وی افزود: همانطور که خانه سقف و زمینی دارد، خانواده نیز دارای سقف و زمینی است و کف آن را آیه 21 سوره روم «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً» و سقف آن را آیه 21 سوره رعد «وَالَّذِینَ یَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَیَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَیَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ» بیان میکند.
استاد حوزه بیان کرد: بر اساس روایات این آیه بیان میکند که در قیامت که افراد به دنبال فرزند و همسرشان نیستند اما خانوادههایی هستند گردهم جمع میشوند و اینها خانوادههایی هستند که با اهل بیت (ع) اتصال برقرار کردند. اتصال به مسئله امامت به جامعهپردازی و شکل گیری جامعه اصیل منجر میشود.
حجتالاسلام قنبری با بیان اینکه کف خانواده مودت رحمت و سقف آن پیوند با اهل بیت (ع) است، گفت: هیچ خانهای بدون سقف و زمین نمیتواند وجود داشته باشد به همین خاطر باید به این دو عنصر توجه کرد.
وی گفت: در فقه ترتیب اولیایی داریم برای مثال در ولایت به ترتیب ابوجد، پدر، حاکم و بعد مؤمنین قرار دارند. اگر سیاستگذاری و جامعه به سمتی برود که این ترتیب از بین برود مشکل ایجاد میشود؛ برای مثال معضل کودک همسری رخ میدهد در این جا اگر حاکمیت به جای همه خانوادهها بنشیند و تصمیم بگیرد که ازدواج زیر 18 سال را ممنوع کند به حریم خانواده تجاوز کرده است؛ زیرا از جایگاه سوم به جایگاه اول رفته است و این امر باعث ایجاد مشکلات متعدد دیگری میشود.
این پژوهشگر ادامه داد: اگر به سراغ بهینه کردن نهاد خانواده و رشد آن برویم دیگر مشکلی ایجاد نمیشود، زیرا افراد با توجه به اقلیم و فرهنگشان سن متفاوتی برای ازدواج دارند و نمیتوان یک سن را برای همه در نظر گرفت. اگر عرض و طول خانواده را زدید نمیتوانید تکالیفش را از او بخواهید. در گذشته اجرای برخی از حدود در درون حریم خانواده به شرط علم (نه بینه) بر عده ابوجد بوده است؛ اما به قدری نهاد خانواده ضعیف شده است دیگر خانواده نمیتواند نقش آفرینی کند.
وی با اشاره به اینکه امام رضا (ع) میفرمایند: «خداوند متعال نسبت به دختران مهربانتر از پسران است»، افزود: رسول خدا (ص) میفرماید: «هیچ مردی نیست که زنی از محارم خود را شاد کند، مگر آنکه خداوند روز قیامت او را شاد خواهد کرد.»
حجتالاسلام قنبری اضافه کرد: برای اینکه یک خانواده بتواند از کف (مودت) به سقف (ولایت) برسد نیاز به یک نظام دارد که به آن نظام امت و امامت یا جامعه پردازی نیز گفته میشود و قرآن به آن حسنه دنیا میگوید که علامه طباطبایی از آن به مجتمع صالح اسلامی تعبیر میکند.
وی با بیان اینکه حکومت و جامعه یک خانواده بزرگ نیست و خانواده نیز تقلیل یافته نیست که فقط از طریق پدر با حکومت در ارتباط باشد، گفت: باید آزادی بخشی در رابطه با کنشهای مثبت زنان و دختران اتفاق بیفتد و این امر باید ذیل آن ولا و قوامیت انجام شود در غیر این صورت مشکل ایجاد میشود.
استاد حوزه افزود: آیه 41 سوره نحل میفرماید: «وَالَّذِینَ هَاجَرُوا فِی اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً ۖ وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ ۚ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ؛ و آنان که در راه خدا مهاجرت کردند پس از آنکه ستمها (در وطن خود از کافران) کشیدند ما در دنیا به آنها جایگاه آسایش و نیکو میدهیم در صورتی که اگر بدانند اجری که در آخرت به آنها عطا خواهیم کرد بزرگتر (و بسیار بهتر و نیکوتر) است.»
وی تصریح کرد: حسنه آخرت جنت است، اما حسنه دنیا نمیتواند فقط طعام دنیا باشد، بلکه باید امری باشد که ما را به حسنه آخرت متصل کند که بر اساس تفاسیر حسنه دنیا «مجتمع صالح اسلامی» است. جامعه پردازی و تشکیل مجتمع صالح اسلامی وظیفه مومنان است و در این زمینه زن و مرد وجود ندارد و وظیفه زن نیز به تبع مرد نیست.
حجتالاسلام قنبری تأکید کرد: خانواده فقط از طرف ولی خودش با جامعه در ارتباط نیست، بلکه همه اعضای خانواده با جامعه ارتباط پیدا میکنند و در این جا قرآن یک ولا مهم طرفینی برای زن و مرد مسلمان قرار داده است و زمانی یک پدر خوب است که بتواند رابطه دختر خودش را با جامعه و ولی جامعه تسهیل کند.
وی با اشاره به آیه «و المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض»، تصریح کرد: استفاده از صیغه مونث و مذکر بر این امر تأکید دارد که ایجاد مجتمع صالح اسلامی وظیفه همه اعضا جامعه است و بین مرد و زن تفاوتی نیست. بعضهم اولیا بعض به معنی این نیست که بعضی بر بعضی دیگر ولایت دارند؛ بلکه یعنی ولایت طرفینی است.
حجتالاسلام قنبری در تطبیق این امر در رسول خدا (ص) و حضرت زهرا (س) عنوان کرد: حضرت زهرا (س) در خانواده یک دختر مطیع هستند و از طرف دیگر یک جامعه پرداز در جامعه و نظام امت هستند.
وی با اشاره به نقش حضرت زهرا (س) در دوران نهضت گفت: حضرت زهرا (س) در دوسالگی وارد شعب ابیطالب میشود و بعد از شعب ابی طالب جای خالی حضرت خدیجه و ابو طالب را برای پیامبر پر میکند و فعالیت و نقش آفرینی فراوانی دارند. در مسئله هجرت نیز همانند دیگر مردم هجرت میکند.
استاد حوزه ادامه داد: در دوره نظام نیز دختری منحصر به خانواده نیست؛ بلکه رابطه پدر و دختری است که به جامعه پردازی میانجامد. در دورهای که که دوران آقازادگی و رانت بوده است حضرت زهرا (س) از این امر دوری میکند.
وی با بیان اینکه مسئول حفظ و نشر آثار دفاع مقدس در مدینه یک خانم به نام فاطمه زهرا (س) است، گفت: حضرت زهرا (س) فقط در حریم خانواده و با پدر نیست بلکه توانسته خانواده را به امر امت و امامت گره بزند و جامعه پردازی کند و تبدیل به اسوه شود.
حجتالاسلام قنبری یادآور شد: مجتمع صالح اسلامی که پیامبر (ص) ساخته بود که به تعبیر علامه طباطبایی به جز خدا در آن پرستش نمیشد و جز عدل و احسان در آن حکومت نمیکرد را در لحظهای که ممکن بود ارتجاع به گذشته جاهلی داشته باشد فاطمه زهرا (س) ایستاد و کار یک امت را به تنهایی انجام داد.
وی با بیان اینکه زن دوران نبوی و علوی زن تراز است، گفت: در جامعه پردازی و حفاظت از جامعه صالح اسلامی مرد و زن فرقی نمیکند و این گونه نیست نیمی از جامعه کاری به جامعه پردازی نداشته باشند. در انقلاب اسلامی نیز تا زمانی زنان وارد نهضت نشدند چیزی عوض نشد.