وضعیت اقتصادی این روزهای ایران بهگونهای است که اطمینانی نیست که وقتی از خواب بیدار میشویم قیمتها به خصوص در اقلام اساسی نسبت به شب گذشته چند برابر نشده باشد؛ برای مثال بالارفتن قیمتکالاهایی مانند تخممرغ یا کره با هیچ منطقی سازگار نیست و مشخص نیست که دولت در کنترل قیمتها دقیقا چه نقشی ایفا میکند.
به گزارش نامه نیوز ابراهیم رزاقی، اقتصاددان درباره علل افسارگسیختگی قیمتها گفت: «اگر بخواهیم رفتار اقتصادی مسئولان را تحلیل کنیم، ناچاریم که تحلیلی کلی از سیاستهای کلی اقتصادی ایران بعد از انقلاب داشته باشیم. یک رویکرد اقتصادی در دوران جنگ وجود داشت که دولت در برابر فشارهای خارجی تسلیم نمیشد و سعی میکرد در عین حال که مقاومت کند، با استفاده از سازوکارهای منطقی نیاز مردم را تأمین کند. مانند امروز در آن زمان هم مواد غذایی در کشور کم بود اما دولت ارز ارزان در اختیار برخی قرار نمیداد که بدون هیچ نظارتی جنس وارد کنند بلکه با تعیین قیمت و ارائه کوپن و ایجاد تعاونیها اجناس را به صورت منطقی بین مردم توزیع میکرد. در مقابل اکنون دلار ارزان به برخی میدهند تا واردات انجام دهد. استدلال دولت هم این است که دلار ارزان میدهیم تا قیمت تمامشده برای مصرفکننده پایین درآید اما به دلیل آنکه هیچ نظارتی وجود ندارد و دولت عملا خود را کنار کشیده است و اقتصاد کشور را رها کرده است، نه تنها قیمت تمامشده اجناس ارزان نمیشود بلکه شاهد چندبرابری قیمتها هستیم».
او ادامه داد: «پرسش من این است که چرا بانک مرکزی به این موضوع ورود نمیکند؟ اگر یکبار این سیاست اتخاذ شود، میگوییم دولت اشتباه کرده است اما وقتی با علم به اینکه چنین سیاستی اقتصاد را نابود میکند، همچنان در دستور کار دولت است، باید بگوییم که دولت در گرانی کالاها عمد دارد».
این اقتصاددان درباره ریشه نابسمانیهای اقتصادی کشور تصریح کرد: «بعد از جنگ دولت آقای هاشمی رفسنجانی سرمایهداری لیبرال را در کشور حاکم کرد؛ تازه لیبرالِ نفتیِ وارداتی و نه صادراتی. البته تا به امروز برخی دولتها دست به اقداماتی مانند ساخت مسکن مهر یا ارائه کارت سوخت زدهاند که همانها هم در دولت آقای روحانی متوقف شد یا تا قبل از آقای روحانی ساخت پالایشگاه در دستور کار قرار داشت اما آقای روحانی که روی کار آمد گفتند که پالایشگاهها باعث آلودگی است یا در عرصه پتروشیمی مواد به صورت نیمهخام صادر میشود و معلوم نیست که چرا این اتفاق میافتد؟»
او ضرورتهایی که دولت میتوانست رعایت کند و نکرد را هم اینگونه روایت کرد: «روسیه و چین در کنار ما بودند اما دولت نتوانست در شرایط بحرانی کنونی آنها را آنطور که شایسته بود، حفظ کند یا هند از ما نفت میخرید اما دولت نتوانست این مشتری ثابت خود را نگاه دارد و در برابر همه این انتقادها و همه این مشکلات آقای روحانی همچنان توجیه میکند و کوچکترین کاری برای حل مشکلات انجام نمیدهد و آقای روحانی گویی که در این کشور هیچکاره است».
رزاقی در پاسخ به این پرسش که دولت در شرایط کنونی چه کار میتواند انجام دهد، یادآور شد: «دولت بهجای دادن ارز ارزان به افرادی خاص باید از ثروتمندان مالیان بگیرد. این صحیح نیست که دولت کمک کند که عدهای محدود مدام ثروتمندتر و عموم مردم هر روز فقیرتر شوند. روزگاری امام میگفت که مسئولان باید مثل کوخنشینان زندگی کنند، گزارهای که قانون اساسی هم به شکلی دیگر آن را تأیید میکند. من بارها گفتهام که دولت باید واردات کالاهای اساسی را به بخش خصوصی واگذار نکند. یک نیروی جهادی احتیاج است که همان تجربه دوران دفاع مقدس را تکرار کند و با دادن کالابرگ و ایجاد تعاونیها اجناس اساسی را با قیمت متناسب به صورت عادلانه بین مردم توزیع کند».
او در پایان مهمترین تهدید این روزهای ایران را مشکلات اقتصادی دانست و گفت: «اکنون مهمترین تهدید ایران فقر شدید، بیکاری گسترده، عدم توانایی بسیاری از مردم در پرداخت کرایه خانه و پولدارتر شدن پولدارهاست. واقعیت این است که در حال حاضر ۳۰میلیون بیکار وجود دارد و ۶۰میلیون نفر زیر خط فقر قرار دارند. وضعیت اقتصادی کشور در شرایط بسیار بدی قرار دارد».