روز جهانی شیر، در ایران هرچند با افسوس انقراض نسل شیر ایرانی همراه است، اما بهانه‌ای است برای بررسی اوضاع و احوال ده‌ها شیر آفریقایی که در باغ‌های وحش کشور نگهداری می‌شوند. گربه‌سانانی با شکوه، که هرچند به اسارت گرفتن‌شان، ناخوشایند است، اما سرنوشتشان به دست آدمیزاد افتاده و تنها می‌توان بهبود شرایط نگهداری از آن‌ها را به عنوان یک مطالبه مردمی به گوش باغ‌وحش‌داران و مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست رساند.
به گزارش تسنیم «اسد» یکی از ده‌ها شیر آفریقایی است که در ایران روزگار می‌گذراند. شیر نر جوانی که تابستان ۹۵ از جایگاهی نامناسب در باغ وحش کاسیت خرم‌آباد، به جایگاهی با شرایط به مراتب بهتر در باغ وحش باراجین قزوین انتقال یافت. جایی که آشنایی اسد با ماده شیری به نام صبا به گفته مسئولان باغ وحش قزوین، به یک دوستی صمیمانه تبدیل شد.
اما پس از آنکه با تولد توله‌های این دو شیر، مسئولان باغ وحش، اسد و صبا را به ناچار، برای مدتی از یکدیگر جدا کردند، اسد اشتهای خود را از دست داد و طی یک ماه، ۲۰ کیلو از وزنش کاسته شد. این تغییرات که مسئولان باغ وحش قزوین را نگران کرده بود، سبب شد، اسد هفته گذشته برای درمان به یک بیمارستان دامپزشکی خصوصی در تهران منتقل شده و تحت عمل جراحی لاپاروسکوپی و سپس عمل جراحی باز قرار بگیرد.
حمیدرضا فتاحیان، جراح معالج اسد می‌گوید: هفته گذشته مسئولان باغ وحش باراجین، این شیر نر جوان را به بیمارستان منتقل کردند و گفتند جانور طی یک ماه گذشته به شدت کم‌غذا شده، آب و کف بالا می‌آورد و حدود ۲۰ کیلو از وزنش کاسته شده.
وی ادامه می‌دهد: پس از بیهوش کردن این شیر ۱۵۰ کیلویی از سر، سینه و شکم، رادیو گراف گرفتیم، آزمایش خون و شمارش سلولی بیمار رضایت بخش بود، اما در سونوگرافی متوجه وجود استخوان‌های هضم‌نشده با لبه‌های برنده در روده کوچک شدیم.
این متخصص جراحی دامپزشکی اضافه می‌کند: برای اطمینان بیشتر، حفره شکمی این شیر، با تکنیک لاپاروسکوپی بررسی شد. روده پر از گاز و مایعات بوده که می‌توانست ناشی از وجود استخوان در روده باشد. همچنین در قسمت بایینی روده کوچک، زخم‌هایی مشاهده شد که سبب شد تصمیم بگیریم عمل جراحی باز انجام دهیم.
فتاحیان با اشاره به وجود استخوان‌های برنده در داخل بافت روده این شیر می‌گوید: پس از بررسی دقیق، تمامی استخوان‌ها را از بافت روده خارج کرده، روده را بخیه زدیم، شکم را شست‌وشو دادیم و در پایان پوست را بخیه زدیم و اسد حوالی نیمه‌شب به قزوین بازگردانده شد.
وی با ابراز رضایت از وضعیت کنونی اسد می‌گوید: طی چند روز گذشته، دارو‌های ضد درد و آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده را گرفته، آب و غذا می‌خورد و راه می‌رود.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی درباره علت این عارضه می‌گوید: غذای پراستخوان را نمی‌توان مقصر اصلی این عارضه دانست چرا که تغییری در رژیم غذایی اسد داده نشده، اما اینکه چرا استخوان‌ها در معده به طور کامل هضم و جذب نشده و با ورود به معده سبب بیماری جانور شده را شاید بتوان آن‌گونه که مسئول باغ وحش باور دارد احتمالا ناشی از استرس شدید اسد دانست که پس از زایمان جفتش و جدایی از او به آن دچار شده است.
اسد در سومین روز پس از عمل جراحی
در حال حاضر، اغلب باغ‌های وحش در کشور از دستکم دو شیر آفریقایی نگهداری می‌کنند، اما شرایط نگهداری از این گربه‌سانان مانند سایر گونه‌های حیات وحش تنها در تعداد معدودی از این مراکز، قابل قبول است. وضعیت اسفبار جایگاه، بهداشت و تغدیه این سلاطین حیات وحش، در اغلب باغ‌های وحش کشور را از واکنش‌های بازدیدکنندگان و تصاویر و گزارش‌های دوستداران حیات وحش به وضوح می‌توان دریافت.
