احمد محمدی سهروردی عضو هیأت مدیره انجمن آیین دادرسی مدنی ایران در خصوص کلیپ منتشره از سوی یکی از سلبریتی‌ها که منجر به توهین به یکی از پاکبان‌های شهرداری شده گفت: باید در ابتدا ببینیم عمل ارتکابی، تحت عناوین هتک حرمت یااهانت یا توهین قابل تطبیق است، یا خیر.
مصادیق توهین در ماده ۶۰۸قانون مجازات اسلامی
وی ادامه داد: بنابراین مصادیق توهین را باید در قانون ارزیابی کنیم در ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی حدودا توهین تعریف شده است. در این ماده قانونی تصریح شده که توهین به افراد از قبیل فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک بوده و مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا پرداخت جزای نقدی به مبلغ ۵۰ هزار تا یک میلیون ریال دارد.
عضو هیأت مدیره انجمن آیین دادرسی مدنی گفت: به نظر می‌رسد در مورد این ماجرای خاص، ماده ۶۰۸ قانون به تنهایی جوابگو نیست چرا که صرفا الفاظ، توهین به حساب نمی‌آیند بلکه رفتار و حرکات نیز ممکن است توهین تلقی شوند.
استفساریه مجلس در مورد ارتکاب اعمال مخالف عرف
محمدی با اشاره به استفساریه مجلس در سال ۷۹ در این خصوص گفت: طبق این قانون، اهانت، توهین و هتک حرمت اشخاص چه شامل به کاربردن الفاظ صریح یا ظاهر در توهین باشد و چه شامل ارتکاب اعمال و حرکاتی باشد که با عرفیات جامعه و شرایط زمانی و مکانی و موقعیت اشخاص، توهین محسوب و موجب تحقیر افراد گردد؛ باز هم توهین تلقی و قابل مجازات خواهد بود.
وی تصریح کرد: بنابراین اگر عمل یا حرکاتی با توجه به عرف جامعه توهین تلقی شود در قالب مجازات توهین خواهد بود و در مورد این ماجرای اخیر، بیشتر، رفتار سلبریتی توهین آمیز است تا الفاظش.
ماده ۶۰۹ قانون و حدود توهین به کارکنان شهرداری
وی ادامه داد: از طرفی قانون میان اشخاصی که مرتکب جرم می‌شوند تفاوت قائل شده است. در ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی توهین درمورد اشخاص عادی بوده که در سطح جامعه رخ می‌دهد، اما در ماده ۶۰۹ همین قانون آمده هر کس راجع به اشخاصی که با توجه به سمت آن‌ها چه روسای قوا، معاونان و مدیران باشند چه کارکنان وزارتخانه، موسسات و شرکت‌های دولتی و کارکنان شهرداری‌ها و ... باشند چنانچه توهین نسبت به این افراد شود مجازاتش سه تا شش ماه حبس یا تا ۷۴ ضربه شلاق یا پرداخت جزای نقدی بین ۵ تا ۱۰۰ هزار تومان در نظر گرفته می‌شود.
این حقوقدان گفت: بنابراین قانون از مامورین حاکمیت از بالاترین سطوح تا همه کارکنانش دفاع کرده است. سوال این است که آیا پاکبان در این ماجرا جزء کارکنان شهرداری است یا خیر باید بگویم بله، چون در این ماده قانونی گفته نشده استخدام‌های رسمی، پیمانی یا غیره؛ بنابراین لفظ مطلق کارکنان به کار برده شده و بر عموم دلالت می‌کند، پس پاکبان هم جزء کارکنان شهرداری است.
محمدی گفت: این ماده قانونی شامل افرادی می‌شود که در حین انجام وظیفه هستند باید بگوییم کسی که مسئولیتی به وی محول شده از زمان آغاز ماموریت تا پایان آن در حال انجام وظیفه محسوب است و شخصی که در این کلیپ بر روی نیمکت نشسته و به او توهین شده یکی از کارکنان شهرداری در حین انجام وظیفه است و میتواند مشمول ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی باشد.
تکثیر فیلم در فضای مجازی مشمول مجازات حبس می‌شود
محمدی همچنین گفت: اگر این فیلم گرفته می‌شد، اما تکثیر نمی‌یافت باز هم مشمول ماده ۶۰۹ می‌شد، اما ایشان آمده و فیلم را در فضای عمومی منتشر کرده است، بنابراین این اتفاق مشمول ماده ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی است که هرگاه کسی به وسیله سامانه‌های مخابراتی و ارتباطی صوت یا تصویر، فیلم خصوصی و خانوادگی یا اسرار کسی را بدون رضایت فرد منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، مشمول ۹۱ روز تا دو سال حبس یاپرداخت جزای نقدی ۵ میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات می‌شود.
وی گفت: حالا اگر بخواهیم بررسی کنیم که آیا توهین شده جرم قابل گذشت است یا خیر باید توضیح بدهیم اگر توهین جزء مصادیق قابل گذشت است یعنی مربوط به خود شخص است و اگر فرد شکایت کند قانون به آن رسیدگی کرده و چنانچه فرد رضایت دهد پرونده مختومه می‌شود، اما اگر این اتفاق و جرم جزء مصادیق غیرقابل گذشت باشد، شکایت یا رضایت فرد تاثیری ندارد و دادستان به عنوان مدعی‌العموم میتواند شکایت کند و دادگاه کیفری هم حکم مجازات صادر کند.
دادستان میتواند اعلام جرم کند
محمدی گفت: با توجه به اینکه در ماده ۱۰۴ قانون مجازات، جرایم قابل گذشت با مصداق آمده، اما توهینی که مشمول مواد ۶۰۹ یا ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی باشد جزء موارد قابل گذشت ذکر نشده و جزء استثنا‌های قانونی نیست، بنابراین از مصادیق جرایم غیر قابل گذشت بوده و دادستان میتواند اقدام به تعقیب و اعلام جرم کند.
عضو هیأت مدیره انجمن آیین دادرسی مدنی ایران گفت: شهرداری نیزبه عنوان متولی مدیریت پشتیبانی این افراد ذینفع است و میتواند اعلام شکایت کرده و تقاضای رسیدگی داشته باشد.
تشخیص مصداق توهین با قاضی است
وی در مورد اینکه چه کسی میتواند مصداق توهین را در این موضوع خاص تشخیص دهد گفت: تشخیص با قاضی دادسرا و قاضی دادگاه کیفری است، زیرا تشخیص و تطبیق قوانین با عمل مجرمانه با قاضی است و وی اختیار تفسیر در چارچوب قوانین دارد.
