با شروع و اوجگیری پاندمی کرونا، یکی از مباحث جنجالی، نوع برخورد برخی مدعیان طب سنتی و تجویزات ایشان برای درمان این بیماری بوده است. درست شبیه آتشی که دامنه اش هر روز گسترده و گسترده تر شود و به بقیه حوزه ها هم سرایت کند.
طب سنتی مجموعه ای از دستورات پزشکی است که ریشه در دانش سنتی دارد، همان کارهایی که اجداد ما، پیش از شکل گیری دانش پزشکی مدرن، برای درمان بیماری ها استفاده می کردند. سازمان بهداشت جهانی طب سنتی را مجموعهای از دانستهها، مهارتها و اعمال که بر پایهٔ نظریهها، باورها و تجربههای بومی فرهنگهای مختلف است، تعریف می کند که در بهداشت و نیز پیشگیری، تشخیص، بهبود و مداوای بیماریهای جسمی و ذهنی مورد استفاده قرار میگرفتند»
تا پیش از درگیری جامعه با ویروس کووید 19 هم، گه گاه جنجال هایی بر سر تبلیغ داروهای طب سنتی بالا می گرفت. تبلیغاتی که اغلب از فضای مجازی شروع می شدند و در نهایت پایشان به رسانه ملی باز می شد.
سودجویانی که در کمین نشسته اند
سودجویانی که تنها به جیب شان فکر می کنند، به تمامی حوزه ها سرک کشیده و از مسائل مبتلابه و نقاط ضعف جامعه، سوءاستفاده می کنند. زمانی بر روی موج «لاغر شدن» سوار شده و دمنوش های لاغری تبلیغ می کنند که تبلیغاتشان تنه به آگهی های زرد شبکه های ماهواره ای می زند و روزی دیگر وعده ی «رهایی از ریزش مو و کچلی» و یا «ترک اعتیاد» تنها با مصرف یک داروی خاص گیاهی می دهند. یک روز هم مدعی می شوند که می توانند با تجویز نسخه های عجیب و غریب، کرونا را درمان کنند.
ناجیای به نام قانون
همه می دانند که مهمترین و اثربخش ترین گزینه برای پیشگیری از هرج و مرج و آسیب های مختلف در حوزه های متفاوتی، پایبندی به قانون است. در زمینه طب سنتی نیز، دست اندرکاران و وزارت بهداشت قوانین کامل و جامعی را وضع کرده اند؛ محمدشمس اردکانی، مدیر کل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت می گوید «اگر در بحث درمان کرونا با طب سنتی، مراکز مربوطه مجوزهای قانونی را نداشته باشند، حق فعالیت ندارند در این راستا مراکز تائید شده مشخص شده است»
البته که تنها وضع قانون، مشکل جامعه ی طب سنتی را حل نخواهد کرد و نیاز به نظارت قوی در این زمینه وجود دارد و مشخص نیست تکلیف رسانه ملی که گاه خود مروج و مبلغ این افراد و داروهاست، چه می شود.
3IPseJyWTfAP
داروهایی که بیخطر نیستند
اغلب گمان می کنیم چون پایه داروهای طب سنتی بر گیاهان استوار است و خبری از مواد شیمایی در آنها نیست، پس خطری هم ما را تهدید نمی کند، استدلالمان هم این است که نهایتا اگر حالم بهتر نشود، ضرری هم نکرده ام. این یک باور اشتباه درباره داروهای طب سنتی است. به چندین و چند دلیل که یکی از آنها اختلال دارویی با درمان های تجویزی طب مدرن است.
پزشکانی که پزشک نیستند
گفته می شود که اغلب کسانی که خود را سردمدار طب سنتی معرفی می کنند و به خود لقب دکتر و پروفسور می دهند، هیچ مدرکی از وزارت بهداشت دریافت نکرده اند و همه نظرات و تجویزهایشان بر پایه تجارب شخصی شان استوار است. دکتر ولایتی می گوید: «ساماندهی فعالان طب سنتی از وظایف وزارت بهداشت است، به طور قطع باید برای افرادی که مدرک دانشگاهی ندارند اما در ارائه خدمات طب سنتی کارکشته هستند مجالی برای فعالیت قانونی فراهم شود و حتما باید وزارت بهداشت امتحانی برگزار کند و کسانی که مدعی ارائه خدمات طب سنتی هستند بتوانند با گذراندن این امتحان مجوز فعالیت قانونی بگیرند»
شیر نخورید، کله پاچه بخورید
کارشناسی در یکی از شبکه های تلوزیونی مدعی مضرات «شیر» و «لبنیات» شده و می گوید بهتر است به خوراکی ها لب هم نزنید چون باعث پوکی استخوان می شوند، در عوض کله پاچه مصرف کنید. بلافاصله مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در واکنشی صریح اعلام می کند: « اخیرا فردی در یکی از شبکههای سیما (شبکه قرآن) در مورد مضرات مصرف شیر و لبنیات و فواید مصرف کلهپاچه صحبت کرده است. این حرفهای غیرکارشناسی و غلط کاملا مغایر با سیاستهای نظام سلامت کشور است، ما در بحث تغذیه تمام تلاشمان را در نظام سلامت بر این گذاشتیم که مردم را به مصرف شیر و لبنیات تشویق کنیم. چون این مواد منبع غنی کلسیم و پروتئین هستند. بر اساس تمام مستندات علمی توصیه ما مصرف روزانه شیر و لبنیات است، اما وقتی فردی ناآگاه تحت لوای «طب سنتی» در تلویزیون اعلام میکند لبنیات مصرف نکنید، چون طبعش سرد است، سیاستهای ما به مشکل میخورد. این در حالی است این اظهارات سبب ایجاد مشکل برای طب سنتی واقعی هم خواهد شد.»
دکتر زهرا عبداللهی همچنین نسبت به حضور افراد در رسانه ملی در حالی که صلاحیت علمی شان تایید نشده است، اعتراض می کند و این امر را سبب گمراهی مردم می داند.
گول نخورید
آنچه مسلم است، این است که طب سنتی واقعی نیز از افراد سودجو و ناآگاه و مدعیان دروغین خود نیز در عذاب است و نباید فراموش کنیم که کارزار ویروس کرونا نیز، عرصه ای مستعد برای رشد این گونه مدعیان است. کما اینکه در طی این هشت ماه، تجویزات عجیب و رفتارهای خطرناک زیادی از این افراد دیده شده است، از تجویز دارویی با نام داروی امام کاظم(ع) تا روغن بنفشه و زهر زنبور عسل، ادرار شتر و کله پاچه، از حضور بدون ماسک بر بالین بیمار کرونایی تا زبان کشیدن به ضریح امامزاده ها و ...
کیانوش جهانپور در واکنش به کسانی که مدعی درمان کرونا با داروهایی که نام ائمه و مقدسات را یدک می کشند، هستند، می گوید: علم طب، تجربی است و تک تک گزارههای آن قابل اصلاح و ویرایش است. گزارههای طبی در طول تاریخ تجربه شده و اگر سودمند نباشد کنار میرود. ولی وقتی گزارهها توسط برخی افراد به منابع مقدس منسوب میشود، دیگر قابل تست نیست و بر مبنای مغالطه اتفاق میافتد. باز هم از این رشته کارها ادامه پیدا میکند و شاید این موارد برای انبساط خاطر افراد باشد و بیش از آن قابل ارزش نیست.
جهانپور همچنین در اعتراض به حضور افراد مدعی طب سنتی در صدا و سیما می نویسد: «مردم شبکه ۳ رو باز میکنند، میگه داروی امام کاظم(ع) برای کرونا خوبه، میزنند شبکه ۵ میگه فقط نمک، برمیگردند شبکه ۳ میگه نیش زنبور عسل کولاک میکنه، میزنن شبکه افق، اونجا آدرس ناصرخسرو رو میده، بعد اخبار رو می بینند، میگه فریب این جماعت رو نخورید ... ممنون که هستید! »
وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو بارها به شکل رسمی و غیررسمی در قالب نامه و یا مصاحبه مسئولان عنوان کرده است که مردم از مصرف فراوردههایی که ادعای درمانی داشته، ولی فاقد مجوز این سازمان هستند خودداری کنند و از صداوسیما خواسته است که صلاحیت کارشناس طب سنتیاش را به متخصصین امر بسپارد تا مردم با به گمراهی نکشاند.
طب سنتی مجموعه ای از دستورات پزشکی است که ریشه در دانش سنتی دارد، همان کارهایی که اجداد ما، پیش از شکل گیری دانش پزشکی مدرن، برای درمان بیماری ها استفاده می کردند. سازمان بهداشت جهانی طب سنتی را مجموعهای از دانستهها، مهارتها و اعمال که بر پایهٔ نظریهها، باورها و تجربههای بومی فرهنگهای مختلف است، تعریف می کند که در بهداشت و نیز پیشگیری، تشخیص، بهبود و مداوای بیماریهای جسمی و ذهنی مورد استفاده قرار میگرفتند»
تا پیش از درگیری جامعه با ویروس کووید 19 هم، گه گاه جنجال هایی بر سر تبلیغ داروهای طب سنتی بالا می گرفت. تبلیغاتی که اغلب از فضای مجازی شروع می شدند و در نهایت پایشان به رسانه ملی باز می شد.
سودجویانی که در کمین نشسته اند
سودجویانی که تنها به جیب شان فکر می کنند، به تمامی حوزه ها سرک کشیده و از مسائل مبتلابه و نقاط ضعف جامعه، سوءاستفاده می کنند. زمانی بر روی موج «لاغر شدن» سوار شده و دمنوش های لاغری تبلیغ می کنند که تبلیغاتشان تنه به آگهی های زرد شبکه های ماهواره ای می زند و روزی دیگر وعده ی «رهایی از ریزش مو و کچلی» و یا «ترک اعتیاد» تنها با مصرف یک داروی خاص گیاهی می دهند. یک روز هم مدعی می شوند که می توانند با تجویز نسخه های عجیب و غریب، کرونا را درمان کنند.
ناجیای به نام قانون
همه می دانند که مهمترین و اثربخش ترین گزینه برای پیشگیری از هرج و مرج و آسیب های مختلف در حوزه های متفاوتی، پایبندی به قانون است. در زمینه طب سنتی نیز، دست اندرکاران و وزارت بهداشت قوانین کامل و جامعی را وضع کرده اند؛ محمدشمس اردکانی، مدیر کل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت می گوید «اگر در بحث درمان کرونا با طب سنتی، مراکز مربوطه مجوزهای قانونی را نداشته باشند، حق فعالیت ندارند در این راستا مراکز تائید شده مشخص شده است»
البته که تنها وضع قانون، مشکل جامعه ی طب سنتی را حل نخواهد کرد و نیاز به نظارت قوی در این زمینه وجود دارد و مشخص نیست تکلیف رسانه ملی که گاه خود مروج و مبلغ این افراد و داروهاست، چه می شود.
3IPseJyWTfAP
داروهایی که بیخطر نیستند
اغلب گمان می کنیم چون پایه داروهای طب سنتی بر گیاهان استوار است و خبری از مواد شیمایی در آنها نیست، پس خطری هم ما را تهدید نمی کند، استدلالمان هم این است که نهایتا اگر حالم بهتر نشود، ضرری هم نکرده ام. این یک باور اشتباه درباره داروهای طب سنتی است. به چندین و چند دلیل که یکی از آنها اختلال دارویی با درمان های تجویزی طب مدرن است.
پزشکانی که پزشک نیستند
گفته می شود که اغلب کسانی که خود را سردمدار طب سنتی معرفی می کنند و به خود لقب دکتر و پروفسور می دهند، هیچ مدرکی از وزارت بهداشت دریافت نکرده اند و همه نظرات و تجویزهایشان بر پایه تجارب شخصی شان استوار است. دکتر ولایتی می گوید: «ساماندهی فعالان طب سنتی از وظایف وزارت بهداشت است، به طور قطع باید برای افرادی که مدرک دانشگاهی ندارند اما در ارائه خدمات طب سنتی کارکشته هستند مجالی برای فعالیت قانونی فراهم شود و حتما باید وزارت بهداشت امتحانی برگزار کند و کسانی که مدعی ارائه خدمات طب سنتی هستند بتوانند با گذراندن این امتحان مجوز فعالیت قانونی بگیرند»
شیر نخورید، کله پاچه بخورید
کارشناسی در یکی از شبکه های تلوزیونی مدعی مضرات «شیر» و «لبنیات» شده و می گوید بهتر است به خوراکی ها لب هم نزنید چون باعث پوکی استخوان می شوند، در عوض کله پاچه مصرف کنید. بلافاصله مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در واکنشی صریح اعلام می کند: « اخیرا فردی در یکی از شبکههای سیما (شبکه قرآن) در مورد مضرات مصرف شیر و لبنیات و فواید مصرف کلهپاچه صحبت کرده است. این حرفهای غیرکارشناسی و غلط کاملا مغایر با سیاستهای نظام سلامت کشور است، ما در بحث تغذیه تمام تلاشمان را در نظام سلامت بر این گذاشتیم که مردم را به مصرف شیر و لبنیات تشویق کنیم. چون این مواد منبع غنی کلسیم و پروتئین هستند. بر اساس تمام مستندات علمی توصیه ما مصرف روزانه شیر و لبنیات است، اما وقتی فردی ناآگاه تحت لوای «طب سنتی» در تلویزیون اعلام میکند لبنیات مصرف نکنید، چون طبعش سرد است، سیاستهای ما به مشکل میخورد. این در حالی است این اظهارات سبب ایجاد مشکل برای طب سنتی واقعی هم خواهد شد.»
دکتر زهرا عبداللهی همچنین نسبت به حضور افراد در رسانه ملی در حالی که صلاحیت علمی شان تایید نشده است، اعتراض می کند و این امر را سبب گمراهی مردم می داند.
گول نخورید
آنچه مسلم است، این است که طب سنتی واقعی نیز از افراد سودجو و ناآگاه و مدعیان دروغین خود نیز در عذاب است و نباید فراموش کنیم که کارزار ویروس کرونا نیز، عرصه ای مستعد برای رشد این گونه مدعیان است. کما اینکه در طی این هشت ماه، تجویزات عجیب و رفتارهای خطرناک زیادی از این افراد دیده شده است، از تجویز دارویی با نام داروی امام کاظم(ع) تا روغن بنفشه و زهر زنبور عسل، ادرار شتر و کله پاچه، از حضور بدون ماسک بر بالین بیمار کرونایی تا زبان کشیدن به ضریح امامزاده ها و ...
کیانوش جهانپور در واکنش به کسانی که مدعی درمان کرونا با داروهایی که نام ائمه و مقدسات را یدک می کشند، هستند، می گوید: علم طب، تجربی است و تک تک گزارههای آن قابل اصلاح و ویرایش است. گزارههای طبی در طول تاریخ تجربه شده و اگر سودمند نباشد کنار میرود. ولی وقتی گزارهها توسط برخی افراد به منابع مقدس منسوب میشود، دیگر قابل تست نیست و بر مبنای مغالطه اتفاق میافتد. باز هم از این رشته کارها ادامه پیدا میکند و شاید این موارد برای انبساط خاطر افراد باشد و بیش از آن قابل ارزش نیست.
جهانپور همچنین در اعتراض به حضور افراد مدعی طب سنتی در صدا و سیما می نویسد: «مردم شبکه ۳ رو باز میکنند، میگه داروی امام کاظم(ع) برای کرونا خوبه، میزنند شبکه ۵ میگه فقط نمک، برمیگردند شبکه ۳ میگه نیش زنبور عسل کولاک میکنه، میزنن شبکه افق، اونجا آدرس ناصرخسرو رو میده، بعد اخبار رو می بینند، میگه فریب این جماعت رو نخورید ... ممنون که هستید! »
وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو بارها به شکل رسمی و غیررسمی در قالب نامه و یا مصاحبه مسئولان عنوان کرده است که مردم از مصرف فراوردههایی که ادعای درمانی داشته، ولی فاقد مجوز این سازمان هستند خودداری کنند و از صداوسیما خواسته است که صلاحیت کارشناس طب سنتیاش را به متخصصین امر بسپارد تا مردم با به گمراهی نکشاند.