حسین مهدیان مدیرکل آرشیو صداوسیما با اشاره به برنامه‌ریزی اداره کل آرشیو سازمان برای استفاده بهینه از منابع آرشیوی در چهلمین سالگرد دفاع مقدس گفت: با شروع سال جدید برنامه‌ریزی‌هایی شد تا در سالگرد دفاع مقدس امسال انواع منابع آرشیوی از ویدئو گرفته تا نگاتیو استخراج و تبدیل شود و آرشیو بتواند خدمات بهتری را به تهیه‌کنندگان و برنامه‌سازان ارائه کند.
وی افزود: پس از جستجوی دقیق منابع، بالغ بر 200 ساعت فیلم و 700 ساعت مستند و تصاویر دفاع مقدس، فهرست‌نویسی، دسته‌بندی و از مخزن استخراج شد تا زمینه تبدیل آنها از آنالوگ به دیجیتال فراهم شود.
مهدیان با تأکید بر ضرورت حفظ منابع آرشیوی و حساسیت و دقت لازم در مرحله دیجیتالی کردن این منابع گفت: تبدیل بخشی از این منابع یعنی 200 حلقه فیلم با انجام دقیق مراحل مختلف شامل شستشوی فیلم با مواد مخصوص تا اسکن فیلم و تبدیل آن به فرمت دیجیتال در لابراتوار آرشیو انجام شد و اکنون این منابع حتی در قالب 4k قابل ارائه است.
مدیرکل آرشیو سازمان صداوسیما، توجه ویژه به حفظ، مرمت و انتشار گنجینه‌های تصویری دفاع مقدس را از اولویت‌های این اداره کل برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه دانست و افزود: پس از تبدیل منابع آنالوگ به دیجیتال، به سرعت به مدیران شبکه‌ها و مدیران گروه‌های برنامه‌ساز برای استفاده از این تصاویر اطلاع‌رسانی شد برای مثال حدود 30 ساعت از منابع آرشیوی برای برنامه‌سازی در اختیار همکاران سیمای استان‌هاو حدود 100 ساعت برنامه در اختیار شبکه‌های سیما قرار گرفت.
تعامل برون‌سازمانی برای غنی‌کردن آرشیو سازمان
حسین مهدیان در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو به تعامل اداره کل آرشیو با نهادهای دیگر از جمله بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، سپاه، ارتش، بنیاد شهید و امور ایثارگران اشاره کرد و گفت: سپاه تاکنون 48 نگاتیو را به آرشیو ارسال کرده که 24 مورد تبدیل شده و مابقی آن در نوبت تبدیل قرار دارد. از ارتش هم بیش از 1800 فیلم و نگاتیو گرفتیم که کار تبدیل1035 حلقه در دستور کار است. نسخه‌ای از این منابع پس از تبدیل در اختیار اداره کل آرشیو می‌ماند و برای بهره‌مندی برنامه‌سازان در سامانه میراث بارگذاری می‌شود.
وی همچنین از بازسازی فیلم‌ها و مستندهای قدیمی به عنوان یکی دیگر از خدمات اداره کل آرشیو نام برد و افزود: برای نمونه به همت این اداره کل، فیلم «جنگ نفتکش‌ها» پس از 27 سال با فرمت HD از شبکه افق روی آنتن رفت و تبدیل مستندهایی همچون «معلم من جانباز» « پزشکان در جنگ » « یک جفت پوتین » «من دزفولم» «معلم من جانباز» «پیر سالخورده » «معلم من جانباز»«در پناه مکتب»«پاسداران دریا» «کربلای 5»و...اشاره کرد.
آخرین خبرها از سامانه میراث
مدیرکل آرشیو رسانه ملی از توسعه سامانه مدیریت منابع دیداری و شنیداری دیجیتال موسوم به سامانه میراث خبر داد و گفت: این سامانه از چهار سال پیش تاکنون بهینه‌سازی نشده بود و در این دوره استاندارد جهانی EBU Core را برای فراداده (Metadata) در نظر گرفته‌ایم و روی همه منابع خود اعمال می‌کنیم که با تعیین پروفایل های تخصصی ورود اطلاعات و تکمیل فرداده امکان دسترسی، مشاهده و بازبینی منابع با کیفیت پایین (Low Resolution) روی سامانه میراث فراهم می‌شود.
مهدیان با تأکید بر اولویت «محتوامحوری» در آرشیو برای جستجوی سریع منابع به جای «مدیامحوری» افزود: دسترسی آسان به محتوا برای ما یک اصل است و در واقع شعار ما «حرکت به سوی آرشیوی محتوا محور است».
مدیرکل آرشیو ادامه داد: همه تلاش همکاران ما برای تکمیل سریع زیرساخت این سامانه است و به محض تکمیل زیرساخت و رونمایی از آن، هر بخش یا گروهی که نیاز به دسترسی به این سامانه داشته باشد می‌تواند با معرفی افراد واجد شرایط، در 64 نقطه آرشیوی داخل سازمان و مراکز سازمان از این خدمات بهره‌مند شود.
مهدیان همچنین از بهره‌گیری از ابزار هوش مصنوعی برای استخراج فرا داده و محدودسازی، امکان از دست‌رفتن منابع ارزشمند آرشیوی سازمان خبر داد و گفت: علاوه بر این که از تهیه‌کنندگان سازمان تعهد مکتوب گرفته می‌شود منابع سازمان در اختیار غیر قرار داده نشود، با استفاده از فناوری هوش مصنوعی نهان‌نگاری (Watermarking) و اثرانگشت (Fingerprint) امکان رصد منابعی که در اختیار برنامه‌سازان قرار می‌گیرد وجود دارد و احتمال از دست رفتن منابع سازمان را محدود می‌کند.
این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شود که این موضوع هنوز برای بسیاری در هاله‌ای از ابهام است؛ چطور برخی از شبکه‌های خارجی توانسته‌اند به منابع آرشیوی صداوسیما دسترسی پیدا کنند. چه کسی یا کسانی در این راه کم‌کاری و غفلت کرده‌اند؟ پاسخگویی در این زمینه پیدا نشد و همچنان موضوع مبهم باقی‌ماند. تا اینکه مطالب فوق را مدیرکل آرشیو صداوسیما مطرح کردند. البته که جلوگیری از سرقت آرشیو صداوسیما اتفاق مبارکی است اما سؤال اینجاست که چرا آنقدر دیر به این راهکار رسیده‌‌اند؟!
