در بسیاری از کشورهای جهان شهرداری‌ها بابت جمع آوری زباله‌های شهروندان که سالهاست «طلای کثیف» نامیده می‌شود، به آن‌ها پول پرداخت می‌کنند!
بدیهی است که هر چقدر شهری بزرگتر باشد، میزان تولید «طلای کثیف» آن هم بیشتر خواهد بود و در نتیجه کسی که زباله‌های این شهر را جمع‌آوری می‌کند ثروت بیشتری را هم به دست می‌آورد.
گستردگی کلانشهر تهران و تنوع تولید زباله در آن، به گونه‌ای توجه جویندگان «طلای کثیف» را به خود جلب کرده است که سازمان مدیرت پسماند شهرداری تهران از آن‌ها عقب افتاده و با اظهار عجز و ناتوانی آن‌ها را مافیای زباله خطاب می‌کند.
رضا عبدلی مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند روز گذشته در نشست خبری خود با تاکید بر اینکه در حال حاضر یک مافیای قوی، جمع‌آوری زباله خشک را مدیریت می‌کند، گفت: چون این کار سود زیادی دارد، اگر بخواهیم آن‌ها را ساماندهی کنیم، مقاومت خواهند کرد.
این در حالی است که رضا عبدلی مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران تاکید کرد: اطلاق «طلای کثیف» به زباله عبارت بسیار غلطی است.
در حالی که بسیاری از کشورهای جهان با تفکیک زباله و بازیافت آن اقدام به تولید ثروت می‌کنند و مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند هم خودش به سود بالای آن و وجود مافیا در این عرصه اعتراف می‌کند، به راحتی می‌توان دریافت که آیا عبارت «طلای کثیف» غلط است و یا غلط نامیدن آن غلط است.
به گفته عبدلی، شهرداری تهران ماهانه 9 هزار تن زباله از شهر تهران جمع آوری می‌کند که سالانه هزینه‌ای معادل 430 میلیارد تومان روی دست شهرداری می‌گذارد و در مقابل درآمد شهرداری از تفکیک زباله در سال جاری تنها 30 میلیارد تومان است.
البته این تمام ماجرا نیست! زیرا فقدان برنامه‌ای مناسب جهت جداسازی زباله خشک و تر موجب شده که هزینه جمع آوری آن تا این حد افزایش یابد، در صورتی که اگر زباله‌های خشک و تر جداسازی شوند و شیرابه‌های آن به فاضلاب منتقل شود، قطعا هم هزینه جمع آوری زباله به دلیل کاهش وزن آن کاهش می‌یابد و هم با حفظ سلامت بسیاری از زباله‌های خشک درآمد بیشتری از آنِ شهرداری خواهد شد.
رضا عبدلی مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با تاکید بر اینکه درآمد حاصل از جمع‌آوری پسماند به شهرداری‌های مناطق می‌رسد و سازمان مدیریت پسماند سهمی از آن ندارد، در خصوص میزان درآمدهای شهرداری‌های مناطق از محل جمع‌آوری پسماند گفت: شهرداری‌های مناطق حدود 260 میلیون تومان از طریق صدور فیش عوارض جمع‌آوری پسماند برای شهروندان کسب درآمد می‌کنند.
مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا شهرداری در مقابل دریافت طلای کثیف از شهروندان که موجب کسب درآمد برای آن می‌شود، به جای پرداخت پول اقدام به اخذ عوارض جمع‌آوری پسماند می‌کند، گفت: اینکه به زباله «طلای کثیف» گفته می‌شود جمله بسیار غلطی است و علاوه بر این وقتی شهروندان زباله تولید می‌کنند، دیگر زباله جزء اموال آن‌ها نیست.
وی تصریح کرد: چون فرآیند تبدیل زباله به درآمد، فرآیند پر هزینه‌ای است و ما برای آن هزینه می‌کنیم، دیگر نمی‌توانیم آن را طلای کثیف بنامیم.
وی با بیان اینکه سال گذشته حدود 11 میلیارد تومان بابت قراردادهای تفکیک زباله کسب درآمد شد، گفت: امسال این درآمد را به 30 میلیارد تومان افزایش دادیم که البته این رقم باید افزایش یابد و ما با رقم مناسب فاصله زیادی داریم.
عبدلی با بیان اینکه هزینه جمع آوری زباله و نظافت شهر در سال گذشته 430 میلیارد تومان بوده است، تصریح کرد: این رقم با درآمد حاصل از جمع‌آوری و تفکیک زباله و عوارضی که از شهروندان گرفته می‌شود، قابل مقایسه نیست.
زهرا صدر اعظم نوری رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه طبق آمار فقط 3 درصد زباله‌ها تفکیک می‌شوند، گفت: این آمار بسیار ناچیز است و علت وجود چنین وضعیتی فراهم نشدن ساز و کارهای لازم است.
رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه بهترین شیوه برای تفکیک زباله‌های خشک و تر، جداسازی از مبدأ است، گفت: در این شرایط این دو نوع زباله دو مسیر متفاوت را طی خواهند کرد و زباله تر در فرآیند خود به کمپوست تبدیل شده و دوباره مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به شرایط فساد پذیری زباله‌های تر و ضرورت جمع آوری آن‌ها در سرویس‌های کوتاه مدت گفت: چون زباله‌های خشک ایجاد آلودگی نمی‌کنند، می‌توان در دوره‌های طولانی تر آن‌ها را جمع آوری کرد و هزینه کمتری را متحمل شد.
در حالی که می‌توان با این تدابیر هزینه‌های جمع آوری، تفکیک و بازیافت زباله را کاهش داد و در نهایت درآمد بیشتری از آن کسب کرد که بیشتر از هزینه جمع‌آوری باشد، مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند با شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت و به کار بستن تدابیر مناسب زمین بازی را به مافیای «طلای کثیف» واگذار کرده است.
مافیای زباله هم با سوء استفاده از کم کاری این سازمان فرصت را غنیمت شمرده و از کیسه‌های زباله برای خود کیسه طلا دوخته‌اند.
ثروتی که می‌تواند به عنوان یک درآمد پایدار به حساب شهرداری تهران برود تا این شهر را از بلای تراکم فروشی و تکیه بر درآمدهای ناپایدار و تمام شدنی نجات دهد، لقمه چربی برای فرصت طلبان گشته تا در سایه مدیریت نا موفق، پول‌های هنگفت به جیب زنند.
گزارش از علی کاظمی
