نوزادان
سرایت از مادر: بیشتر نوزادان در زمان تولد، برفک دهان را از مادر خود می‌گیرند. معمولا این اتفاق در صورتی می‌افتد که مادر سابقه‌ی عفونت قارچی واژینال از همان نوعی را داشته باشد که سبب برفک دهان می‌شود.
ضعف سیستم ایمنی: بچه‌ها سیستم ایمنی ضعیفی دارند و از این رو به راحتی می‌توانند مبتلا به قارچ و برفک دهان شوند.
آنتی بیوتیک‌ها: احتمال ابتلا به برفک دهان در بچه‌هایی که تحت درمان با آنتی بیوتیک هستند زیاد است.
علائم و نشانه‌های برفک دهان
علائم برفک دهان در ابتدا به سختی قابل مشاهده‌اند، اما به مرور زمان و با رشد بیشتر به عفونت خفیف تا متوسط تبدیل می‌شوند. متداول‌ترین علائم و نشانه‌های مرتبط با برفک دهان شامل موارد زیر می‌شوند:
تشکیل لایه‌ای سفید و پست و بلندی دار در تمام سطح دهان و لوزه‌ها و گاهی سقف دهان.
علائم خونریزی خفیف در صورت خراشیدگی‌های لایه‌ی سفید.
برآمدگی‌های زیر لایه‌ی سفید ممکن است دردناک شوند.
خشکی و ترک خوردگی در گوشه‌های دهان.
مشکل در بلع و حرف زدن.
کاهش حس چشایی.
بد مزه شدن دهان.
نوزادان نیز ممکن است در صورت ابتلا به برفک دهان به سختی بتوانند شیر بخورند.
هر چند این علائم معمولا بی‌خطرند، اما اگر برفک دهان درمان نشده رها شود می‌تواند شدت بگیرد و حتی زندگی روزمره را با مشکل روبرو کند؛ بنابراین همیشه توصیه می‌شود هر چه زودتر به محض مشاهده‌ی اولین علائم برفک دهان به فکر درمان آن باشید. راهکار‌های خانگی و طبیعی برای رفع برفک دهان وجود دارند.
آیا برفک دهان مُسری است؟
اگر مبتلا به برفک دهان باشید، این امکان وجود دارد که قارچ‌های عامل این عارضه را با بوسیدن به شخص دیگری منتقل کنید. قارچ‌هایی که سبب برفک دهان می‌شوند می‌توانند سبب عفونت در سایر قسمت‌های بدن نیز بشوند.
ضمنا کاندیدا آلبیکنس در محیط ما بسیار معمول است و ابتلا به این عفونت قارچی لزوما به این معنی نیست که از یک نفر دیگر آن را گرفته‌اید.
روش‌های درمان برفک دهان
برفک دهان و شیردهی
همان قارچ‌هایی که سبب برفک دهان می‌شوند می‌توانند عامل عفونت قارچی روی سینه‌ها نیز باشند. این قارچ‌ها می‌توانند بین مادر و کودک طی دوره‌ی شیردهی رد و بدل شوند. اگر کودک شما برفک دهان داشته باشد می‌تواند این قارچ‌ها را به سینه‌های شما و یا سایر قسمت‌های پوست‌تان انتقال بدهد. اگر عفونتی در سینه‌های‌تان دارید یا دچار عفونت نوک پستان هستید، شما هم می‌توانید این قارچ‌ها را به دهان کودک یا پوست او انتقال بدهید.
ضمنا به این علت که قارچ می‌تواند بدون ایجاد عفونت، روی پوست زندگی کند، کودک شما می‌تواند مبتلا به برفک دهان شود در حالی که شما هیچ علامتی از عفونت و قارچ روی سینه‌های‌تان ندارید.
علائم عفونت قارچی در سینه‌ها
درد در سینه‌ها هنگام شیردهی یا بعد از آن
خارش یا احساس سوزش در نوک سینه‌ها
لکه‌های سفید یا بی‌رنگ روی نوک سینه‌ها یا اطراف آن
پوسته شدن نوک سینه‌ها یا اطراف آن
نکته: برای درمان برفک دهان در کودکان همیشه بهتر است از پزشک کمک بخواهید.
راهکار‌های خانگی درمان برفک دهان
سرکه سیب
شما به یک لیوان آب، یک قاشق غذاخوری سرکه سیب و کمی عسل نیاز دارید. یک لیوان آب را گرم کنید، سرکه سیب را به آن اضافه کرده و در صورت تمایل کمی عسل هم در آن بریزید و یک یا دو بار در طول روز این ترکیب را بنوشید.
سرکه سیب دارای خاصیت ضد قارچی بوده و نوشیدن روزانه‌ی آن کمک می‌کند با عفونت قارچی ناشی از برفک دهان مبارزه کنید.
روغن نارگیل
شما به یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل نیاز دارید. هر روز صبح با معده خالی، روغن نارگیل در دهان‌تان بچرخانید، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه این کار را ادامه دهید و سپس تف کنید. روغن نارگیل می‌تواند به درمان برفک دهان کمک کند، زیرا خاصیت ضد قارچ دارد و می‌تواند به رفع عفونت ناشی از برفک دهان کمک کند. خاصیت آنتی اکسیدانی روغن نارگیل برای پاکسازی سموم داخل بدن نیز مفید است.
ماست
فقط به یک قاشق چایخوری ماست نیاز دارید. ماست را داخل دهان‌تان قرار دهید و بگذارید ۵ دقیقه بماند، سپس ماست را بخورید. این کار را دست کم سه بار در روز انجام دهید. ماست، تولید پروبیوتیک‌ها را در بدن افزایش می‌دهد و بیشتر شدن باکتری‌های خوب در داخل دهان به درمان برفک دهان کمک می‌کند.
جوش شیرین
شما به یک دوم قاشق چایخوری جوش شیرین و یک لیوان آب نیاز دارید. جوش شیرین را در آب بریزید و خوب حل کنید. دهان‌تان را با این محلول بشویید. دست کم ۲ تا ۳ بار در روز این کار را انجام دهید تا نتیجه بگیرید. جوش شیرین که به نام سدیم بی‌کربنات نیز معروف است، قارچ‌های مخمر را که سبب برفک دهان می‌شوند از بین می‌برد.
عصاره‌های گیاهی و روغنی برای درمان برفک دهان
روغن درخت چای
شما به دو قاشق چایخوری روغن درخت چای و دو قاشق چایخوری آب نیاز دارید. روغن درخت چای و آب را با هم ترکیب کنید و محلول به دست آمده را ۳۰ تا ۶۰ ثانیه در دهان بچرخانید و سپس تف کنید. این کار را چند بار در روز انجام دهید.
روغن درخت چای یک ضد عفونی کننده‌ی طبیعی است و خاصیت ضد التهابی دارد. روغن درخت چای می‌تواند با قارچ‌هایی که سبب برفک دهان می‌شوند مبارزه کرده و جلوی تکثیر آن‌ها را بگیرد.
روغن ارگانو
سه تا شش قطره روغن ارگانو را در یک لیوان آب بریزید و این محلول را بنوشید. روزی دو بار این کار را انجام دهید.
روغن ارگانو برای درمان خیلی از بیماری‌ها کاربرد دارد و بابت خاصیت ضد قارچی و ضد میکروبی که دارد معروف است، در نتیجه می‌تواند برفک دهان را برطرف نماید.
روغن نعنا فلفلی
دو تا سه قطره روغن نعنا فلفلی و یک لیوان آب چیزی است که برای این راهکار به آن نیاز دارید.
روغن نعنا فلفلی را در یک لیوان آب بریزید و از این ترکیب به عنوان دهان شویه استفاده کنید. این کار را روزی دو تا سه بار انجام دهید. روغن نعنا فلفلی یک درمان طبیعی برای بسیاری از بیماری‌هاست، زیرا خواص ضد میکروبی، ضد قارچی و آنتی باکتریال دارد. از این رو می‌تواند با عامل برفک دهان نیز مبارزه کند.
سیر
یک حبه سیر خام را در دهان گذاشته و بجوید. این کار را روزی یک تا دو بار انجام دهید.
سیر حاوی ترکیبی به نام آلیسین است. آلیسین بابت ویژگی قدرتمند ضد قارچی و ضد ویروسی و آنتی بیوتیکی که دارد معروف است و می‌تواند علائم برفک دهان را برطرف کند.
محلول آبنمک
یک دوم قاشق چایخوری نمک را با یک فنجان آب گرم مخلوط کنید و با این محلول، دهان را بشویید. این کار را سه بار در روز انجام دهید.
خاصیت ضد قارچ و ضد باکتری نمک، محیط مناسب دهان برای قارچ‌ها را از بین می‌برد و کمک می‌کند برفک دهان رفع شود.
آب کرن بری
هر روز یک فنجان آب کرن بری شیرین نشده بنوشید. می‌توانید روزی یک یا دو بار این کار را انجام دهید.
آب کرن بری سرشار از مواد مغذی بوده و اسیدی است. آب کرن بری می‌تواند یک محیط اسیدی در دهان ایجاد کرده و تکثیر قارچ‌ها در دهان را غیرممکن کند.
آبلیمو
شما به نصف یک عدد لیموترش تازه، یک لیوان آب و کمی عسل نیاز دارید. آب لیموترش را بگیرید و با آب و عسل مخلوط کنید و فورا بنوشید.
این کار را روزی یک بار انجام دهید. لیموترش دارای خاصیت ضد قارچی است و اسیدی بودن آن می‌تواند به از بین بردن قارچ‌های عامل برفک دهان کمک کند.
ویتامین C
هر روز دو عدد کپسول ۱۰۰۰ میلی گرمی ویتامین C مصرف کنید. ویتامین C یک آنتی کسیدان طبیعی بوده و خاصیت اسیدی دارد. ویتامین C می‌تواند تولید اسید معده را افزایش داده و سیستم ایمنی را تقویت کند. در نتیجه جلوی رشد قارچ‌های برفک دهان گرفته خواهد شد.
نکته: برفک دهان می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین B۳ یا آهن نیز باشد. در چنین مواردی، باید طبق دستور پزشک، دارو و مکمل لازم را مصرف کنید تا برفک دهان‌تان درمان شود.
روغن هسته‌ی انگور
شما به مکمل ۲۵۰ میلی گرمی روغن هسته انگور نیاز دارید. هر روز این مکمل را مصرف کنید تا نتیجه را ببینید.
روغن هسته انگور می‌تواند انواع بیماری‌ها را رفع کند، اما به خاطر ویژگی ضد قارچی که دارد با قارچ کاندیدا به خوبی مبارزه می‌کند. ضمنا روغن هسته انگور، سیستم ایمنی را تقویت کرده و جلوی بروز مجدد عفونت را می‌گیرد. روغن هسته انگور می‌تواند درمان برفک دهان را تسریع نماید.
آب آناناس
شما به یک چهارم آناناس نیاز دارید. آناناس را به تکه‌های کوچک برش بزنید و هر روز چند بار آن‌ها را بجوید.
بروملین موجود در آناناس به تجزیه‌ی آلودگی‌های تشکیل شده در دهان کمک می‌کند و ضمنا ضد قارچ است. خاصیت اسیدی آناناس باعث می‌شود قارچ‌ها به سختی بتوانند منتشر شوند و برفک دهان درمان خواهد شد.
آب پرتقال
یک عدد پرتقال و یک لیوان آب برای این راهکار کافیست. پرتقال را پوست بگیرید و همرا به یک لیوان آب در مخلوط کن میکس کنید. ترکیب به دست آمده را بنوشید. این کار را روزی یک بار انجام دهید.
پرتقال مثل لیموترش از مرکبات بوده و غنی از ویتامین C است و ضمنا اسکوربیک اسید دارد. ویتامین C اسیدی است و به کنترل رشد قارچ کاندیدا که عامل برفک دهان است کمک می‌کند.
آب آلوئه ورا
شما به ژل آلوئه ورا یا یک چهارم لیوان آب آلوئه ورا نیاز دارید. مقداری ژل آلوئه ورا از گیاه آن جدا کرده و روی زبان و داخل لپ‌های‌تان بزنید. همچنین می‌توانید آب آلوئه ورا بنوشید. این کار را روزی یک بار انجام دهید.
آلوئه ورا فواید زیادی برای سلامتی و زیبایی دارد و خاصیت ضد قارچ آن می‌تواند برفک دهان را درمان کند.
دهان شویه
یک دهان شویه ضد قارچ که حاوی فلوکونازول یا نیستاتین است تهیه کنید و بعد از هر وعده‌ی غذایی، دهان‌تان را با این دهان شویه شستشو دهید. دست کم روزی سه بار این کار را انجام دهید. دهان شویه‌ای که می‌تواند برفک دهان را برطرف کند به طور کلی حاوی مواد شیمیایی ضد قارچ است.
علاوه بر به کار بردن راهکار‌های گفته شده می‌توانید یک سری از نکات را رعایت کنید تا دچار برفک دهان نشوید یا اثرگذاری درمان‌تان را بیشتر کنید:
نکاتی برای پیشگیری از برفک دهان
دندان‌های‌تان را حداقل روزی دو بار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
اگر از اسپری استنشاقی کورتیکواستروئید استفاده می‌کنید بعد از هر بار مصرف، دهان‌تان را با آب بشویید.
اگر آنتی بیوتیک مصرف می‌کنید، حتما ماست را در رژیم غذایی روزانه‌تان داشته باشید.
اگر دچار عفونت قارچی واژینال هستید، هر چه زودتر آن را درمان کنید.
اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید، به طور مرتب آن را ضد عفونی کنید، خصوصا بعد از ابتلا به یک عفونت.
سعی کنید قند کمتری در رژیم غذایی‌تان مصرف کنید. قند به رشد قارچ کاندیدا کمک می‌کند. ضمنا اگر دیابت دارید، قند خون‌تان را کنترل کنید.
خشکی دهان‌تان را برطرف کنید. از پزشک‌تان در مورد راه‌های درمان خشکی دهان بپرسید.
برفک دهان اغلب خفیف است و خطری برای سلامتی ندارد. علائم آن نیز معمولا در حد متوسط اند و به راحتی درمان می‌شوند. هر چند راهکار‌های گفته شده می‌توانند به درمان برفک دهان‌تان کمک کنند، اما اگر این عارضه ادامه دار شد به پزشک مراجعه کنید. ضمنا همیشه رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و به بهداشت دهان خود اهمیت دهید تا جلوی برگشت مجدد عفونت در آینده را بگیرید.
پاسخ به چند سوال رایج در مورد برفک دهان
سوال: بهترین درمان برای برفک دهان چیست؟
جواب: بهترین درمان برای رفع برفک دهان یک راهکار ضد قارچی است. استفاده از عوامل ضد قارچ کمک می‌کند زودتر بهبود پیدا کنید.
سوال: عوارض بلند مدت برفک دهان چیست؟
جواب: در برخی موارد، برفک دهان در صورت عدم درمان ممکن است طولانی شود و حتی به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند. اما این عارضه معمولا فورا و کاملا قابل درمان است.
سوال: برفک دهان معمولا چقدر طول می‌کشد؟
جواب: برفک دهان هم در بچه‌ها و هم در افراد بزرگسال اگر به موقع تحت درمان قرار بگیرد معمولا دو تا سه هفته طول می‌کشد. اما در برخی موارد ممکن است برفک دهان با وجود اقدامات درمانی، ادامه دار شود. در چنین مواردی توصیه می‌شود هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
